به این ترتیب آمارهای یادشده حاکی از وجود ظرفیت‌های چشمگیری است که در عرصه توسعه پایدار می‌توانند به عنوان عناصری کارآمد ایفای نقش کنند. اما درحال حاضر شرایط جامعه تا چه حد برای فعالیت‌های این گروه فراهم و حمایت‌های موجود تا چه میزان کارگشاست؟ درخصوص سیمای جامعه نخبگانی در جامعه امروزی؛ گفت‌وگویی با دکتر سید سعیدرضا احمدی زاده، رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی انجام داده‌ایم که از نظرتان می‌گذرد.

  مدیریت راهبردی جامعه

دکتر احمدی‌زاده ضمن اشاره به اهمیت این قضیه در ساختار مدیریتی و توسعه‌ای کشور می‌گوید: به طور کلی نخبگان حدود ۰.۳ درصد جمعیت جامعه دانشگاهی را تشکیل می‌دهند که این رقم در برخی استان‌ها به یک درصد نیز می‌رسد؛ از آنجا که بنابر سیاست‌گذاری‌های کلان در سطح جهان، این افراد تربیت و پرورش می‌یابند تا در آینده عهده‌دار مدیریت و مسئولیت‌های راهبردی شوند، ما نیز در کشورمان به دنبال تربیت و پرورش این افراد هستیم.

وی ادامه می‌دهد: درحال حاضر در کشور ۱۵ هزار نفر زیر پوشش اند که از این تعداد ۱۵۰۰ نفر در خراسان رضوی هستند؛ درواقع ۱۰ درصد جامعه نخبگانی در این استان حضور دارند که این رقم از میانگین کشوری بالاتر است. البته باید یادآورشد این آمارها متغیر بوده و هر هفته ممکن است افرادی با ثبت در بانک اطلاعات حائز شرایط حمایت شوند، زیرا بنیاد نخبگان براساس سند راهبردی کشور موظف شده سیستم‌های حمایت، هدایت و زمینه‌ساز برای اثرگذاری این افراد را فراهم کند. به هر روی مطابق سند یادشده در حوزه نخبگان، این افراد عبارتند از اشخاصی که هوش و ذکاوتی دارند که در خلق یک اثر علمی، ادبی و هنری اثرگذاراست، همچنین به طور اکتسابی قادر به کسب مهارت‌ها و دانش از استادان پیشکسوت و حضور در مراکز دانشگاهی و تخصصی هستند.

  چه افرادی نخبه هستند؟

وی می‌افزاید: درحال حاضر ۹ گروه به عنوان نخبه معرفی شده‌اند که می‌توان به رتبه‌های برتر کنکور، دانش‌آموختگان برتر، مخترعان و محققان، حافظان و مفسران قرآن اشاره کرد. به این ترتیب برای این افراد ۳۰ نوع حمایت تعریف شده که از جمله این موارد «تسهیلات پروژه به جای خدمت» و «سرباز فناور» است. همچنین چهار نوع جایزه برای مقاطع تحصیلی کارشناسی تا دکترا مشخص شده که شامل رتبه آموزشی، رتبه پژوهشی، راتبه خدمتی و راتبه فرهنگی می‌شود که میزان آن‌ها نسبت به مقاطع تحصیلی فرد متفاوت است. به این ترتیب دولت برای حمایت از یک نخبه زیرپوشش خود، به طور متوسط ۳۸ میلیون تومان در سال جایزه و اعتبار در نظر گرفته است. همچنین در سال ۹۷-۹۶ به ۱۱۳ نفر به‌طورخالص جایزه تحصیلی به میزان ۶۳۰ میلیون تومان تخصیص پیدا کرد که این میزان فراتر از جوایز اختصاصی به پایان‌نامه‌های برتر و جوایز ازدواج است. درحدود چهار ماه اخیر نیز بیش از ۱۰۴ نفر برای جایزه تحصیلی احراز شده‌اند که به این منظور حدود ۴۳۰ میلیون تومان درنظرگرفته شده است. ناگفته نماند که با وجود تنگناهای اقتصادی، جوایز نخبگان در سال جاری بین ۱۰ تا۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این درحالی است که بودجه کل بنیاد نخبگان در کشور ۶۵ میلیارد تومان است و بیش از۷۰ تا ۷۵ درصد این رقم نیز صرف جوایز و برنامه‌ها می‌شود.

دکتراحمدی زاده در ادامه اظهار می کند: به دلیل ناآگاهی شرکت‌ها و مؤسسات از فعالیت بنیاد نخبگان تا سال۹۶ تنی چند از نخبگان که کمتر از ۱۰۰ نفر می‌شدند برای کسب فرصت‌های شغلی با مشکل روبه‌رو بودند که با برگزاری جلسات با فعالان اقتصادی و شرکت‌ها درحال حاضر گرچه هرساله تعداد نخبگان استان افزایش یافته اما مشکلات جذب و اشتغال آن‌ها به حداقل رسیده است؛ چنانکه حدود ۱۰ نفر با مسائلی مواجه هستند که تعدادی از آن‌ها نیز با وجود فرصت‌های شغلی در شهرستان‌ها، تمایلی به اشتغال در این مناطق ندارند. بنابر اسناد موجود در سایت نخبگان، بیش از ۱۷ شرکت معتبر تقاضای جذب بیش از ۱۰۰ نفر از جامعه نخبگان را داشته‌اند، چراکه شرکت‌های یادشده، دریافتند مسیر پیشرفت آن‌ها با به کارگیری جامعه نخبگان تسهیل می‌شود.

  تعامل همه‌جانبه برای جذب نخبگان

رئیس بنیاد نخبگان خراسان رضوی با تشریح سیاست‌های حمایتی این نهاد خاطرنشان می‌کند: در تفاهم‌نامه‌ای که با آستان قدس رضوی منعقد کرده‌ایم، مقرر شد در قالب «طرح شهید احمدی روشن» هسته‌های مسئله‌محور با حضور نخبگان برای حل مشکلات جامعه شکل بگیرد. به این ترتیب درصدد هستیم گروه‌های متعددی در حوزه‌های متفاوت تشکیل شود تا با نظارت استادانی خبره به حل این معضل اقدام کنند.

همچنین دولت نیز برای برنامه هر گروه، بین ۳۰۰ تا ۳۶۰ میلیون تومان اعتبار در نظر گرفته است، چراکه بی‌شک حمایت از نخبگان، سرمایه‌گذاری برای توسعه جامعه به شمار می‌آید.

وی با اشاره به ضرورت افزایش تعامل جامعه نخبگان با گروه‌های سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی می‌گوید: طرح شورای مشورتی نخبگان در استانداری خراسان رضوی درحال اجراست. به این ترتیب افراد نخبه به عنوان مشاور فعالیت خواهند داشت. چراکه، زمانی استان ما به توسعه مطلوب و پایدار می‌رسد که سیاست‌ها و تصمیم‌سازی‌ها از درون و با تکیه بر توانمندی‌های داخلی انجام شود و زمانی این امر محقق می‌شود که زیست بوم و فضای فعالیت برای جامعه نخبگانی فراهم باشد.

از فضاهای نسبی که می‌توان به آن توجه داشت باید به قابلیت‌های «زیست بوم سوغات» اشاره کرد، به همین منظور با تعامل با دستگاه‌های اجرایی و خصوصی در زمینه فعالیت‌های خلاقانه و شبکه‌سازی در این عرصه متمرکز شده‌ایم. دکتر احمدی‌زاده با تأکید بر به کارگیری از ظرفیت‌های کسب و کارهای نوپا برای جذب رشد فعالیت جامعه نخبگان خاطرنشان می‌کند: درسال جاری با همکاری شرکت شهرک‌های صنعتی برنامه «استارتاپ ویکند سنگ‌های قیمتی و جواهر» را در دست اجرا داریم، زیرا از آنجا که بسیاری از گردشگران خارجی به خرید سنگ‌های قیمتی علاقه دارند، این حوزه مزیت نسبی چشمگیری محسوب می‌شود؛ بنابراین برای رونق افزون‌تر این عرصه می‌توان از قابلیت‌های جامعه نخبگانی بهره‌مند شد.

  هیاهوی غیرواقعی

وی ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر شاهد ارائه آمارهایی از مهاجرت نخبگان هستیم که بیش از آنکه متکی بر داده‌های مستند باشد، هیاهویی غیرواقعی است، زیرا حتی داده‌های منتشر شده از سوی کشورهای پیشرفته نیز چنین قضیه‌ای را تأیید نمی‌کند. همچنین ۰/۳ درصد از جامعه دانشگاهی ما نخبه محسوب می‌شوند که بنابر رصدهای انجام شده، این افراد هنوز در کشور به کارمشغولند؛ تعدادی نیز که به خارج رفته‌اند در «مرز دانش» بوده و با مراکز علمی ما همچنان مرتبط هستند؛ همچنین بسیاری از سرآمدان غیرمقیم ما به کشور بازگشته و به فعالیت می‌پردازند.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/