چنانکه سال گذشته سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحده در گزارشی مبسوط اعلام کرد که طی یک دهه (از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵) بلایای طبیعی ۹۶ میلیارد دلار به بخش کشاورزی کشورهای در حال توسعه خسارت وارد کرده که کشاورزان آسیایی متحمل ۴۸ میلیارد دلار یا نیمی از این آسیب‌ها شده‌اند.
به هر روی از آنجا که کشور ما نیز بی‌نصیب از این حوادث و بلایای طبیعی نیست یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در بخش کشاورزی بهره‌مندی از خدمات «بیمه کشاورزی» است. در حالی که این قضیه چندان در جامعه ما جدی گرفته نمی‌شود به طوری که به گفته کارشناسان و مدیران مرتبط با حوزه کشاورزی امروزه حدود ۷۰ درصد محصولات کشاورزی خراسان رضوی تحت پوشش بیمه نیستند.
رشد ظرفیت‌های بیمه کشاورزی
بی‌شک تقویت نظام بیمه کشاورزی از مهم‌ترین پیش شرط‌های توسعه کشاورزی در کشور محسوب می‌شود.
محمودرضا فرزانه، مدیر صندوق بیمه کشاورزی خراسان رضوی با تأکید بر همین مقوله درخصوص وضعیت بیمه کشاورزی در این استان به گزارشگر ما می‌گوید: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد محصولات کشاورزی در استان خراسان رضوی بیمه شده‌اند. البته بیمه محصولات کشاورزی اغلب متأثر از وضعیت ریسک محصول و درگیری شهرستان‌ها با مخاطرات است. چنانکه میزان رغبت کشاورزان به بیمه کردن گندم دیمی بیش از گندم آبی است. از این رو درحال حاضر شهرستان سرخس بیشترین میزان بیمه گندم آبی را به خود اختصاص داده است. همچنین از سال گذشته تعیین تعرفه‌ها به صورت شهرستانی طراحی شده و تعرفه هر شهرستان متناسب با وضعیت آن‌ها تعریف می‌شود. به این ترتیب حق بیمه‌ای که کشاورز سرخسی می‌پردازد با کشاورز دیگری در شیروان متفاوت است.
وی در ادامه اظهار می‌کند: بنابر شواهد تغییرات اقلیمی بر روند تولیدات کشاورزی سایه سنگینی انداخته، چنانکه پیوسته شاهد حوادث غیرمنتظره طبیعی هستیم. بنابراین باید مکانیزمی باشد که تولیدکننده محصولات کشاورزی در مدار تولید بماند. به این ترتیب از اقدام‌های قانونی که از سوی دولت در این زمینه پیش‌بینی شده می‌توان به اجرای بیمه محصولات کشاورزی اشاره کرد که در قالب پدیده چارچوب مشاوره - تعاون همه گروه‌ها همیاری می‌کنند. به طوری که بخشی را کشاورز و دو برابر آن را دولت می‌پردازد و این منابع به صندوق بیمه کشاورزی واریز می‌شود. به هرحال اگر ما از هر اهرمی برای افزایش رغبت به این قضیه و گسترش چترحمایتی بیمه استفاده کنیم؛ موجب می‌شود با بروز حوادث غیرمنتظره تولیدکننده روستایی را بهتر حمایت کرد.
فرزانه در ادامه خاطرنشان می‌کند: در سال‌های اخیر سه طرح مدیریت منابع و مصارف، بازاریاب مروج و بیمه‌گذاران ویژه با هدف گسترش چتر بیمه‌ای در استان خراسان رضوی به اجرا درآمده است. چنانکه در پایان ۶ ماهه اول سال زراعی ۹۸-۹۷ یعنی در پایان اسفند ماه گذشته؛ نسبت به مدت مشابه آن در سال پیشین خروجی طرح یاد شده، موجب رشد ۱۵۰ درصدی منابع و به همین اندازه نیز افزایش بیمه‌گذار را در پی داشت. چراکه به دلیل مزایایی که برای افراد مزبور در قالب این طرح‌ها قایل شدیم، سبب استقبال آن‌ها شده است.
همچنین به دنبال این هستیم که در سال‌های آینده نیز همین افزایش منابع و بیمه‌گذار را داشته باشیم. چراکه از وظایف ذاتی ما گسترش چترهای حمایت از عرصه کشاورزی و تولید است. نکته دیگر اینکه با اجرای طرح مدیریت منابع و مصارف رقم پرداخت غرامت‌ها به روز شده، به طوری که ۹۰ درصد غرامت‌های مربوط به سال۹۶ در دی ماه سال گذشته پرداخت شد. همچنین براساس طرح مزبور منابع جمع‌آوری در استان در همین منطقه هزینه شود.
ضعف‌های ساختاری و اجرایی
بنابر شواهد و قرائن از دلایل عمده عدم توسعه بیمه کشاورزی نبود رابطه منصفانه و منطقی میان عوامل اثرگذار است.
علی اکبری، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در این باره اظهار می‌کند: مردم نیاز به این قضیه را درک کرده‌اند، اما اجرا و گسترش این امر منوط به اعتمادسازی طرفین، بیمه گذار و شرکت بیمه است. این درحالیست که در سال‌های اخیر به دلیل محدودیت‌های منابع شرکت‌های بیمه‌گذار نتوانسته‌اند به درستی به تعهدات خود عمل کنند. از این رو مردم با وجود آگاهی از ثمرات بیمه محصولات خود رغبت کمتری نشان می‌دهند. بنابراین در اجرای مؤثر این مقوله باید به چرخه فعالیت عوامل توجه داشت و این روند را برای تمام عناصر اعم از کشاورز، دولت و شرکت‌های بیمه‌گذار تسهیل کرد. وی اضافه می‌کند: به دلیل اهمیت بیمه کشاورزی در حمایت از تولید در بودجه سال ۹۸، گرچه ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای این امر پیش‌بینی شده بود در کمیسیون کشاورزی مجلس این میزان را به ۱۵۰۰ میلیارد تومان افزایش دادیم که با تصویب در صحن خانه ملت از سوی شورای نگهبان نیز تأیید شد.
بیمه جامعیت ندارد
محمد امیرخانی، مسئول شورای اسلامی فرخد نیز می‌گوید: بیمه کشاورزی، مقوله‌ای بسیار حائز اهمیت و ضروری است و کشاورزان به این مسئله بخوبی واقف هستند، اما امروزه در عمل از جامعیت کافی برخوردار نیست. چنانکه تنها محصولی که در حال حاضر در منطقه فرخد شرایط بیمه شدن را دارد، انگور است. درحالی که این ناحیه به عنوان قمصر استان خراسان رضوی شناخته شده و از مراکز عمده تولید گل محمدی در کشور می‌باشد. از همین رو بارها به نهادها و دستگاه‌های متولی پیشنهاد شده مزارع گل فرخد را که حدود۲۰۰ هزار هکتار است و حتی گل‌های تزئینی این منطقه بیمه شوند که هنوز به نتیجه نرسیدیم. درحالی که از محل دریافت حق بیمه محصولات کشاورزی می‌توان کارگاه‌ها و کارخانه‌هایی برای تبدیل و فراوری ایجاد کرد و از محل درآمدهای همین مراکز ضمن تقویت منابع بیمه‌ای، در فروش و بازاریابی محصولات کشاورزی اثرگذار باشند. در واقع تولیدکنندگان روستایی از بیمه خرید بهره‌مند شوند. چراکه از دغدغه‌های اصلی کشاورزان فروش تولیدات خود است به طوری که کشاورزان منطقه هنوز نتوانسته‌اند پول فروش گل‌های محمدی سال گذشته را از کارخانه‌ها دریافت کنند. همچنین می‌توان در پی استقبال روستاییان از چنین طرح‌هایی آن‌ها را به عنوان سهامدار در چرخه تولید سهیم ساخت. نکته بعدی اینکه اغلب غرامت‌ها با تأخیر پرداخت می‌شود. البته در سال گذشته طرح تهاتری اجرا شد که براساس آن از محل مطالبات پیشین کشاورزان، هزینه بیمه سال آینده پرداخته شد که بسیار در روند بیمه یاد شده قابل توجه بود. نکته دیگر اینکه غرامت‌های تعریف شده نیز جوابگوی هزینه‌های تحمیل حوادث و مخاطرات نیست.
سید محمد حسینی، سخنگوی شورای شهر خرو نیز می‌گوید: باتوجه به اینکه نسبت به چگونگی تحت پوشش قرار گرفتن کشاورز درخصوص دام و محصولات روشنگری قابل توجهی انجام نشده، استقبال چشمگیری نداشته است. درخصوص عدم استقبال از این گونه بیمه‌ها را عدم اطمینان و یا عدم پاسخگویی صحیح و به موقع از طرف بیمه می‌دانند. چرا که اگر محصولات کشاورزی مورد بیمه و حمایت جدی قرار بگیرد و کشاورز بر واقعیت مزایای بیمه توجیه شود و نسبت به هر تعهد بیمه یقین پیدا کند، می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد و این عمل هنر صداقت پیشگی و عمل به تعهد بیمه را می‌طلبد، در این صورت است که کشاورز می‌تواند در کشاورزی خود با رونق، جنبش و دلگرمی بیشتری در کنار حامی خود یعنی بیمه به فعالیت بپردازد.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما