پیمان مذکور سال ۱۹۸۷ میان میخائیل گورباچف و رونالد ریگان سران شوروی و آمریکا امضا شده بود. بر اساس این پیمان دو کشور از تولید موشک‌های هسته‌ای با برد بین ۵۰۰ تا ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر منع شــده‌اند.

اقدام مسکو و واشنگتن در خروج از این پیمان مهم نظامی را در دو وجه میتوان مورد تحلیل و بررسی قرار داد. وجه نخســت به روابط دوجانبه ایالات متحده و روسیه مربوط میشود.

 دو کشــور در طول سال‌های پس از جنگ جهانی دوم همواره روابط پرتنشی را تجربه کرده‌اند. بویژه این رابطه در چند ســال اخیر با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده؛ تا جایی که مســکو و واشنگتن در عرصه‌های گوناگون درگیر رقابت و اختلافات اساسی هســتند؛ یکی از همین حوزه‌ها بحث موشکی است که دو طرف اتهاماتی را به یکدیگــر وارد می‌کنند.

 جنبه دوم توجه به این نکته اســت که آمریکایی تحت رهبری ترامپ درصدد است از تمامی توافقنامه‌هایی که به تصور واشنگتن منافع آنها را تأمین نمی کند، خارج شــود که اقدام اخیــر را هم میتوان در همین چارچوب دانست.

 آمریکا پیشتر از برجام، از توافقات تجاری با چین، نفتا و چندین پیمان دیگر بین‌المللی به بهانه‌های مختلف خارج شده؛ بنابراین خروج از پیمان منع موشک‌های هســته‌ای میانبرد را هم باید در راستای همین منفعت‌طلبی ذهنی و برداشت غلط مقامات کاخ سفید دسته‌بندی کرد.

 توطئه ای علیه چین؟

اگرچــه برخی تحلیلگران در چارچوب «تئوری توطئه» معتقد هســتند خروج آمریکا و روســیه از INF در توافقی پشت پرده صورت گرفته تا بتوانند در گام بعدی چین را ملزم به پیوستن به این پیمان کنند، اما این دیدگاه به نظر چندان صحیح نیست.

 واشــنگتن به شدت از پیشرفت‌های سریع پکن در حوزه صنایع موشکی نگران بوده، اما این حساسیت آمریکا فقط در مورد چین نیست، بلکه همین دیدگاه در مورد هند، ایران و دیگر کشورها که از نگاه واشنگتن تهدیدی بالقوه برای ایالات متحده محسوب می‌شوند هم وجود دارد.

 آمریــکا حضور در این پیمان را برای خود نوعــی محدودیت تلقی میکند و از سوی دیگر معتقد است که حضور در INF سبب شده است که بخشی از بازار تســلیحاتی خود در حوزه موشک‌های میانبرد را از دست داده و به چین واگذار کنند؛ بنابراین دولت ترامپ که نگاه تجاری و اقتصادی در تصمیم‌ســازی آن از وجه غالبی برخوردار اســت در صدد است با خروج خود از این پیمان به گمان خود این رویه را تغییر دهد.

 اما در نهایت باید اروپا را بازنده اصلی افزایش تنش‌ها میان شرق و غرب دانست. اتحادیه به سبب نزدیکی به روسیه مهمترین طرفی است که از انحلال پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میانبرد متضرر شده و اروپا باید آســتین‌ها را بالا زده و به طور جدیتر در راستای متقاعد ساختن مسکو و واشنگتن برای بستن پیمان مشابه دیگر تلاش کند.

انتهای پیام/