شنیدن این خبر مایه خوشحالی تمام کسانی است که دغدغه کتاب و کتابخوانی دارند و حتی شهروندان عادی هم از اینکه مجموعه‌ای شکیل و بزرگ به زیرساخت‌های این شهر افزوده شود، مسرور شده‌اند، اما از آنجایی که در سال‌های اخیر اخبار مشابهی را از قول مدیران مختلف استان در خصوص این طرح شنیده‌ایم و قرار بوده در موعد مشخصی شاهد بهره برداری از این محل باشیم و با رسیدن موعد مقرر معلوم شده هنوز کارهای زیادی مانده که باید انجام شود، این بار و در پی اعلام مدیرکل کتابخانه‌های استان مبنی بر افتتاح این محل در ایام دهه فجر سال جاری، سری به این طرح زدیم تا ببینیم آیا این بار این وعده عملی خواهد شد یا خیر؟ اما پیش از بیان مشاهدات خود، به صورت خلاصه مروری بر اتفاقات رخ داده در این طرح داریم.
کلنگ زنی نمادین
کلنگ آغاز عملیات اجرایی کتابخانه مرکزی مشهد سال ۷۴ به زمین زده شد و قرار بود در همان دهه ۷۰ به پایان برسد، اما مدت کوتاهی پس از مراسم کلنگ‌زنی بود که مشخص شد این طرح هنوز پیمانکار ندارد و۲ سال بعد پیمانکار آن معرفی و عملیات اجرایی آن از سال ۷۷ آغاز شد.
سال‌ها گذشت و خبری از پایان کار نبود. دهه ۸۰ هم از راه رسید و ساختمانی نیمه تمام در حاشیه بولوار هفت تیر مشهد نتیجه سال‌ها فعالیت مدیران و مجریان این حوزه بود و وقتی انتقادها از تأخیر پیش آمده بالا گرفت، تازه مشخص شد نقص‌هایی در اجرا و عدم تأمین مالی موجب نوعی توقف کار شده است.
چند سال بعد وقتی ساختمان کتابخانه شکل و شمایلی داشت و به نظر می‌رسید کارها رو به پایان است، به یکباره با توقف چند ساله کارها روبه‌رو شد. وقتی انتقادها بالا گرفت، معلوم شد این طرح ابتدا قرار بوده از محل اعتبارات ملی ساخته شود، ولی حدود یک سال پس از آغاز کار، این طرح از لیست ملی خارج و در ردیف طرح‌هایی قرار گرفته که باید از محل اعتبارات استانی ساخته شود و همین امر موجب تأخیر در ساخت شده است.
در همین زمان اعلام شد در ۱۰ سال ابتدایی آغاز این طرح اندکی بیشتر از ۳۰۰ میلیون تومان به آن تخصیص یافته، ولی در سال‌های ۸۵ تا ۸۷ اوضاع اندکی بهتر شد و در چند نوبت ارقام قابل توجهی برای تکمیل آن اختصاص یافت؛ به نحوی که در مرداد ۸۷ یکی از دست اندرکاران طرح اعلام کرد تاکنون ۲ میلیارد و۴۰۰ میلیون تومان پرداخت شده و اگر یک میلیارد تومان دیگر باشد، عملیات ساخت کتابخانه به پایان خواهد رسید.
تأخیر همراه با تغییر
با تمام این اوصاف و درحالی‌که تصور می‌شد با تأمین یک میلیارد تومان کار تمام خواهد شد، بنا به دلایل معلوم و نامعلومی موضوع به شکل دیگری ادامه یافت، چرا که اعلام شد نواقصی در اجرا وجود دارد و ایرادهایی به نمای کار، گرفته شد و به یکباره شاهد تخریب بخش‌هایی از این طرح بودیم.
با آغاز دهه ۹۰ و تحولات اقتصادی صورت گرفته، به یکباره ارقام اعلامی از سوی متولیان برای تکمیل این طرح چند برابر شد و صحبت از بیش از ۲۰ میلیارد تومان شد. البته این رقم شامل تجهیزات داخلی و تأسیسات هم می‌شد، اما به طور مسلم مشخص بود تأمین همین ارقام نشان از تأخیر چند ساله در افتتاح این محل دارد که همین اتفاق هم رخ داد.
در سال‌های گذشته هم بارها شاهد وعده مدیران مختلف استانی برای زمان بهره‌برداری از این ساختمان بودیم، اما هیچ کدامشان محقق نشد و در آخرین اعلام که چند روز پیش صورت گرفت، قرار است در ایام دهه فجر امسال شاهد بسته شدن پرونده این موضوع باشیم.
پرسش‌های بی‌پاسخ
با تمام این اوصاف و ضمن قدردانی از همه مدیرانی که در تمام این سال‌ها و به طور خاص در یک سال اخیر اهتمام ویژه‌ای برای پایان این طرح داشتند، به نظر می‌رسد هنوز هم کار به طور کامل به پایان نرسیده و شاید این بار هم شاهد افتتاح طرحی باشیم که مدتی بعد تعطیل می‌شود تا کارهای باقیمانده انجام شود.
در بازدیدی که روز گذشته از این ساختمان پیر اما بهره‌برداری نشده داشتیم، پیش از هر چیز مبهوت سادگی این محل شدیم. به یاد داریم سال‌ها قبل مجریان و طراحان آن مدعی بودند ساختمان کتابخانه مرکزی دارای معماری خاطره انگیزی برای بازدیدکنندگان خواهد بود، اما اکنون هیچ نشانه‌ای از معماری خاص و خاطره‌انگیز در طبقات آن نیست.
ساختمان اینجا هم مانند تمام ساختمان‌های معمولی، راه پله ساده و چند سالن دارد و جز بخش کوچکی از نمای بیرونی ساختمان که اندکی متفاوت ساخته شده، چیزی ندارد که بشود گفت طراحی خاصی یا معماری قابل توجهی دارد؛ چرا که وقتی می‌گوییم قرار است معماری خاطره انگیز داشته باشد حداقل تصور این است که در طراحی داخلی شاهد شیوه نوینی در ساخت سازه‌ها یا اجرای دیوارها باشیم یا در نمای بیرونی مثلاً معماری و طراحی همچون برخی سازه‌های خاطره انگیز مانند سردر دانشگاه تهران باشد. اما آنچه مسلم است هر بیننده‌ای با ورود به این ساختمان این پرسش در ذهنش ایجاد می‌شود که ۲۳ سال انتظار برای چه بوده است؟ آیا ساخت چند سالن و تعدادی پله باید این همه طول بکشد؟
در روزهای اخیر گروه‌های مختلفی در این ساختمان مشغول کار بودند و هستند تا برای افتتاح آماده باشد، اما هنوز خبری از آسانسورها و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی نیست و هرچند تأسیسات مجموعه نصب شده اما به طور حتم هنوز روشن و آزمایش نشده‌اند وهرگونه احتمالی برای بروز ایراداتی در آن وجود دارد.
از سوی دیگر یکی از اصلی‌ترین نیازهای اولیه چنین اماکنی مسئله ایمنی آن‌هاست که متأسفانه با توجه به اینکه هنوز کارها به پایان نرسیده، بی‌تردید تأییدیه ایمنی آتش‌نشانی را هم ندارد و اگر بر حسب اتفاق هم در زمان افتتاح حادثه‌ای رخ بدهد، چگونه می‌توان آن را توجیه کرد. چالش دیگر این ساختمان که تقریباً از همان سال‌های نخست آغاز این طرح مورد نقد بوده، موضوع نبود پارکینگ مناسب برای این ساختمان عظیمی است که به ادعای مدیران استانی بزرگ‌ترین کتابخانه کشور خواهد بود و بی‌شک با آغاز به کار آن و با مراجعه اهالی کتاب به این محل، با مشکل دیگری در این محدوده روبه‌رو خواهیم بود که به علت نبود جای پارک خودروها بروز خواهد کرد.
کلام آخر
آنچه گفته شد تنها بخش کوچکی از مشاهدات چند دقیقه‌ای ما بود و شاید بررسی فنی متخصصان، مشکلات دیگری را نیز نمایان کند و شاید افتتاح این مجموعه با شرایط موجود، افتتاحی نمادین باشد و همانند آغاز کار طرح، دوباره با تعطیلی مقطعی آن روبه‌رو شویم تا نواقص کار برطرف شود و شاید هم مدیران خواسته‌اند نوار تأخیرهای صورت گرفته در این طرح را قطع کنند و دیگر نگذارند سن این ساختمان در حال ساخت بیشتر شود و سرانجام به دو دهه انتظار مردم شهر پایان بدهند.
هرچه هست امیدواریم دهه فجر امسال و تاریخی که مدیران اعلام کرده‌اند پایانی باشد برای پایان ماجراهای یک طرح نیمه تمام شهر مشهد.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما