درست است که شما قصد مبارزه با هیولای کوچکی را دارید که خیلی‌ها در مبارزه با او زود میدان را خالی می‌کنند، اما مطمئن باشید که فقط با کمی مقاومت قطعاً شما پیروز میدان مبارزه با موجودی خواهید بود که «شپشی» بیش نیست! گرچه شهرت «شپش» بیشتر در خون خواری است، اما همین که به ادعای کارشناسان بهداشتی هیچ بیماری را منتقل نمی‌کند، اصلاً جای نگرانی ندارد.
دومین عامل تکنیکی در میدان مبارزه با این هیولا این است که هرگز خجالت نکشید، چون ابتلا به شپش «تمیزی و کثیفی»، «بالای شهر و پایین شهر»، «قشر محروم و مرفه» نمی‌شناسد و همه در تیررس حمله این هیولا هستند.
سومین گام هم رعایت نکاتی است که پزشکان و کارشناسان مراکز بهداشت توصیه می‌کنند و هرگز حاضر به استفاده از روش‌های خانگی نشوید؛ چراکه برخی از باورهای غلط کار درمان را سخت‌تر می‌کنند.
شپش چیست؟
کارشناس ارشد مبارزه با ناقلین بیماری‌های معاونت بهداشتی مرکز بهداشت استان خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: شپش حشره‌ای کوچک به اندازه یک دانه کنجد، خونخوار و بدون بال است که قادر به پرواز کردن و جهیدن نیست و حرکت لغزشی دارد.
به گفته وی، رنگ این حشره سفید مایل به خاکستری است که بعد از خونخواری از انسان به رنگ قهوه‌ای یا قرمز تیره در می‌آید.
وی نیز با بیان اینکه ابتلا به شپش جای هیچ گونه نگرانی برای انتقال بیماری ندارد، می‌گوید: حتی ابتلا به شپش نیز بیماری محسوب نمی‌شود و بیشتر معضل بهداشتی است.
مجید جلالی، مراکز تجمعی مانند مهدکودک و مدارس را بهترین پناهگاه این حشره عنوان می‌کند و می‌افزاید: منبع شیوع این حشره انسانی است و فقط در سر انسان زندگی می‌کند.
این کارشناس بهداشتی با بیان اینکه شپش فقط از انسانی به انسان دیگری منتقل می‌شود، اظهار می‌دارد: این شیوه هم به دو راه صورت می‌گیرد؛ یکی زمانی که سر فرد آلوده به شپش در کنار سر فرد دیگری قرار می‌گیرد در اثر تماس ۳۰ ثانیه‌ای امکان انتقال آن فراهم می‌شود.
جلالی با بیان اینکه هر شپش در روی سر انسان یک ماه تا ۴۰ روز عمر می‌کند، می‌گوید: اما در محیط خارج از بدن انسان تا ۴۸ ساعت بیشتر زنده نمی‌ماند. به گفته وی، در روش دوم از طریق اشیا نیز امکان جابه جایی شپش فراهم می‌شود. وی هشدار می‌دهد: برخی وسایل شخصی مانند شال، کلاه، روسری، مقنعه و برس، گل سر، کش مو یا تل سر نیز می‌تواند عاملی برای انتقال این حشره باشد، به همین دلیل شیوع ابتلا به این حشره در پاییز و زمستان که هوا سرد می‌شود و استفاده از این وسایل بیشتر می‌شود، شدت می‌گیرد.
گام‌های درمانی
کارشناس ارشد مبارزه با ناقلین بیماری‌های معاونت بهداشتی مرکز بهداشت استان خراسان رضوی در خصوص راه‌های مبارزه با این حشره خون آشام نیز می‌گوید: در مبارزه با شپش رعایت بهداشت فردی خیلی مهم است.
جلالی، استحمام روزانه و شستن موها با شامپو و شانه زدن موها به دفعات مکرر در ۲۴ ساعت شبانه روز را عامل کاهش ۹۰ درصدی ابتلا به شپش عنوان می‌کند و می‌افزاید: در صورت رعایت بهداشت فردی تخم‌های شپش روی سر به سرعت پوک می‌شود. وی شست‌وشوی مرتب رویه‌های بالش‌ها و پتو با آب دمای بالای ۶۰ درجه را دومین گام برمی شمارد و اظهار می‌دارد: پاک کردن فرش‌ها، موکت‌ها و کف منزل با جاروبرقی هم تأثیرگذار خواهد بود.
این کارشناس بهداشتی با تأکید بر ضرورت درمان جمعی در مبارزه با شپش می‌گوید: باید تمام افراد خانواده فرد آلوده چه علامت دار و چه بدون علامت تحت درمان قرار بگیرند. داروهایی که برای مبارزه با این حشره نیز استفاده می‌شود از طریق مراکز بهداشتی در اختیار افراد مبتلا به شپش قرار می‌گیرد.
به گفته وی، استفاده از شامپو پرمترین، لیندان و لوسیون دایمتیکن در خط اول درمان دارویی مبارزه با شپش مورد استفاده قرار می‌گیرند که در داروخانه‌ها و پایگاه‌های بهداشتی شهری و روستایی در دسترس می‌باشند.
وی با تأکید بر نحوه استفاده صحیح هرکدام از این موارد می‌افزاید: ابتدا موها را باید با یک شامپو معمولی شسته و آبکشی کنید بعد از چند دقیقه موهای سر را با شامپو پرمترین آغشته نموده به نحوی که حتماً به پوست سر و ساقه مو برسد.
وی ادامه می‌دهد: اجازه دهید کف شامپو پرمترین ۱۰ دقیقه روی سر بماند و پس از آن سر را با استفاده از آب فراوان بشویید.
به گفته وی، شانه کردن موها با شانه دندانه ریز حین استفاده از شامپو پرمترین نیز توصیه می‌شود. این کارشناس می‌گوید: در صورت تجویز شامپو لیندان توسط پزشک باید دقت کرد که کف شامپو فقط ۴ دقیقه روی سر بماند نه کمتر نه بیشتر. جلالی اظهار می‌دارد: بعد از حمام کردن و شست‌وشوی موها، موها را کمی با حوله خشک کنید به نحوی که رطوبت موها باقی بماند سپس موها و پوست سر را با لوسیون دایمتیکون به طور کامل آغشته کنید و صبر کنید تا خشک شود، پس از هشت ساعت موها را با آب فراوان شست‌وشو دهید. وی با رد روش‌های عامیانه چون استفاده از حشره کش، نفت، بنزین، روغن موتور، سس مایونز، سموم کشاورزی و الزام کوتاه کردن مو می‌گوید: تنها استفاده دارویی راهکار سهل و سریع مبارزه با شپش می‌باشد.
وی در عین حال اظهار می‌دارد: چون شامپو پرمترین فقط شپش را از بین می‌برد و بر تخم‌های آن اثر ندارد؛ بنابراین به منظور جدا نمودن تخم‌های شپش موجود در روی موها بهتر است از سرکه استفاده شود.
وی درخصوص نحوه استفاده از سرکه هم می‌افزاید: دو لیوان سرکه را باید با دو لیوان آب مخلوط کرد و سپس اجازه دهیم تمام سر و موها ۳۰ تا ۴۵ دقیقه آغشته به سرکه بماند تا تخم‌های شپش لق شود و با یک شانه دانه ریز شانه کنیم.
هشدار آماری
این کارشناس ارشد مرکز بهداشت خراسان رضوی در پایان با تأکید براینکه در ابتلا به شپش فرقی برای زندگی شهری و روستایی، فقیر و ثروتمند وجود ندارد، می‌گوید: درمان شپش در فرد مبتلا نیز هرگز ایمنی ایجاد نمی‌کند، به همین دلیل باید در دو مرحله با شپش مبارزه کرد به گونه‌ای که یک هفته تا ۱۰ روز بعد از رفع شپش درمان را باید تکرار کرد.
وی این هشدار را هم می‌دهد که همیشه تخمین زده می‌شود که ۱۵ هزار نفر از جمعیت استان خراسان رضوی به شپش آلوده هستند که این رقم معادل ۳ در هزار نفر است.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما