به گزارش قدس آنلاین در حدیثی از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که حضرت فرمود: «هر کس دل مؤمنی را شاد کند، مرا شاد نموده و هر که مرا شاد نماید خدا را شاد نموده است.» بنابراین شادی و شاد کردن مومنان آنقدر دردین اسلام گرامی داشته شده که با شاد کردن خداوند برابر شده است .

مشکل از جایی شروع میشود که  میان مردم و فرهنگ اصیل اسلامی فاصله میافتد و خناسان و دشمنان دراین رخنه نفوذ کرده و فرهنگی غیراز اسلام حقیقی را دردل مردم جای میدهند. البته باید به سوی دیگر ماجرا هم نگاهی انداخت ، جاییکه برخی تشییع را دین غم واندوه معرفی میکنند و سراغ معرفی شادیهای حلالی که دردین اسلام به انها تاکید شده نمیروند. اینگونه است که میدان برای دشمنان اسلام ودین مهیا میشود.

این تغییر فرهنگی به مرور چنان درجامعه ریشه میداوند که گاه تمیز دادن شادی حلال ومشروع دشوار میشود ؛ گاه چنان ذائقه مردم را تغییر میدهند که دیگر به هیچ نوع از شادی جز حرامش راضی نمیشوندودربرخی موارد حتی نهادهای فرهنگی نیز درمقابل این هجمه کوتاه امده و به برخی شادیها که دراسلام پسندیده نیست رضایت میدهند.

درهمین شرایط و درآستانه دهه کرامت است  که تولیت آستان قدس رضوی این دهه را بهترین فرصت برای معرفی شادیهای حلال میداندو برضرورت معرفی وانتقال این قبیل شادی ها به جامعه تاکید میکند. این اظهار نظر که ریشه درشناخت دقیق وکامل از جامعه دارد وظیفه نهادهای فرهنگی ، مبلغان و دست اندرکاران را بسیار سنگین تر میکند بویژه که مشهد پایتخت معنوی ایران اسلامی است و باید الگوی فرهنگی کشور هم باشد.

***دهه کرامت الگوی شادی حلال

تولیت آستان قدس رضوی گفت: جشن‌ها و ویژه برنامه‌هایی که در دهه کرامت برگزار می‌شود، باید الگوی شادی مشروع و بدون انجام فعل حرام را به نسل جوان منتقل کند.

حجت الاسلام والمسلمین احمد مروی بر ضرورت انتقال شادی و نشاط مشروع به جامعه در اعیاد و مناسبت‌های دینی تأکید کرد و گفت: در جشن‌های دهه کرامت باید این تلقی که جشن و شادی حتما باید با انجام فعل حرام همراه باشد، اصلاح و الگویی از نشاط و شادی مشروع به جامعه منتقل شود.وی گفت: ائمه اطهار(ع) در احادیث مختلف به مردم توصیه فرموده‌اند که در شادی ما شادی کنید و در عزای ما عزاداری کنید، بنابراین همه ما باید در جهت تحقق این فرمایش ائمه(ع) اهتمام بورزیم.

حجت الاسلام والمسلمین مروی بیان کرد: با کمی ابتکار عمل و ذوق می‌توان شرایط را به گونه‌ای فراهم کرد که در عین ایجاد شادی و نشاط، هیچ شبهه فعل حرامی در فعالیت‌ها وجود نداشته باشد.وی بر لزوم معرفت افزایی در مناسبت‌های دینی نیز تأکید و عنوان کرد: در کنار برگزاری جشن‌ها و ارائه الگوی شادی مشروع به جامعه باید در جهت تقویت بنیه دینی مردم و ترویج معارف اهل بیت(ع) به جامعه تلاش کنیم.

*** شادی و شادمانی چیست ؟

شادی یک احساس درونی است و هنگامی که آدمی به چیزهای مورد علاقه‌اش دست می‌یابد، احساس هیجانی در او پدید می‌آید که از آن به شادی و نشاط تعبیر می‌شود و با واژه‌هایی چون شادمانی، سرور، وجد، سرخوشی، مسرت، خوشی و خوشحالی هم‌معناست.

شادی و نشاط نیاز طبیعی انسان است و در همه‌ی افراد وجود دارد و باید به درستی به آن پاسخ داده شود. استاد مطهری نیاز به شادی و نشاط را مانند نیاز به غذا می‌داند که ضرورتی اساسی برای ادامه‌ی حیات و سلامت جسم و روان انسان است.مثبت اندیشی شادی‌آفرین است، ‌مثبت‌اندیشان به نتایج مثبت می‌رسند، ‌احساسات مثبت افکار مثبت می‌آفریند و احساسات مثبت هم موجب پیدایش افکار و احساسات مثبت می‌شود. خوش‌بینی نسبت به حال و آینده و تفسیر مثبت داشتن از رخدادهای زندگی شادی‌آفرین است در حالی که بدبینی و بدگمانی به اطرافیان رنج‌آور و مشکل‌ساز است. یادآوری خاطره‌ها و رویدادهای خوش زندگی نیز می‌تواند شادی‌آفرین باشد.

برخوردار بودن از یک شبکه‌ی خانوادگی دوستانه‌ی گسترده و صمیمی، دلگرم کننده و نشاط‌آور است؛ زیرا رابطه‌خواهی و پیوندجویی مثبت، نیاز طبیعی و ضروری انسان در زندگی خانوادگی و اجتماعی است.از جمله دیگر عوامل شادمانه زیستن، می‌توان به عفو و بخشش نسبت به دیگران و فرو نشاندن حس انتقام‌جویی اشاره کرد. انتقام‌گیری و کینه‌توزی نسبت به دیگران ما را در یک کشمکش خطرناک فکری و روانی قرار می‌دهد و موجب تخریب جسم و جان‌مان می‌شود.باید توجه داشته باشیم که گذشت نسبت به دیگران به معنی چشم‌پوشی از حقوق مشروع و قانونی خود نیست، بلکه در عفو در عین قدرت بر انتقام، پاسخ خداپسندانه و انسان دوستانه‌ای است که می‌تواند نقش آموزشی و تربیتی سازنده‌ای داشته باشد.

***شادی عمیق یا شادی زودگذر

رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه عنوان کرد: برخی به اشتباه بر این باورند که در اسلام فقط غم و گریه وجود دارد، در حالی که در فرهنگ اصیل اسلامی شادی و غم توام باهم است، در اسلام شادی و گریه‌‏ای ارزش دارد که باعث کمال و سعادتمندی افراد جامعه شود.حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه عنوان کرد: در فرهنگ اصیل اسلامی شادی و گریه توام باهم هستند، در اسلام شادی و گریه‏‌ای ارزش دارد که باعث کمال و سعادتمندی افراد جامعه شود، در فرهنگ اسلامی معماری، موسیقی، خطاطی، نقاشی و دیگر هنرها هم وجود دارد اما باید مراقب مرزبندی آن باشیم.

درهمین حال یک استاد اخلاق گفت: فلسفه تمام دستورات الهی برای رسیدن به شادی عمیق است و تمام انبیاء و پیامبران برای شادی بشر مبعوث شده‌اند.حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا رنجبر با بیان اینکه شادی بر دو قسم عمیق و سطحی است، گفت: شادی سطحی ساده به دست می‌آید و راحت هم از بین می‌رود اما شادی عمیق دائمی است و به دنبال خود انگیزه، فعالیت، آرامش و تمرکز به ارمغان می‌آورد.

دراین خصوص همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین گلزاده ضمن تبیین نظر اسلام در مورد شادی و نشاط  گفت: در هیچ دینی به اندازه اسلام به شادی اهمیت داده نشده است. شاد زیستن یکی از اصول سبک زندگی اسلامی است .این کارشناس دینی افزود: بسیاری از افراد جشن ازدواج خود را در این ایام قرار می‌دهند که البته باید توجه داشت که نباید این مراسم را آلوده به گناه و معصیت کنیم چرا که از منظر اسلام شادی باید در چهارچوب رعایت موازین شرعی باشد.این مدرس حوزه ادامه داد: یک زوج جوان می‎‌خواهند یک زندگی پربرکتی را شروع کنند ولی ارتکاب گناه در مراسم عروسی این توفیق را از آنها می‌گیرد و کسانی که در این مراسم کارهای خلاف شرع انجام می‌دهند درواقع به حق آنها ظلم می‌کنند چرا که اگر مراسم بدون گناه برگزار شود چه بسا که خیرات و برکات زیادی نصیب آنها شود.

***شادیهای غیرمجاز دراسلام

همچنین یک کارشناس مسائل دینی گفت: شادی حقیقی زمانی محقق می‌شود که در مسیر الهی قدم نهاده و یک گام به خداوند نزدیکتر شویم.مریم میر حسینی بیان کرد: تمام انسان‌ها به دلیل حس فطری تنوع طلبی که در نهاد خود دارند، میتوانند از لذتهای مجاز که در دنیا وجود دارد، بهرمند شوند و همین شادی ها می تواند زمینه-ای برای افزایش نشاط معنوی افراد با ایمان فراهم آورد.

وی اظهار داشت: اعتقاد به معاد و زندگی جاوید یکی از مبانی اصلی دین اسلام است و مرگ پلی برای عبور از دنیایی کوچک و محدود به جهانی بی نهایت است. بر همین اصل شادی واقعی زمانی محقق می‌شود که انسان آن را در زندگی جاوید خویش تأثیرگذار بداند.میر حسینی بیان داشت: بر پایه این دیدگاه انجام هر کار نیکی، بر شادی درونی انسان خواهد افزود و احساس شادی و لذتی که یک مؤمن از انفاق، روزه، نماز، حج و ... کسب می‌کند قابل مقایسه با شادی‌های زودگذر مادی نیست.این استاد دانشگاه اظهار داشت: تنها شادی‌هایی از دیدگاه اسلام؛ غیر مجاز و حرام است که آثار سوء فردی و اجتماعی به دنبال داشته باشد.

وی به حدیثی از امام رضا(ع) در این رابطه اشاره کرد و گفت: ایشان می‌فرمایند «اوقات خود را به چهار بخش تقسیم کنید؛ بخشی برای عبادت، بخشی برای کار و فعالیت، بخشی برای معاشرت و مصاحبت با برادران مورد اعتماد و بخشی را به تفریحات و لذایذ حلال تقسیم کنید».وی با اشاره به مرز بندی بین تفریحات و شادی‌های‌ سالم و مشروع و شادی‌های ناروا و ناپسند، افزود: این اصلی منطقی و پذیرفته شده در تمام نظام¬های متمدن است که به بهانه شاد بودن نباید هر رفتار نابهنجاری را مرتکب شد.

*** بازتعریف ایجاد شادی حلال

درهمین حال یک استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه دستوراتی که خدا و ائمه معصومین(ع) در قالب دعا، تلاوت قرآن، اعمال نیک و تدبر در قرآن ارائه داده‌اند، می‌تواند شادی واقعی را ایجاد کند، بر ضرورت تعریف سازو کار ویژه برای شادی حلال در جامعه با توجه به ابزارهای قرآنی نشاط اجتماعی تأکید کرد.

حجت‌الاسلام سیدمهدی حائری‎زاده، استاد حوزه و دانشگاه ؛ با اشاره به مفهوم شادی حقیقی از منظر دین و اصول شادی حقیقی و اثرگذار در زندگی گفت: دین اسلام به منظور تأمین هدف عالی انسان‌ها در این جهان یعنی عبودیت و قرب الهی، دو ابزار و مقدمه ضروری، که یکی آرامش روحانی و دیگری آسایش جسمانی است را مورد توجه قرار داده. در این مسیر انسان‌ها بسته به مجموعه هنجارها و ارزش‌هایی که بر فضای ذهنیشان غالب است، تعریف‌های متفاوتی را از آسایش و آرامش که همان شادی جسمی و روحی است، ارائه می‌دهند.

 وی با بیان اینکه میزان رشد فکری و بزرگی همت و عظمت روح را از غم‌ها و شادی‌های افراد می‌توان شناخت؛ افزود: برخی افراد خوشحالیشان به عفو و گذشت و دیگری به انتقام است. امام علی(ع) می‌فرمایند: «سرورت را زیاد کن بر آنچه از کارهای خیر برای آخرتت انجام داده‌ای و حزنت را بر آنچه از کارهای خیر، محروم گشته‌ای»؛ یکی غصه می‌خورد که چرا مردم مرتکب خلاف می‌شوند و دیگری غمش برای این است که چرا مانع عمل خلافش می‌شوند.

این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: طبق نظام ارزشی اسلام، مطلوبیت هرچیزی زمانی است که در مسیر کمال و سعادت انسان باشد؛ پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) تلاش می‌کنند تا شادی‌های مردم را جهت دهند. در دین اسلام که حاوی برترین و استوارترین احکام از منشأ وحی الهی است، برخلاف سایر تفکرات غیر اطمینان‌آور، ملاک‌های صحیح شادی و شاد زیستن آمده است. مهمترین این ملاک‌ها شامل اطاعت خداوند، پرهیز از گناه، احیای ارزش‌ها، احیای حق یا از بین رفتن باطل و تحول معنوی است.

***شادی درپرهیز ازگناه

حجت‌الاسلام حائری‎زاده ادامه داد: شادی حقیقی زمانی است که انسان توفیق اطاعت خداوند را پیدا کرده باشد و از گناه دوری کند؛ همچنانکه حضرت علی(ع) می‌فرماید: شادی مؤمن، به طاعت پروردگارش و حزنش بر گناه و عصیان است. لذت و خوشی، همیشه در انجام دادن، نیست، زمانی هم در پرهیز کردن، است. گاهی اتفاق می‌افتد که با انجام کارهایی که عادتا باید لذتبخش باشند، هیچ لذتی به انسان دست نمی‌دهد، حتی عذاب روانی و وجدانی هم می‌آورد، چرا که روح و وجدان، آمادۀ لذت بردن نیست؛ اساسا روح انسان به گونه‌ای است که گاهی از «پرهیز» سرخوش می‌شود و به شادی و نشاط می‌رسد که با هیچ یک از شادی‌های دیگر قابل مقایسه نیست.

‌وی با تأکید بر اینکه تمامی ابعاد شادی به نگاه انسان به مسائل باز می‌گردد، اظهار کرد: تعریف این سوال که شادی چگونه باید باشد توسط نگاه خود انسان‌ها تنظیم می‌شود. از پیامبراکرم(ص) سؤال شد بهترین بندگان خدا چه کسانی هستند؟ فرمود: آن‌هایی هستند که وقتی نیکی می‌کنند، خوشحال می‌شوند و زمانی که بدی کردند، طلب استغفار می‌کنند. همچنین از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: «شادی به سه خصلت وفاداری، رعایت حقوق دیگران و ایستادگی در گرفتاری‌ها و مشکلات است». شادی مد نظر دین و عقل آن است که باعث سبک شدن روح می‌شود و انسان تقرب به خدا پیدا می‌کند. این باعث شادی و انبساط خاطر می‌شود.

این کارشناس مسائل دینی و قرآنی اضافه کرد: یکی از چیزهایی که روح را سبک و انبساط خاطر ایجاد می‌کند، انس با خداست. همانگونه که جسم ما غذا می‌خواهد، روح ما نیز به غذا نیاز دارد. وقتی که غذای جسم تأمین شود، بدن شاد است و احساس سیری، راحتی و آرامش می‌کند. روح انسان هم غذا می‌خواهد و غذای روح انسان هم انس با خدا و ذکر اوست؛ این ذکر در قالب تلاوت قرآن و سایر ابعاد معنوی نمود پیدا می‌کند.

حجت‌الاسلام حائری‎زاده گفت: حضرت علی(ع) در نامه‌ای به «عبدالله بن عباس» می‌فرمایند: «اما بعد؛ انسان گاهی مسرور می‌شود به خاطر رسیدن به چیزی که هرگز از دستش نمی‌رفت و گاهی محزون می‌شود به خاطر از دست دادن چیزی که هرگز به آن نمی‌رسد، پس باید شادی تو به خاطر احیای حق یا نابودی باطل باشد»؛ لذا شادی، زمانی پسندیده است که در انسان تحولی ایجاد شود و بتواند خطاهای گذشته خود را جبران کند.

***شادی به عنوان غذای روح

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه خواندن ادعیه به مفهوم منوی غذایی روح، نقش بسیاری در شادی دارد، گفت: شادی می‌تواند در قالب کمک به دیگران، شاد کردن دل دیگران، سیر کردن گرسنه‌ای و گره کوری را از مشکلات دیگران باز کردن تعریف شود. این توجه هر مقدار به خدا و تقرب به او بیشتر شود، این نگاه و انبساط خاطر به خدا هم بیشتر می‌شود. این همان نگاه دین است که عقل هم آن را تأکید می‌کند. اما اگر شادی به گونه‌ای باشد که تنها یک انبساط خاطر ایجاد کند و نامی از آن را یدک بکشد و خودش را توجیه نفسانی کند، نه توجیه عقلایی دارد و نه معنوی؛ مانند یک مروارید جعلی است که هیچ ارزشی ندارد و شادی نیست که بتواند انسان را اشباع کند.

وی بیان کرد: دستوراتی که خدا و ائمه در قالب دعاها، تلاوت قرآن، اعمال نیک و تدبر در قرآن داده‌اند، می‌تواند شادی واقعی را ایجاد کند. ما دو نوع شادی داریم؛ یک شادی نفسانی فردی و یک شادی اجتماعی است؛ طبیعتا وقتی شادی حقیقی آحاد جامعه را در برگیرد، اگر تک تک افراد انبساط خاطر درونی داشته باشند، به جامعه هم تسری پیدا می‌کند. شادی حقیقی آن است که اگر افراد امنیت، آسایش و امید به آینده را در وجود خودشان با توکل با خدا تقویت کنند، طبیعتا این شادی و امید می‌تواند در جامعه هم اثرگذار باشد.

حجت‌الاسلام حائری‎زاده تصریح کرد: قرآن کریم بر شادی و خنده تأکید بسیاری کرده و آن را راه‌حل بسیاری از مشکلات می‌داند؛ لذا باید خنده حلال وارد زندگی مردم شود. خنده و شادی حلال همراه با موازین اسلامی یکی از تأکیدات دین اسلام است. هرچند شاد کردن مؤمنین و اطرافیان یکی از آموزه‌های دینی و روایی به شمار می‌آید، ولی نباید فراموش کرد این مطلب هیچگاه به معنای جواز ورود در مناطق ممنوعه شادی نیست؛ از این‌رو شادی‌های ممنوع همچون مسخره کردن، لودگی، هجو، هزل و جک‌سازی در سبک زندگی اسلامی جایگاهی نداشته و به شدت از آن نهی شده است. هیچ‌گاه آموزه‌های دینی و اسلامی به کسی اجازه نداده است به بهانه شاد کردن مجلس، گروهی را به باد تمسخر و استهزا بگیرند. نه تنها در این خصوص مجوزی صادر نشده است، بلکه این مورد از جمله بزرگترین گناهان کبیره به شمار آمده است؛ لذا باید سازوکاری را برای شادی حلال در جامعه تعریف کنیم.

انتهای پیام