مصطفی فیروزی/

 کلیدواژه این روزهای مقامات آمریکایی، مذاکره مجدد در قالب برجام است، از ترامپ تا پمپئو مدعی شده‌اند که باید به یک توافق هسته‌ای بهتر دست یابند، فرانسوی‌ها هم میانجی این موضوع شده و بحثهای غیرهسته‌ای را نیز به میان آورده‌اند.

به نظر می‌رسد آمریکا بخواهد با حفظ نظام تحریم‌های یک‌جانبه، به برجام دوباره بپیوندد  rejoin  تا با اســتفاده از مکانیسم ماشــه، پیش از رسیدن میوه‌های آن، از قبیل عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران و به رسمیت شــناخته شدن فعالیت‌های هســته‌ای و رفع تحریم‌های اقتصادی، برجام را نابود کند.

 در این حالت برای نخستین بار در تاریخ روابط بین‌الملل، یک کشــور «تنها در برابر همه» و به صورت کاملاً قانونی و مشــروع، معاهده‌ای جهانــی را نابود کرده و ســند آن را به عنوان موفقترین طرح تاریخ دیپلماسی خود در موزه روابط خارجی ایاالت متحده آمریکا نگهداری خواهد کرد.

 طرح‌های پیشــنهادی در مــورد اینکه در این صورت چه اقداماتی میتوان در مقابل انجام داد، خود بحث دیگری است؛ مهم آن است که قبول کنیم که بازگشــت آمریکا به برجام به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بین‌المللی قطعی است.

 هر پنج نامزد دموکرات ریاست جمهوری آمریکا اعــلام کرده‌اند که پس از پیــروزی به برجام برمی‌گردنــد. ضمن اینکه اگرچه رســانه‌های وابســته به حزب جمهوری‌خواه، خواهان یک معامله جدید با ایران هستند، اما همگی آنها بــه این نکته اذعان دارند که در مقطع کنونی، بازگشــت به برجام از نابودی آن بهتر اســت.

 دوگانه‌ســازی رسانه‌های داخلی در مورد دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان و تحلیل‌های روانشــناختی از ترامپِ دیوانه، تأثیری بر این فرایند نخواهد گذاشت.

 درست مثل همان دوگانه‌سازی زمان تصویب برجام در کنگره که به جای تمرکز بر نقاط قوت متن حقوقی برجام و نحوه اجرای توافق مبتنی بر خواســته‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی و دیگر کارشناســان، همه مطالب و تیترها را به خود جذب کرده بود.

بنابراین این اقدام حتی با پیروزی محتمل ترامپ هم انجام خواهد شد و اگرچه برخی نتایج کوتاه مدت شیرینی خواهد داشــت، اما پایبند نبودن طرف مقابل به هیچ قول و قراری، منافع جمهوری اسلامی ایران را تهدید میکند.

 اقدام اخیر رهبــر معظم انقلاب مبنی بر عدم پذیرش هرگونه پیام یا مذاکره نیمی از نقشه آنها را نقــش بر آب کرد. اکنون بازگشــت آمریــکا به برجام تنها به معنــی کوتاه آمدن از مواضع قبلی اســت.

 ضمــن اینکه راه برای مذاکرات بعدی نیز بســته شــده است. حتی ایشــان مهمترین شرط برای ادامه همکاری با اروپا در قالب برجام را وارد نشــدن به مباحث دیگر از جمله موشــکی عنوان کرده‌اند.

ضمن اینکه خــروج گام بــه گام ایــران از برجام، پروتکل الحاقــی و در نهایت NPT به عنوان مجازاتی مشــروع برای مقابله با اقدام آمریکا و بی‌عملی اروپایی‌ها به وعده‌هایشــان اعلام شده اســت.

 در نهایت با پیچیده شدن ماجرا احتمالاً میانجیگری اروپا نقش جدیتری به خود خواهد گرفت و به نظر میرســد در این وضعیت مهمترین خواسته ایران جدا از مسائل اقتصادی و سیاســی، گرفتن حق بازگشت به برجام با تصویب تمامی طرف‌های موجود در برجام یعنی شورای برجام خواهد بود.