قدس آنلاین: دولت آمریکا نه تنها سخت ترین تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرده بلکه سردمداران آن از سلاح تحریم برای مقابله با دیگر کشورها بهره برده اند. آمریکا پس از جنگ جهانی دوم از استراتژی تحریم به عنوان ابزاری برای تعقیب اهداف سیاست خارجی استفاده کرده است که در این میان کشورهایی همچون روسیه، ایران، ونزوئلا، عراق و... را که به زعم آن اقدامات و راهبردهایی غیر همسو با این کشور دارد مورد تحریم قرار داده است. آمریکا در سال های اولیه شروع جنگ سرد تحریم هایی را علیه کشورهای حاضر در بلوک شرق اعمال کرد. از اواخر دهه ۱۹۸۰ نیز موضوعاتی چون مواد مخدر، تروریسم، اشاعه تسلیحات کشتار جمعی زمینه برقراری تحریم های این کشور بود.

طبق گزارشی با عنوان «ایران، تحریم های آمریکا و بازارهای جهانی انرژی» که در فصلنامه مطالعات خاورمیانه منتشر شده، آمریکا بین سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۰، از کل ۱۰۳ تحریم اقتصادی در ۷۹ مورد آن شرکت داشته است. این گزارش تصریح دارد که آمریکا از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶؛ ۶۱ قانون و دستور اجرایی برای تحریم ۳۵ کشور جهان تصویب کرد و با توسل به ماده ۴۲ قانون فدرال راجع به تحریم دیگر کشورها، تاکنون ۱۴۲ بار به این قانون دست زده است.

به دلیل هزینه بر بودن و تبعات بسیار بالای اقدام نظامی علیه دیگر کشورها، آمریکا در سال های اخیر سعی کرده است از اقدام نظامی علیه دیگر کشورها به منظور تنبیه آنان یا تأثیرگذاری در سیاست های کلان این کشورها بهره ببرد. در دوره کنونی نیز دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا حداقل نام ۱۱ کشور شامل: ایران، ترکیه، روسیه، چین، کره شمالی، پاکستان، سوریه، ونزوئلا، کوبا، لیبی و کلمبیا را به لیست کشورهای تحریم شده از سوی آمریکا افزوده است.

تعداد تحریم‌های موفق آمریکا روند کاهش داشته است

همچنین پایگاه خبری بصیرت نیز در گزارشی تحت عنوان «سیر تاریخی تحریم های آمریکا علیه جهان و ایران» به این موضوع پرداخته و با بررسی تاریخ تحریم های اقتصادی در سطح جهانی آورده که در مجموع دوسوم تحریم های اقتصادی جهان توسط دولت آمریکا اعمال گردیده است. در فاصله جنگ جهانی اول تا سال ۱۹۹۰، یعنی در طول نزدیک به ۷۵ سال، در مجموع ۱۱۵ تحریم اقتصادی علیه کشورهای مختلف تصویب و به اجرا گذاشته شد که به طور متوسط برابر است با ۱.۵ تحریم در سال. دولت آمریکا مسئول ۷۷ مورد از کل ۱۱۵تحریم‌های اقتصادی جهان، یعنی ۶۷% کل تحریم ها در طی دوره ۱۹۱۸- ۱۹۹۰ بوده است. اما از سال ۱۹۹۰، به دنبال فروپاشی اتحاد شوروی و پایان جنگ سرد، سهم آمریکا در کاربرد سیاست تحریم اقتصادی و تعداد تحریم‌های اقتصادی به شدت افزایش یافته است. به گونه‌ای که طی دوره ۱۹۹۰-۱۹۹۹ سهم آمریکا در کل تحریم‌های اقتصادی جهان به ۹۲% افزایش یافت. تنها در دوره اول ریاست جمهوری کلینتون دولت آمریکا ۶۱ تحریم اقتصادی را علیه ۳۵ کشور جهان، با جمعیتی بالغ بر ۲.۳ میلیارد نفر، یعنی ۴۲% کل جمعیت جهان و ۷۹۰ میلیارد دلار صادرات، یعنی۱۹% صادرات جهان، به اجرا گذاشت. اهداف ظاهری این تحریم ها عبارت بودند از؛ جلوگیری از نقض حقوق بشر: ۲۲ مورد، مبارزه با تروریسم بین المللی: ۱۴ مورد، منع گسترش سلاح های هسته‌ای: ۹ مورد، حمایت از حقوق کارگران: ۶ مورد، حفظ محیط زیست: ۳ مورد و جلوگیری از گسترش مناقشات و جنگ های داخلی: ۷ مورد.

در حال حاضر کشورها در نظام جهانی دارای ارتباطات گسترده و درهم تنیده‌ای هستند که همین باعث شده اعمال تحریم‌ها در بلند مدت اثربخشی چندانی نداشته باشد زیرا کشورهای تحت تحریم می‌توانند برای رفع نیازها و شکستن راهبردهای تحریمی آمریکا با یکدیگر ارتباطات گسترده اقتصادی و تجاری داشته باشند و انحصارگرایی و یکه تازی دولت آمریکا را در هم بشکنند.کشورهای مورد تحریم می‌توانند با ایجاد ائتلاف و جبهه‌ای واحد دربرابر سیاست‌های تحریم آمریکا ایستادگی کنند و از سوی دیگر انحصارگرایی آن را مورد چالش قرار دهند، گرچه این موضوع در سال های اخیر تاحدودی به وقوع پیوسته اما همچنان راه زیادی برای رسیدن به نقطه مطلوب مانده است.

بر اساس آماری که در گزارش فصلنامه مطالعات خاورمیانه آمده، تعداد تحریم های موفق آمریکا از سال ۱۹۷۰ روند کاهش داشته است. قبل از دهه ۱۹۷۰، تحریم هایی که آمریکا به تنهایی یا در مشارکت با سایرین اعمال نموده بیش از ۵۰ درصد موفق بوده است که طی سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ این به میزان ۲۱ درصد کاهش یافته است. اما در این بین نتایج تحریم های یکجانبه آمریکا آمار بدتری است، به عنوان مثال نرخ موفقیت ۵۶ مورد تحریم‌های یکجانبه آمریکا که پس از جنگ جهانی دوم تا سال ۱۹۸۹ انجام داده تنها ۲۹ درصد است. طبق این آمار شاهدیم که تحریم های یکجانبه آمریکا عملاً اثربخشی چندانی ندارد و حتی با ایجاد اتحادیه کشورهای مورد تحریم و بستن پیمان‌های چند جانبه تجاری و یا ایجاد پول واحد میان آنها باعث می‌شود که آمریکا در پیگیری سیاست‌های افراطی تحریم تنها بماند و هزینه همراهی تحریم برای سایر کشورهای دنباله رو این دولت افزایش یابد.

تحریم در آستانه شکست 

در عمل، جنگ اقتصادی آمریکا باعث شده این کشور بیش از پیش منزوی شود. آمریکا میلیاردها دلار پول صرف ساخت و نگهداری پایگاه‌های نظامی می‌کند تا هژمونی خود در منطقه آسیا حفظ کند اما متحدانش به دنبال بهبود روابط و تجارت بیشتر با چین و ژاپن هستند بطوریکه قدرت‌های دیگری در عرصه اقتصادی ظهور کرده و در پی آن اقتصاد آمریکا روز به روز ضعیف‌تر می‌شود.

گرچه ممکن است اتحاد بین کشورهای مورد تحریم آمریکا ابتدا سخت به نظر برسد اما باید گفت هر یک از این کشورها در حوزه هایی با یکدیگر اشتراکاتی دارند. برای مثال ایران، روسیه و ونزوئلا می توانند اتحادیه ای در حوزه انرژی ایجاد کنند و بین خودشان پول واحدی را درنظر بگیرند. توجه به مزیت نسبی هر یک از کشورها می تواند آنها را با تکیه بر مزایا و نقطه قوت شان در همپوشانی، تکمیل و رفع نیازهای انرژی، تجاری، اقتصادی و پولی یکدیگر همراهی کند تا از این راه علاوه بر رفع نیاز بتوانند هژمونی اقتصادی آمریکا را به چالش بکشند.

سید کمال دهقانی فیروز آبادی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبه‌ای در همین باره عنوان کرده بود که کشورهای تحت تحریم های آمریکا باید ارتباطات و مراوداتشان را با یکدیگر تقویت کنند. آمریکا بسیاری از کشورهای جهان حتی کشورهای اروپایی را تحت تحریم های مختلف به ویژه تجاری و بازرگانی قرار داده است و ترامپ هر روز تصمیم جدیدی در این زمینه علیه کشورهای جهان می‌گیرد.

وی افزوده است: قطعاً به زودی جامعه جهانی واکنش جدی علیه رفتارهای سلطه طلبانه آمریکا انجام خواهد داد چرا که منافع عمومی کشورها و ملت‌های مختلف بر نمی‌تابد که همه چیز در راستای منافع آمریکا و خود بزرگ بینی ترامپ تعریف شود. اگر وضعیت موجود و رفتارهای ترامپ و دیگر مقامات آمریکا به همین منوال پیش برود قطعاً بلوکی از کشورهای دنیا به ویژه تحریم شدگان در مقابل آمریکا شکل خواهند گرفت و آمریکا منزوی می‌شود.

انتهای پیام/