اعظم طیرانی/
آموزش و یادگیری بخش مهمی از زندگی هر انسان است و همه انسانها در طول زندگانی خود تحت تعلیم و آموزش قرار میگیرند و این امر در مقاطع مختلف تحصیلی و در فضاهای گوناگون مانند مهدکودک، دبستان، راهنمایی و دبیرستان و... صورت میگیرد.
با وجود اینکه فضا و محیطی که در آن به امر آموزش و یادگیری پرداخته میشود، تأثیر بسیار مهمی در امر یادگیری دارد، این در حالی است که به گفته مسئولان آموزشوپرورش 30 درصد مدارس کشور فرسودهاند. حتی آنها در برخی صحبتهای خود اشاره داشتهاند که این مدارس برای حضور دانشآموزان استانداردهای لازم را ندارند اما به دلیل کمبود بودجه و اینکه مدرسه جایگزینی وجود ندارد، چارهای جز استفاده از این کلاسهای درس فرسوده نیست.
محمد بیرانوندی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این خصوص گفته است، 30 درصد مدارس کشور غیرمقاوم و نیازمند مقاومسازی، تخریب و بازسازی هستند و در برنامه ششم توسعه مبلغی معادل 3 میلیارد دلار از محل صندوق ذخیره ارزی برای تخریب، بازسازی و مقاومسازی مدارس در نظر گرفته شده اما به دلیل خالی بودن این صندوق قابل وصول نیست. بنابراین باید بتوانیم پیشنهادی ارائه کنیم که محل این اعتبار تغییر یابد.
به گفته وی تحقق 3 میلیارد دلار برای حذف مدارس فرسوده به تغییر محل آن از صندوق ذخیره ارزی به صندوق توسعه ملی نیاز دارد اما برخی نمایندگان مجلس مسیر تحقق این هدف را دشوار دانسته و میگویند: تغییر اشتباه مجلس و لحاظ کردن منبع مالی اختصاص 3 میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی به صندوق توسعه ملی نیازمند تغییر مصوبه برنامه ششم توسعه و دو سوم رأی نمایندگان مجلس است.
اغلب مدارس فرسوده و همچنین خِشتی و گِلی که در مناطق مختلف کشور دایر است، امنیت معلمان و دانشآموزان را تهدید میکنند، با این حال بودجه سازمان نوسازی مدارس به جای افزایش در سالهای اخیر با کاهش مواجه بوده - بودجهای که برای سال 97 تخصیص یافته در مقایسه با سال 96، کاهش 35 درصدی داشته است- و باید توجه داشت که تلاش خیران مدرسهساز هم به تنهایی نمیتواند این مشکل را حل کند.
•30 درصد مدارس در برابر زلزله ایمن نیستند
در این خصوص داریوش ورناصری، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور نیز میگوید: 30 درصد مدارس کشور به دلیل فرسودگی از ایمنی لازم در برابر حوادث غیرمترقبه برخوردار نیستند و ممکن است در شرایط بحرانی نظیر زلزله دچار مشکل شوند،بنابراین این مدارس نیازمند تخریب، بازسازی و مقاومسازی هستند.
مهندس ورناصری ادامه میدهد: طراحی فضاهای آموزش، ورزشی و پرورشی براساس آییننامهها، ضوابط و نشریههای مصوب از قبیل 2800، 734، 697 و... انجام میشود. بنابراین در حال حاضر 70 درصد مدارس کشور براساس این آییننامهها، ضوابط و نشریهها ساخته شده و از استانداردهای لازم برخوردار است.
وی در خصوص اعتبار مورد نیاز برای تخریب، نوسازی و مقاومسازی مدارس فرسوده کشور میگوید: این مدارس متناسب با اعتبارات تخصیصی به مرور تخریب، نوسازی و مقاومسازی خواهند شد، ضمن آنکه هر ساله درصدی از این مدارس فرسوده به همت خیران مدرسهساز تخریب، نوسازی و مقاومسازی میشوند.
وی ادامه میدهد: براساس برنامهریزیهای انجام شده با شروع سال تحصیلی 99-98، حدود 10 هزار کلاس درس - در مناطق مختلف کشور- آماده تحویل و بهرهبرداری خواهد شد که البته بخشی از آنها نیز به همت خیران مدرسهساز انجام شده است.
•اغلب مدارس فرسوده کشور در کلانشهرهاست
مهندس ورناصری با اشاره به اینکه اغلب مدارس فرسوده کشور در کلانشهرهایی نظیر تهران، مشهد، اصفهان، خوزستان، آذربایجان شرقی و مناطقی واقع شده که از قدمت بیشتری برخوردارند، میافزاید: ما در کشور حدود 530 هزار کلاس درس به طور پراکنده داریم و استاندارد تعداد دانشآموزان برای هر کلاس 24 نفر پیشبینی شده اما به دلیل توزیع نامتناسب جمعیت دانشآموزی در سطح کشور، اغلب کلانشهرهای ما با مشکل تراکم دانش آموزی – کلاسهای درس بالای 30 نفر- مواجهاند، در حالی که در بیشتر روستاها، بخشها و حتی شهرستانهای کوچکتر کلاسها با تراکم کمتری تشکیل میشود. به همین دلیل ما در برخی از مناطق پرجمعیت کشور نظیر مراکز استانها و کلانشهرها نیازمند ایجاد کلاس جدید درس هستیم.
معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در خصوص بهرهمندی از توان خیران مدرسهساز در نوسازی مدارس فرسوده کشور میگوید: در سالهای مختلف کمکهای خیران متفاوت بوده به طوری که برخی سالها 20 تا 30 درصد و در برخی از مناطق تا 50 درصد نوسازیها به همت خیران انجام شده و با وجود مشکلات اقتصادی کشور در سالهای اخیر، کمکهای خیران مدرسهساز همچنان ادامه داشته و رضایتبخش بوده است.
• فاصله 3 متری سرانه دانشآموزی ایران با استانداردهای جهانی
مهندس ورناصری با اشاره به ضرورت برچیده شدن کلاسهای خِشتی و گِلی میافزاید: یکی از برنامههای اصلی که اکنون در دستور کار سازمان نوسازی مدارس قرار دارد، برچیدن مدارس خِشتی و گِلی است. از این رو بخش عمده این کلاسها - به جز کلاسهای خِشتی و گِلی یکی از استانها که تعداد آنها زیاد است- تا آغاز سال تحصیلی جدید برچیده میشود و میکوشیم مدارس خِشتی و گِلی استان سیستان و بلوچستان تا پایان سال تحصیلی 99-98 به طور کامل برچیده شود و امید میرود تا سال تحصیلی 1400-1399 همه کلاسهای خِشتی گِلی کشور به طور کامل برچیده شوند.
وی در خصوص سرانه دانش کشور نیز میگوید: استاندارد سرانه دانشآموزی برای هر دانشآموز 4/8 مترمربع است،اما در حال حاضر میانگین این سرانه برای 13 میلیون دانشآموز 2/5 مترمربع است که در برخی از استانها سرانه دانشآموزی بیش از 2/5 مترمربع و در برخی از استانها کمتر از 2/5 مترمربع است اما باید بکوشیم با کمک دولت و خیران مدرسهساز، این سرانه را به سرانه استاندارد - یعنی 4/8 مترمربع برای هر دانشآموز – نزدیک کنیم.
نظر شما