سیامک کاکایی، تحلیلگر مسائل ترکیه

پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام شورای عالی انتخابات ترکیه با ابطال نتایج انتخابات شهرداری استانبول، رأی به برگزاری مجدد رقابت‌ها در این شهر داد تا چالشی جدید در صحنه دموکراسی ترکیه پدیدار شود. درخواست ابطال آرا و برگزاری مجدد انتخابات پیش از این توسط حزب حاکم «عدالت و توسعه» و نیز شخص رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور مطرح شده بود. انتخابات مجدد شهرداری‌ها در استانبول قرار است ۲۳ ژوئن (۲ تیر ماه) برگزار شود.

به جرئت می‌توان گفت ترکیه ۳۱ مارس (11 اردیبهشت) یکی از پر تنش‌ترین صحنه‌های انتخاباتی را تجربه کرد. در این ‌انتخابات و در اتفاقی غیره منتظره‌ حزب مطبوع اردوغان شهرداری استانبول را به رقیب خود، اکرم امام‌اوغلو از حزب جمهوریخواه خلق باخت؛ مسئله‌ای که هم برای حزب مغلوب و هم برای برخی تحلیلگران باور آن کمی سخت به نظر می‌رسید. این مسئله به معنی پایان ۲۵ سال حاکمیت حزب عدالت و توسعه، بر بزرگ‌ترین شهر ترکیه ارزیابی شد.

اعلام قطعی شدن برپایی مجدد انتخابات در استانبول از سوی حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان مورد استقبال واقع شد، اما اپوزیسیون این شیوه حزب حاکم را «دیکتاتورمنشانه» خوانده که با اراده مردم در تضاد است. از سوی دیگر این رأی در حالی صادر شد که امام‌اوغلو از روز چهارشنبه 28 فروردین با حکم شورای عالی انتخابات کشور، رسماً کارش را به عنوان شهردار استانبول آغاز کرده بود.

با همه این تفاسیر باید گفت شکست اردوغان در شهرهای بزرگی چون آنکارا، استانبول و آدانا موجب شد قدرت سیاسی وی به چالش ‌کشیده شود. تحولات سیاسی در آنکارا و استانبول مهم هستند؛ زیرا این دو شهر از سال 1994 در کنترل احزاب نزدیک به اردوغان بودند. حال شکست در انتخابات شهرداری استانبول و سپس تصمیم برگزاری دوباره انتخابات می‌تواند برای اردوغان گران تمام شود. سلطان حاکم بر ترکیه که اکنون قدرت خود را در خطر می‌بیند، اگر نتواند در انتخابات دوباره آرای لازم را بدست آورد، آینده سیاسی او می‌تواند در خطر قرار گیرد. اکنون چهره‌ای نه چندان آشنا به نام اکرم امام اوغلو خود را به عنوان شهردار جدید اعلام کرده و برخی او را نامزد بالقوه ریاست جمهوری و رقیب اردوغان در سال 2023 می‌نامند. برخی از این جهت استانبول را نماد شکست اردوغان می‌دانند؛ چراکه این شهر نقش سکوی پرتاب وی به سوی قدرت سیاسی را داشت. او رقابت را در زمینی به رقیب واگذار کرد که روزی از همین نقطه قد علم کرده و کارش را به عنوان شهردار آغاز کرد.