محمود مصدق/
صبح روز گذشته «اسحاق جهانگیری»؛ معاون اول رئیس جمهور در آیین اختتامیه دومین جشنواره ملی زن و علم که در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، از لایحه‌ای به مجلس خبر داد که بر اساس آن فرزندان بتوانند از مادر ایرانی نیز تابعیت دریافت کنند. خبری که چهارماه از اعلام آن می‌گذشت.
چهارده آبان ۹۷ کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس وعده داده بود تا لایحه اعطای تابعیت به فرزندان زنان ایرانی و مردان خارجی را در این کمیسیون با اولویت بررسی کند.
۳۰ دی ماه سال گذشته این وعده محقق شد و این کمیسیون به بررسی لایحه دولت پرداخت و آن را تصویب کرد.
بر اساس این ماده واحده، فرزندان حاصل از چنین ازدواج‌هایی که قبل یا پس از تصویب این قانون متولد شده یا می‌شوند اگر قبل از ۱۸ سال تمام شمسی باشند به درخواست مادر ایرانی به تابعیت ایران درمی‌آیند و فرزندان مذکور در صورت عدم تقاضای مادر می‌توانند پس از رسیدن به سن ۱۸ سال شمسی تقاضای تابعیت ایران را ارائه دهند که در صورت فقدان مشکل امنیتی (به تشخیص وزارت اطلاعات) به تابعیت ایران پذیرفته می‌شوند. حالا با تصویب این لایحه در کمیسیون قضایی مجلس، یک گام بزرگ برای بهبود شرایط فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی برداشته شده است و باید منتظر گام بعدی یعنی رأی‌گیری در صحن علنی مجلس و در صورت تأیید، موافقت شورای نگهبان بود.
شائبه افزایش ازدواج دختران ایرانی با اتباع خارجی
نصرالله پژمانفر؛ عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره به قدس می‌گوید: هنوز لایحه مربوطه را ندیدم تا به صورت دقیق درباره آن اظهار نظر کنم، اما آن چیزی که امروز وجود دارد این است که ما امروز با خیل گسترده‌ای از بچه‌هایی مواجه هستیم که مادر ایرانی و پدر غیرایرانی دارند، اما فاقد شناسنامه و یا هویت هستند که این موضوع گاهی موجب مشکلاتی شده است. بر این اساس به نظرم کلیات لایحه یاد شده بسیار ارزشمند است و می‌تواند برای کشور ما راهگشا باشد و هویت کودکان متولد شده از مادران ایرانی و پدران غیرایرانی را تأمین کند.
وی با اشاره به اینکه بعضی‌ها شاید بگویند لایحه مذکور ممکن است موجب افزایش ازدواج دختران ایرانی با اتباع خارجی و در نتیجه افزایش مهاجرت شود، می‌افزاید: به هرحال دستگاه‌های امنیتی نگرانی‌هایی در این ارتباط دارند که قابل برطرف شدن است. بنده معتقدم اگر دولت و مجلس تلاش کنند می‌توانند با ایجاد شرایطی جلوی سوء استفاده احتمالی را بگیرند. در واقع ما نباید صورت مسئله را پاک کنیم بلکه باید راهی برای حل موضوع پیدا کنیم. در این صورت هم مشکل برطرف می‌شود و هم آن نگرانی که در ذهن بعضی از دوستانمان است برطرف می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که لایحه اعطای تابعیت از مادر ایرانی چقدر شانس تصویب در مجلس شورای اسلامی دارد، می‌گوید: با توجه به اینکه اکنون موضوع به صورت یک لایحه آمده شانس تصویبش بسیار زیادتر است چون دولت مجری قانون است و این گونه بخش قابل توجهی از نگرانی‌ها کاهش می‌یابد.
موضوع مهم امنیتی برای کشور
سمیه محمودی؛ عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به زیاد بودن آمار افراد فاقد شناسنامه در کشور به قدس می‌گوید: یعنی برای کودکانی که مادران ایرانی و پدران غیر ایرانی دارند شناسنامه صادر نمی‌شود به همین دلیل این افراد بیهویت دستخوش مسائل و مشکلات مختلفی می‌شوند؛ بنابراین از لحاظ امنیتی برای کشور مهم است که وضعیت آن‌ها تعیین تکلیف شود.
وی با اشاره به اینکه نمی‌توان به خاطر یک موضوع کوچک و این احتمال که با اعطای تابعیت از طریق مادر ایرانی مهاجرت به ایران افزایش می‌یابد یک مسئله مهم امنیتی را نادیده بگیریم، تصریح می‌کند: باید این موضوع را به صورت کارشناسی شده نه احساسی پیش ببریم. یعنی باید مصالح کلی کشور در نظر گرفته شود. یعنی احساس می‌کنم این مجلس می‌تواند به حل مشکل کودکان فاقد هویت در ایران کمک کند.
تکلیف ۴۰۰ هزار بیهویت در کشور چیست؟
چندی پیش نیز عبدالله حاتمیان نماینده مجلس شورای اسلامی نیز گفته بود: در تعجبم چرا تاکنون هیچ دولتی برای تعیین تکلیف ۳۰۰ -۴۰۰ هزار فرزند بی‌شناسنامه که بین ۲۰ تا ۲۵ سال سن دارند لایحه‌ای به مجلس ارائه نکرده است. این افراد اگر پدرشان افغانستانی باشد نه در افغانستان جایی دارند و نه در ایران، اما بحران این مسئله فقط دامنگیر ایران است.
اگر بخواهیم این موضوع را حل نشده نگه داریم برای کشور هزینه دارد. در این صورت ۴۰۰ هزار نفر افراد بالقوه ناراضی در این کشور وجود دارند که با زبان شما حرف می‌زنند، هم دین شما هستند، مادر و بستگان ایرانی دارند، ولی هیچ گونه حقوق اجتماعی ندارند و از نظر امنیتی هم قابل رصد نیستند؛ بنابراین باید مشکل چنین کودکانی هرچه زودتر حل و فصل شود.
نظر شما