کارگروه ساماندهی کاغذ اقدام به راه اندازی سامانه برای توزیع کاغذ کرد اما فقط ناشران و اهالی مطبوعات قادر به دریافت کاغذ با ارز 4200 تومانی از طریق این سامانه هستند و چاپخانه ها هیچ سهمی از این کاغذ ندارند.
این مساله در کنار افزایش هزینه های جانبی چاپخانه ها و گرانی مواد اولیه چاپ در بازار، فشار مضاعفی به آنها وارد کرده است.

* بحران کاغذ در چاپخانه ها
رئیس اتحادیه چاپخانه داران خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بیش از 300 واحد چاپ، صحافی و لیتوگرافی در استان وجود دارد که به دلیل افزایش هزینه های تولید 99 درصد از آنها به مرز تعطیلی رسیده اند.
علی مغانی افزود: از ابتدا برای توزیع کاغذ، کارگروهی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شد تا بسترساز توزیع کاغذ از طریق اتحادیه یا تعاونی باشد اما متاسفانه این کارگروه خود اقدام به توزیع کاغذ از طریق سامانه کرده است.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر دولت ارز 4200 تومانی به میزان 26 میلیون یورو را به دو یا سه شرکت وارد کننده داد تا کاغذ را وارد کنند که معتقدم این شیوه راه انجام کارهای خلاف را باز می کند زیرا اختصاص ارز دولتی به واردات، رانت ایجاد می کند و فقط عده خاصی از آن بهره مند می شوند.
رئیس اتحادیه چاپخانه داران خراسان رضوی گفت: کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بستر توزیع مناسب کاغذ با ارز دولتی را فراهم می کرد و ارز دولتی را در اختیار شرکتهای تعاونی قرار می داد تا آنها کاغذ را وارد می کردند.
مغانی با بیان اینکه نحوه چیدمان اعضای کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت ارشاد اشتباه است افزود: مثلا اتحادیه ای به نام اتحادیه کاغذفروشان ایران وجود دارد اما این اتحادیه هیچ نماینده ای در کارگروه یاد شده ندارد.
وی ادامه داد: زمانی که هنوز کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل نشده بود، کاغذ با نرخ آزاد، بندی 700 هزار ریال بود اما اکنون بعد از گذشت یک سال هر بند آن با نرخ آزاد به پنج میلیون و 500 تا شش میلیون و 300 هزار ریال رسیده است ضمن اینکه هم اینک قیمت کاغذ با احتساب برخورداری از ارز دولتی بندی یک میلیون و 550 هزار ریال است.
رئیس اتحادیه چاپخانه داران خراسان رضوی گفت: با اینکه ناشران، کاغذ را با ارز 4200 تومانی دریافت می کنند اما همچنان قیمت کتاب رو به افزایش است در حالی که باید دولت در ازای اختصاص ارز دولتی به کاغذ، کتابها را نیز قیمت گذاری می کرد.
مغانی افزود: تنها ناشران و اهالی مطبوعات می توانند سهمی از سامانه توزیع کاغذ داشته باشند و کاغذ با ارز 4200 تومانی دریافت کنند اما در این میان برخی ناشران هنوز کاغذ را دریافت نکرده حواله اش را در بازار می فروشند.
وی با بیان اینکه وضعیت کاغذ در چاپخانه های خراسان رضوی بحرانی است از دولت خواست سهمی از کاغذ با ارز 4200 تومانی را به چاپخانه داران اختصاص دهد تا شرایط آنها اندکی بهبود یابد.

* ناشران همیشه خود تامین کننده کاغذ بودند
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ناشران خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: واردات کاغذ توسط دو یا سه شرکت واردکننده انجام می گیرد و کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این کاغذ وارداتی را دریافت کرده و از طریق سامانه توزیع کاغذ در اختیار ناشران و اهالی مطبوعات قرار می دهد.
حسین معینی افزود: اتحادیه شرکتهای تعاونی ناشران در هر استان شرکتی دارد که عامل توزیع کاغذ وارداتی با ارز 4200 تومانی است و پس از ثبت نام ناشران در سامانه، کاغذ مورد نیازشان را در اختیار آنها قرار می دهد.
وی اضافه کرد: از ابتدای راه اندازی سامانه توزیع کاغذ تاکنون یعنی از آبان ماه سال گذشته 30 هزار بند کاغذ بین ناشران و اهالی مطبوعات توزیع شده است.
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ناشران خراسان رضوی ادعای اتحادیه چاپخانه داران مبنی بر اینکه کاغذ با ارز دولتی فقط باید در اختیار چاپخانه ها قرار گیرد را نادرست دانست و گفت: از سالها قبل تاکنون روال این گونه بوده که ناشر، کاغذ را خود تامین می کرده و در اختیار چاپخانه ها قرار می داده است.
معینی افزود: هم اکنون نیز ناشران پس از دریافت کاغذ دولتی آن را برای چاپ در اختیار چاپخانه ها می گذارند و به طور قطع در جای دیگری مصرف نمی کنند.
وی ادامه داد: اینکه چاپخانه ها به جای ناشران، کاغذ دولتی را دریافت کنند برای آنها صرفه اقتصادی ندارد زیرا خواب سرمایه کتاب زیاد و نشر آن کم است به همین دلیل چاپخانه ها نمی توانند روی چاپ کتاب سرمایه گذاری کنند و باید برای کسب سود، سراغ سرمایه گذاری برای چاپ موارد دیگری باشند.
رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ناشران خراسان رضوی گفت: با این حال چاپخانه ها در تامین کاغذ برای موارد غیر نشر کتاب، دچار مشکل جدی هستند، کاغذ بسیار گران و تامین هزینه های آن برای چاپخانه ها سنگین است لذا پیشنهاد می شود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سامانه توزیع کاغذ سهمی را نیز به چاپخانه ها اختصاص دهد.
معینی افزود: الان علاوه بر افزایش نرخ آزاد کاغذ در بازار، قیمت کاغذ با ارز دولتی نیز رشد قابل ملاحظه ای یافته است به نحوی که قیمت هر بند کاغذ با ارز 4200 تومانی از 800 هزار ریال در ابتدای سال 97 به بندی یک میلیون و 550 هزار تا یک میلیون و 600 هزار ریال در شرایط کنونی رسیده است.
معینی افزود: افزون بر این هزینه های لیتوگرافی کتاب، کاغذ گلاسه برای جلد و سایر موارد نسبت به سال گذشته افزایش چند برابری داشته و همه این موارد بر قیمت تمام شده کتاب اثر گذاشته با این حال قیمت کتاب در مقایسه با سایر اقلام در بازار افزایش زیادی نداشته است.

*حق مسلم چاپخانه ها در برخورداری از کاغذ دولتی
معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: خراسان رضوی یکی از فعال ترین استانها در حوزه چاپ و نشر است که 500 ناشر فعال و 320 چاپخانه و صنایع وابسته دارد که با ظرفیت سه هزار ورق و اشتغال سه هزار و 500 نفر در این منطقه فعالیت می کنند.
افشین تحفه گر افزود: از سال گذشته کارگروه ساماندهی کاغذ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل و تصمیم گرفته شد کسانی که مجوز کتاب و نشریه می گیرند به ازای میزان مصرف خود از طریق سامانه توزیع کاغذ، کاغذ تحریر با نرخ دولتی یا همان ارز 4200 تومانی دریافت کنند.
وی ادامه داد: این سامانه فقط کاغذ را در اختیار ناشران دارای مجوز نشر کتاب و اهالی مطبوعات قرار می دهد ضمن اینکه قبل از گرانی کاغذ، ناشران کاغذ مورد نیاز را خود تهیه می کردند و در اختیار چاپخانه ها قرار می دادند.
معاون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: با این حال چاپخانه های استان نیز برای تامین کاغذ به منظور انجام فعالیتهایی جدا از نشر کتاب، نیاز به کاغذ با نرخ ارز 4200 تومانی دارند تا قدری هزینه های چاپ کاهش یابد.
تحفه گر افزود: به همین منظور ابتدای هفته گذشته نشستی با حضور معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار و مسئولان مرتبط با صنعت چاپ اعم از بخش دولتی و بخش خصوصی برگزار شد و مشکلات صنایع چاپ مورد بررسی قرار گرفت.
وی ادامه داد: در این نشست مقرر شد پیشنهادهای دست اندرکاران صنعت چاپ خراسان رضوی مبنی بر اختصاص سهمی از کاغذ با ارز 4200 تومانی یا حتی ارز نیمایی به این صنایع ارائه شود تا در کارگروه مربوطه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بررسی قرار گیرد.
معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به مشکل نقدینگی در صنایع چاپ گفت: در این نشست که نماینده شورای هماهنگی بانکهای خراسان رضوی هم حضور داشت مقرر شد تسهیلات سرمایه در گردش به میزان 120 میلیارد ریال به صنایع چاپ استان اختصاص یابد تا بتوانند مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کنند.
تحفه گر افزود: برگزاری نشست تخصصی با حضور نمایندگان صنایع چاپ و نماینده بانکها در مورد وثایق و نرخ بهره تسهیلات بانکهای استان، ثبت سفارش محصولات وارداتی مورد نیاز توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان، کمک سازمان بیمه تامین اجتماعی برای تامین مایحتاج یا مواد اولیه صنایع چاپ از دیگر تصمیمات اخذ شده در این نشست بود.
منبع : ایرنا