به این معنا که بروز خشکسالی‌های پی درپی و برداشت‌های زیاد و نامتعارف از منابع آبی در دسترس، شرایط زندگی برای آیندگان با وضعیتی که اکنون وجود دارد نامعلوم و نگران کننده خواهد بود. مسئولان نیز برای اینکه چاره‌ای برای کار دست و پا کنند و بتوانند از بحران‌های احتمالی پیش رو بویژه در کلانشهری مثل مشهد جلوگیری کنند همواره به دنبال منابع آبی جدید برای ادامه حیات مردم بودند. از جمله اقدامات، سد سازی‌هایی بوده که طی سالیان گذشته تا حدودی توانسته از بحران جلوگیری نماید اما در شرایطی مثل حال که سد دوستی به عنوان بزرگ‌ترین منبع تأمین آب شهر مشهد با مشکل مواجه شده است و ذخیره آن هر روز کمتر وکمتر می‌شود یکی دو سالی نیز زمزمه انتقال آب از دریای عمان برای استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و رضوی به گوش می‌رسد که به نظر می‌رسد اقدامات مطالعاتی و اولیه این طرح نیز صورت گرفته اما حداقل ۱۵ سال طول خواهد کشید تا این آب از دریای عمان به مشهد برسد. در این زمینه نظر پروفسور پرویز کردوانی جغرافیدان برجسته کشورمان را جویا شدیم.

  ۲۲ سال تلاش برای هیچ

پروفسور کردوانی با اشاره به سرگذشت آب در کشورمان و اینکه تکنولوژی‌های جدید از جمله حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق، لوله کشی آب به خانه و سد سازی‌ها هر کدام به نوعی در بحرانی شدن شرایط آب دخالت مستقیم داشتند، گفت: مسئولان در شرایط فعلی باز هم همین راه اشتباه را می‌روند و مردم را امیدوار می‌کنند که با تکنولوژی‌های جدیدتر از جمله باروری ابرها و انتقال و شیرین سازی آب دریاها می‌توانند بر مشکلات غلبه نمایند که باید عنوان کنم همین‌ها نیز اشتباه است چرا که باروری ابرها در کشور ما فقط در فصل زمستان

امکان پذیر است و این مدت نمی‌تواند جوابگوی ذخیره سازی داشته باشد ضمن اینکه این قدر این تکنولوژی هزینه بر است که صرفه اقتصادی ندارد و در کشورهای صاحب آن نیز فقط در مواردی از جمله جلوگیری از بارش تگرگ‌های خسارت بار و از بین بردن مه در مراکزی مثل فرودگاه‌ها استفاده می‌شود.

وی در ادامه افزود: اگر قرار بود باروری ابرها جواب بدهد ۲۲ سال است که مرکز آن در استان یزد فعالیت می‌کند باید تا حالا نتایج مشخص می‌شد. وی خاطرنشان کرد: دومین تکنولوژی که مد نظر است انتقال آب از دریا است که برای آن هم پول گرفتند و نخستین کانال آن نیز به طول ۹۰۰ کیلومتر از خلیج فارس به گل گهر سیرجان، مس سرچشمه و چادرملوی یزد کشیده شده است که این نیز به نظر من اقدام اشتباهی است چرا که اول ما صنایع بزرگ را در هر کجای کشور راه‌اندازی کردیم و بعد که به مشکل آب برخورد کردیم می‌خواهیم برای آن‌ها آب از دریا منتقل نماییم در حالی که کشورهای مترقی صنایع بزرگشان همه در همجواری دریاهاست.

 ۱۶ سال انتظار برای آب دریای عمان

پدر جغرافیای ایران در مورد انتقال آب از دریای عمان به مشهد نیز اظهار داشت: ۳ سال پیش می‌خواستند این کار را بکنند اما وقتی که دیدند ۱۶ سال طول می‌کشد و تا ۱۶ سال دیگر خیلی اتفاقات خواهد افتاد منصرف شدند اما اکنون دوباره دولت گفته است به سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی وخراسان رضوی از دریای عمان آب ببرند. من حرفم این است که این‌ها برای مردم آب نمی‌شود چون در طول سال‌های گذشته این همه آب برای مشهد آوردند سدهای کارده، طرق، دوستی و... نتیجه‌اش چی شد؟ جز اینکه همه به مشهد هجوم آوردند و شهر چاق‌تر و چاق‌تر شد؟

اگر باز هم همین راه را این بار با انتقال آب از دریای عمان بروند همین اتفاقات مجدد خواهد افتاد و دردی دوا نخواهد شد. اینکه آب از دریای عمان لوله‌کشی شود و به مشهد برسد اشتباه است باید مردم را راغب کنیم که بروند در حاشیه خلیج فارس و نزدیک به آن ساکن شوند. پروفسور کردوانی ادامه داد: چنانچه قرار است برای شهرهایی مثل مشهد آب با هزینه‌های بالا شیرین شود فقط و فقط باید برای مصارف شرب استفاده شود آن هم با استفاده از گالن که اگر با لوله این کار انجام شود باز همان می‌شود که عنوان کردم.

 گرانی آب چاره کار نیست

وی گفت: ما چیزی که باید بدانیم و دنبال آن باشیم این است که آب را درست مصرف کنیم شهرها یکی پس از دیگری آب هایشان در حال اتمام است و شرایط مثل آدم فقیری است که یا باید صرفه جویی کند یا کار اضافی تا از عهده مخارج زندگی‌اش بر بیاید شرایط اکثر مناطق ایران و مشهد به مانند همین فرد فقیر است بایستی از فاضلاب‌ها و پساب‌ها استفاده بهینه‌ای بشود چه اشکالی دارد حوض انبارهایی در جاهای مختلف ایجاد شود و آب ناشی از باران را در آن ذخیره سازی کنیم. فتوای علما در خصوص استفاده از آب می‌تواند در این بین کارگر باشد. به نظر من بالا بردن هزینه آب در قبوض چاره کار نیست باید فرهنگ سازی درستی در این خصوص صورت بگیرد، امکاناتی از جمله در اختیار گذاشتن کاهنده‌های مصرف در شیرهای خانگی و سردوش‌ها در اختیار مردم قرار بگیرد. ما باید عوض شویم و در مصرف آب حواسمان جمع باشد. با صرفه جویی آب دیرتر تمام می‌شود.   وی یادآور شد: این‌ها اقداماتی است که می‌بایست سرانجام بگیرد، دنبال تکنولوژی جدید بودن مثل انتقال آب از دریای عمان به شهرهایی مثل مشهد گرهی از مشکل باز نخواهد کرد و بی‌برنامه بودن در اجرای آن می‌تواند بر مشکلات پیش رو اضافه نماید.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام /