امام(ع) مدتی پس از انعقاد صلحنامه، کوفه را به مقصد مدینه ترک کردند و در شرایطی که معاویه و کارگزارانش بشدت عرصه را بر شیعیان و دوستداران اهل‌بیت(ع) تنگ کرده و بخصوص شخصیت علی ‌بن ‌ابی‌طالب(ع) را آماج جنگ روانی قرار داده بودند، به بازسازی همه‌جانبه جامعه شیعه و نشر حقایق دین پرداختند. به‌مناسبت سالروز ولادت کریم اهل‌بیت(ع) با حجت‌الاسلام احمد زمانی، مبلغ بین‌المللی و عضو بعثه رهبر معظم انقلاب به گفت‌وگو نشستیم. وی کتاب «حقایق پنهان؛ پژوهشی در زندگانی امام حسن مجتبی(ع)» را نوشته که با مقدمه آیت‌الله جعفر سبحانی و توسط انتشارات بوستان کتاب منتشر شده است.

الحسن و الحسین امامان...

حجت‌الاسلام زمانی با بیان اینکه بحث امامت امام حسن(ع) به سال‌های ابتدای هجرت پیغمبر اکرم(ص) از مکه به مدینه برمی‌گردد، می‌گوید: پیامبر(ص) بارها در مجالس مختلف اشاره کردند که «الحسن و الحسین امامان؛ قاما او قعدا» یا بارها فرمودند که «الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ فَهُمَا ابْنَایَ وَ رَیْحَانَتَایَ وَ هُمَا سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»؛ یا تعبیرات مختلف دیگری که بیان می‌کند امامت امام مجتبی(ع) پس از علی بن ابیطالب(ع) در بین یاران و صحابه مطرح بوده است. حذیفه بن یمان از یاران رسول خدا(ص) و مورد قبول اهل سنت روایت می‌کند که در مسجدالنبی پیامبر(ص) فرمودند: «الْأَئِمَّةُ بَعْدِی بِعَدَدِ نُقْبَاءِ بَنِی إِسْرَائِیلَ»؛ امامان پس از من به تعداد پیشوایان بنی‌اسرائیل ۱۲ نفر هستند. سپس دستشان را بر پشت حسین(ع) نهادند و فرمودند از پشت او ۹ امام نیکوکار و نهمین آنان مهدی است که عدل و داد را در زمین می‌گستراند، همچنان که از ظلم و جور پر شده است؛ به بیان دیگر امامت امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) متقن و جاافتاده بود. این پژوهشگر اضافه می‌کند: افزون بر این روایات، منصب‌هایی که امام علی(ع) به فرزند بزرگ خود واگذار می‌کردند، حکایت از حاکمیت پس از خود داشت؛ مانند امامت موقت جمعه یا پست‌های قضایی سنگین و... در تمام این موارد امام حسن(ع) به عنوان جانشین امیرالمؤمنین(ع) و پیشتر از امام حسین(ع) مطرح بوده است.

بیعت عمومی با امام حسن(ع)

حجت‌الاسلام زمانی در ادامه بیان می‌کند: اگر چه معاویه با تکیه بر جنگ‌ روانی و سستی یاران امام حسن(ع)، حاکمیت را از ایشان گرفت، اما نباید فراموش کنیم که ارتباط مردم با امام مجتبی(ع) به عنوان بزرگ‌ترین محور تشکل و امامی پس از پیامبر(ص) و امام علی(ع) در میان مردم چه پنهان و چه آشکار مطرح بود و یاران بسیاری از زمان پیغمبر اکرم(ص) ارادت زیادی به امام حسن(ع) داشتند؛ حتی برخی از آن‌ها در زمان حاکمیت امام مجتبی(ع) که به روایتی ۷ ماه و ۲۴ روز طول کشید در مراکز مختلف به عنوان جانشین و یاور امام فعالیت می‌کردند.

این کارشناس دینی توضیح می‌دهد: حاکمیت امیرالمؤمنین(ع) بالاترین جلوه حاکمیت تشیع بود؛ پس از ۲۵ سال خانه‌نشینی امیرالمؤمنین(ع)، تمام وسعت مسجد کوفه برای بیعت با امیرالمؤمنین پر از جمعیت شد؛ همین جمعیت پس از شهادت امام علی(ع) و برای تعیین جانشین ایشان نیز حضور داشتند.

اصحاب پیامبر(ص) پای درس امام مجتبی(ع)

او می‌افزاید: پس از حضور آن حضرت در مدینه، محدثان، راویان و دانشمندان بزرگ به سوی آن شهر جهت کسب فیض شتافتند. مورخان و محدثان مسلمان همچون ابن‌عساکر، ابن شهر آشوب، علامه مجلسی و شاگردان نامدار و راویان اخبار آن حضرت را به تفصیل آورده‌اند. این افراد که از امام حسن(ع) کسب فضیلت و معنویت می‌کردند، دو گروه بودند؛ گروه نخست بعضی از صحابه پیامبر(ص) و یاران امام علی(ع) مانند جابر بن عبدالله انصاری، حبیب بن مظاهر، حجر بن عدی کندی، زید بن ارقم، سلیمان بن صرد خزاعی، سلیم بن قیس هلالی، کمیل بن زیاد نخعی، میثم بن یحیی تمّار و بسیاری از بزرگان دیگر بودند. گروه دوم نیز تابعین و دیگر اشخاصی بودند که در خدمت آن بزرگوار تلمذ نموده و روایاتی را نقل کرده‌اند مانند عبدالله بن جعفر طیار، مسلم بن عقیل، عبدالله بن عباس، عبدالرحمان بن عوف، عمر بن قیس مشرفی، ابوالاسود دوئلی، ابومخنف ازدی و ...

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح می‌کند: شاگردان و یاران امام حسن(ع) که از شهرها و کشورهای مختلفی مانند کوفه، یمن، همدان و... گرد ایشان جمع شده بودند، در برابر هجوم فرهنگی معاویه بدعت‌گذار ایستادند و تعدادی از آن‌ها پس از شهادت امام حسن(ع) به دست معاویه جنایتکار به شهادت رسیدند و برخی دیگر نیز در سال ۶۱ هجری در رکاب امام حسین(ع) در برابر یزید بن معاویه ایستاده و شهید شدند.

بدعت‌های بنی‌امیه و تهمت‌های بنی‌عباس

حجت‌الاسلام زمانی اضافه می‌کند: در این مدت حاکمیت بنی‌امیه بیکار ننشسته و برای خنثی کردن آثار بسیار گران‌سنگی که از امیرالمؤمنین(ع) و امام حسن(ع) مانده بود، بدعت‌های فراوانی سامان می‌داد. یکی از این اقدامات به فراموشی سپردن ذکر صلوات بر محمد و آل محمد در نمازهای جمعه بود. معاویه که بیشتر از یک سال با امام علی(ع) جنگیده بود، حاضر نبود که صلوات بر «آل» بفرستد، با اضافه کردن کلمه «و سلم» و حذف «آل» بنیان‌گذار این بدعت شد؛ این کار سرآغاز دوگانگی ذکر صلوات بود. انجام معاملات ربوی و تعطیلی حدود الهی هم از دیگر اقدامات معاویه بود؛ تا پیش از آن دستان سارقان قطع می‌شد و حد زنا و... جاری می‌شد اما در زمان معاویه آرام‌آرام به فراموشی سپرده شد.

نویسنده کتاب «حقایق پنهان» می‌گوید: تاریخ‌نویسان وابسته به بنی‌امیه و بنی‌عباس با تحریف و وارونه نشان دادن حقایق و اتهام‌زنی به خاندان مطهر پیامبر(ص) سعی می‌کردند حقانیت آن‌ها را زیر سؤال ببرند. یکی از این سخنان سست و بیهوده، اتهام ازدواج‌ها و طلاق‌های مکرر به امام مجتبی(ع) است. او درباره منشأ این سخنان توضیح می‌دهد: پس از واقعه کربلا و به شهادت رسیدن امام حسین(ع) و یارانشان، مبارزه با نام و یاد ابی‌عبدالله طبیعی شد و فرزندان امام حسن(ع) نیز به میدان آمدند و نهضت‌های آزادیبخش بسیاری رقم خورد. بنی‌عباس که از جانب این نهضت‌ها احساس خطر کرده بودند، به فکر تضعیف امام حسن(ع) به‌ عنوان جد سادات حسنی افتادند و بحث ازدواج‌ها و طلاق‌ها را پیش کشیدند. در کنار آن، تهمت دنیاگرایی امام مجتبی(ع) نیز مطرح شد؛ در حالی که ایشان چندین مرتبه، تمام اموال خود را در راه خدا انفاق کرد. آن‌ها با این ترفند می‌خواستند مردم دیگر وجوهات مالی خود را پرداخت نکنند تا به باور خودشان، اهل‌بیت(ع) را زمین‌گیر کرده و خورشید الهی را خاموش کنند.

انتهای پیام/