این در حالی است که هنوز آمار مشخصی از تعداد پلاک‌های ناایمن به صورت رسمی از سوی وزارت راه و شهرسازی ارائه نشده و آمارهایی که توسط مدیران و مسئولان شهری هر از گاهی مطرح می‌شود، بشدت با هم اختلاف دارند. به عنوان نمونه چندی پیش احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر تهران از شناسایی ۷۳۰۰ ساختمان ناایمن در پایتخت خبر داده بود اما کمی بعد زهرا صدراعظم نوری، عضو دیگر این شورا تعداد آن‌ها را ۱۰ هزار ساختمان عنوان می‌کند. موضوعی که نشان می‌دهد متولیان امر برای حل مشکل یاد شده در همان گام نخست مانده‌اند چرا که نخستین گام برای حل چالش مورد نظر اطلاع دقیق از تعداد این گونه ساختمان‌هاست.
به گزارش قدس آنلاین با این همه پرسش این است که ساختمانهای ناایمن در کشور چه تعداد هستند؟ علت اختلاف در آمار بافت‌های فرسوده و بناهای ناایمن چیست؟ چه اقداماتی برای نوسازی و مقاوم‌سازی ساختمانهای ناایمن از سوی وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی اصلی ماجرا انجام شده است؟ مهم‌تر اینکه آیا تلاش‌های انجام شده نتیجه بخش بوده است؟ اگر پاسخ مثبت نیست، عمده دلایل آن چیست؟
* کیفیت ۶۰ درصد کل ساختمانهای کشور قابل قبول نیست
دکتر علی بیت اللهی، رئیس پژوهشکده ساختمان و ابنیه فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در پاسخ به قدس می‌گوید: باید اقرار کنیم که ما وارث ساخت و ساز با کیفیت در کشور نیستیم. طبق آخرین آمار رسمی سال ۹۵ مرکز آمار ایران، از حدود ۲۲ میلیون واحد مسکونی نزدیک به ۵/۹ میلیون واحد، ساختمانهای بنایی فاقد اسکلت و مقاومت لازم در مقابل زلزله‌های متوسط و بزرگ هستند. بنابراین اگر به ازای هر واحد سه نفر را در نظر بگیریم این تعداد واحد نزدیک به ۳۰ میلیون نفر را در خود جای داده‌اند؛ بنابراین از لحاظ سیما و کیفیت کلی ساختمان‌ها از وضعیت قابل قبولی برخوردار نیستیم. البته باید توجه شود که درصد ساختمانهای فاقد اسکلت طبعاً با گذشت زمان بهتر شده است. مثلاً در سال ۹۰ آمار ساختمانهای فاقد اسکلت ۳-۲ میلیون واحد بیشتر از آمار یاد شده بوده است. یعنی آن موقع نسبت ساختمانهای اسکلت دار به ساختمانهای فاقد اسکلت ۱ به ۱ بود اما اکنون آمار ساختمانهای اسکلت‌دار ۳ میلیون بیشتر از ساختمانهای بدون اسکلت است و این نشان می‌دهد وضعیت بهتر شده، البته این موضوع هم کاملاً طبیعی است. یعنی ساختمان‌ها عمرمفیدی دارند و سپس تخریب شده و جای آن‌ها بناهای جدید ساخته می‌شود.
وی می‌افزاید: در زمینه ساختمانهای بدون اسکلت وضعیت خوبی نداریم و هیچ مهندسی نمی‌تواند کیفیت این ساختمان‌ها را تضمین کند. این نوع ساختمان‌ها که شامل ساختمانهای خشت و گلی، بلوکی و طاق ضربی‌هاست، چون سازه و اسکلت ندارند در مقابل زلزله تخریب می‌شوند. ضمن اینکه در مورد ساختمانهای دارای اسکلت هم نمی‌شود گفت همه آن‌ها دارای کیفیت مناسبی هستند و در مقابل حوادث احتمالی تاب‌آوری دارند. تجربه نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد از ساختمانهای دارای اسکلت به دلیل نبود نظارت کافی، نامرغوب بودن بتن و... دارای نقص فنی جدی هستند و به هنگام زلزله‌های نسبتاً بزرگ تخریب می‌شوند.
وی از قابل قبول نبودن کیفیت نزدیک به ۶۰ درصد کل ساختمانهای کشور خبرمی‌دهد و تصریح می‌کند: نکته مهم اینجاست که کیفیت ساختمان‌ها در همه جای کشور یکسان نیست. یعنی گستردگی این نوع ساختمان در کشور متفاوت است. مثلاً طبق برآوردهای پژوهشکده ساختمان و ابنیه فنی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، کیفیت ساختمانهای استان‌های یزد و سیستان و بلوچستان در پایین‌ترین سطح قرار دارند چون در این استان‌ها ساختمانهای خشتی، گلی و بدون اسکلت بسیار زیاد است.
آمارهای متفاوت از ساختمانهای ناایمن در کشور
بیت اللهی در خصوص آمارهای متفاوت ساختمانهای ناایمن در کشور می‌گوید: احتمالاً آمار ۷۳۰۰ یا ۱۰ هزار ساختمان ناایمن مربوط به ساختمانهای عمومی باشد چون طبق برآوردهای بنده در بافت فرسوده شهر تهران که حدود ۱۶ درصد جمعیت این کلانشهر را در خود جای داده بیش از ۲۰۰ هزار پلاک ساختمانی موجود است. بنابراین آمارهای یاد شده اگر مربوط به ساختمانهای عمومی ناایمن باشند، شاید نزدیک به واقعیت اما اگر منظور ساختمانهای مسکونی است، این تعداد به بیش از ۲۰۰ هزار پلاک ساختمانی نه واحد مسکونی می‌رسد. زیرا ممکن است هر پلاک ساختمانی پنج یا ۱۰ واحد مسکونی باشد. البته همان طور که اشاره شد آمار ساختمانهای ناایمن در کشور بسیار بیشتر است. یعنی تهران که از نظر ساختمانهای اسکلت‌دار و مدرن به نسبت دیگر شهرهای کشور از وضعیت بهتری برخوردار است اگر از یک میلیون و ۱۰۰ هزار پلاک ساختمانی‌اش بیش از ۲۰۰ هزار پلاکش فرسوده باشد بدون تردید دیگر شهرهای کشور مثل یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان و... وضعیت بدتری دارند.
وی با اشاره به اینکه نوسازی و مقاوم سازی ساختمانهای ناایمن در دستور کار وزارت راه و شهرسازی و شهرداری‌ها قرار دارد، می‌گوید: اقداماتی که تاکنون برای مقاوم سازی در بخش مدارس و تا حدی بیمارستان‌ها انجام شده قابل قبول بوده است. اما تلاش برای این منظور در دیگر ساختمانهای دولتی و تجاری قابل قبول نبوده است. در خصوص ساختمانهای مسکونی هم باید گفت بندرت می‌توان ساختمان مسکونی پیدا کرد که مقاوم‌سازی شده باشد، یعنی اقدام خاصی در خصوص ساختمانهای مسکونی با رویکرد مقاوم‌سازی صورت نگرفته است.
چرا تلاش ها برای بهسازی به نتیجه نمی‌رسد
وی مشارکت نکردن مالکان واحدهای مسکونی ساختمانهای فرسوده را عمده دلیل به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها برای بهسازی این بخش می‌داند و می‌گوید: عمده‌ترین دلیل به نتیجه نرسیدن تلاش‌ها برای بهسازی ساختمانهای دولتی و عمومی، نبود بودجه کافی بوده است. ضمن اینکه گاهی امکان تعطیلی یک مکان دولتی به مدت چند ماه برای مقاوم سازی فراهم نیست، اما در مدارس به دلیل تعطیلی دانش‌آموزان در تابستان، مقاوم‌سازی مدارس با روند بهتری پیش رفته است.
وی می‌گوید: نوسازی این گونه ساختمان‌ها هزینه زیادی می‌برد؛ بنابراین نیازمند مشارکت مالکان تک تک واحدهای مسکونی است و اگر یک یا دو مالک در این زمینه مشارکت نکنند، این کار انجام نمی‌گیرد.
بیت اللهی در پاسخ به این پرسش که آیا از لحاظ حقوقی و قانونی راهکاری برای رفع مشکل یاد شده و مشارکت فعال مالکان ساختمانهای ناایمن برای نوسازی ساختمان‌هایشان وجود ندارد، می‌گوید: قانونی در این زمینه نداریم تا دستگاه قضایی بتواند براساس آن در زمینه مقاوم‌سازی ساختمانهای مسکونی ورود کند.
انتهای پیام/
نظر شما