قدس آنلاین:گفت‌وگوی ما با حجت‌الاسلام دکتر جواد ایروانی، عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی درباره این دهه و وظیفه شیعیان در این ایام است.

غدیر مهم‌ترین واقعه تاریخ تشیع است

حجت‌الاسلام دکتر جواد ایروانی در ابتدا و با بیان اینکه امامت و ولایت از ارکان اعتقادی شیعه است، می‌گوید: عید قربان به عنوان یکی از اعیاد بزرگ اسلامی در بین همه فرق اسلامی مطرح بوده و پیام‌های فراوان اعتقادی، تربیتی و اخلاقی با خود به همراه دارد. در این زمان فرصت و ظرفیت مناسبی برای مطرح کردن مسائل امامت و ولایت در جامعه اسلامی و تقویت بنیان‌های اعتقادی نسل شیعه وجود داشته و با اتصال آن به عید غدیر از پیام‌های اعتقادی و سیاسی آن بهره‌مند می‌شویم و بسیار خوشحالیم که خداوند از طریق غدیر، نعمت ولایت‌فقیه را به ما عطا کرده است.

او اضافه می‌کند: از واقعه غدیر می‌توان به عنوان مهم‌ترین واقعه تاریخ تشیع یاد کرد، زیرا پایه مسئله ولایت از روز غدیر آغاز می‌شود. در آیات و روایات نیز به موضوع غدیر اهمیت بسیاری داده شده، اما متأسفانه هنوز هم در جامعه اهمیت کافی و لازم به آن داده نمی‌شود که لازم است از روش‌های متنوع و متفاوت مانند سخنرانی و سایر ابزارهای موجود، داستان غدیر را در متن جامعه زنده نگه داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی در ادامه توضیح می‌دهد: باید برای واقعه غدیر و دهه بین عید قربان و غدیر سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهیم. خوشبختانه در برخی مناسبت‌ها مانند عاشورا و اربعین توجه لازم را داشته و فرهنگ‌سازی کرده‌ایم، اما به غدیر آن‌طور که باید و شاید اهمیت نداده‌ایم. این در حالی است که برمبنای روایات، برای عید غدیر فرهنگی مانند آنچه در عید نوروز است داریم. به طور نمونه همان‌طور که در نوروز لباس نو پوشیده، به دیدن هم رفته و هدیه می‌دهیم، در عید غدیر هم طبق آنچه از معصومان به ما رسیده، باید به همان صورت عمل کنیم. باید در روز عید غدیر لباس‌های نو پوشیده، خود را معطر کرده، هدیه و اطعام داده و در پی شاد کردن دل‌های مؤمنان باشیم.

غدیر را مانند عاشورا تبدیل به فرهنگ کنیم

دکتر ایروانی تأکید می‌کند: باید تلاش شود عناصر روایات معصومین درباره غدیر تبدیل به فرهنگ و تحول شود؛ مانند آنچه در عاشورا انجام می‌شود و تمام مردم به‌صورت خودجوش از ابتدای ماه محرم خود را برای برگزاری هر چه با شکوه‌تر مراسم آماده می‌کنند. حتی نیاز به تبلیغات و یادآوری در این مورد هم نیست و همه از دل و جان برای آن مایه می‌گذارند. این فرهنگ باید در غدیر هم پیاده شود.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح می‌کند: با اینکه در قرن‌های اولیه روایات به صورت متواتر و در معرض دید همه بوده اما هر چه جلوتر آمده کمرنگ‌تر شده و حتی برخی به اصل آن هم خدشه‌ وارد کرده‌اند؛ از عوامل مهمی که برخی از نویسندگان غیرشیعه به روایات غدیر کم مهری کرده‌‎اند نیز نبود فرهنگ‌سازی است. عاشورا در بدنه اجتماعی با قدرت زیادی پیگیری می‌شود و همه جامعه شیعه در جهان به حرکت و تکاپو درمی‌آیند و به ذهن هیچ فردی خطور نمی‌کند که به اصل ماجرا خدشه وارد کند. البته این مراسم در غدیر هم انجام می‌شود اما محدود است. باید پیش و پس از غدیر حرکت‌های اجتماعی و فرهنگی را در تمام ابعاد جامعه شدت ببخشیم.

او با اشاره به موضع اهل سنت در حادثه غدیر بیان می‌کند: در منابع اصیل اهل سنت حادثه غدیر را بسیار پررنگ می‌بینیم و مجموعه جامعی از نقل قول‌ها و احادیث در مورد غدیر خم در سه کتاب اهل سنت وجود دارد. از مهم‌ترین آن‌ها نوشته امام عبدالله حنبل و پیشوای مذهبی حنبلی است که در اوایل قرن سوم این حدیث را در کتاب مسند که مجموعه‌ای افزون بر 30هزار حدیث است، روایت کرد. البته این حدیث در تاریخ مدینات دمشق ابن عساکر و کتاب البدایه و النهایه ابن کثیر نیز آمده است. در کتاب مسند حدود 15 مورد در مجلدات مختلف حادثه غدیر با آب و تاب و جزئیات نقل شده است.

با پرشور برگزار کردن جشن‌های غدیر به مفهوم ولایت عمق ببخشیم

این پژوهشگر اضافه می‌کند: حادثه غدیر در منابع اصلی اهل سنت بسیار پررنگ است. در صحاح سته و در صحیح‌ترین کتاب‌های اهل سنت یعنی صحیح بخاری و مسلم و همین طور صحاح دیگر و مسند احمد و بسیاری دیگر از کتاب‌های اهل سنت آمده و قطعاً این روایت متواتر است: لایَزالُ الاِسلامُ عَزیزاً اِلی اِثْنی عَشَرَ خَلیفَهً، اسلام پیوسته عزیز خواهد بود تا 12 خلیفه بر مسلمانان حکومت کنند، این جانشینان در ادامه گفته شده که همگی از قریش هستند.

حجت‌الاسلام ایروانی عنوان می‌کند: آن طور که در آن کتاب‌ها آمده، بزرگان اهل سنت هم در روز غدیر به حضرت امیر(ع) با بیان «بخًّ بخًّ لک یا بن ابیطالب اصبحت و امسیت مولای و مولا کل مؤمن و مؤمنه؛ یعنی آفرین بر تو باد ‌ای فرزند ابوطالب! تو مولا و رهبر من و تمام مردان و زنان با ایمان شدی» تبریک گفتند. جزئیات بیشتری در منابع اصیل اهل سنت وجود دارد که اگر نسل جوان ما از این موارد مطلع شوند اعتقاداتشان بیش از پیش تقویت می‌شود.

او در پایان یادآور می‌شود: اگر بخواهیم غدیر در جامعه شیعی تبدیل به فرهنگ شود باید در مجالس و محافل و در کنار بزرگداشت و مدیحه‌سرایی و... استدلال این روایات گفته شود. باید به روایات غدیر در منابع اهل شیعه و سنت، کتاب‌هایی که نوشته شده، شعرهایی که گفته شده و مسائلی از این دست بیشتر پرداخته شود. باید هر فردی هر کاری می‌تواند برای بیان حقایق و بزرگداشت غدیر انجام دهد و لابه‌لای مسائل تاریخی، حدیثی و شبهات به بزرگداشت این عید بزرگ بپردازد. برگزاری همایش‌های علمی، مسابقات با محور خطبه غدیر، جلسات پرسش و پاسخ، کارگاه آموزشی، گفتمان‌های غدیری و... از کارهایی هستند که کمک می‌کنند در دو حوزه شکلی و محتوایی به موازات هم پیش رفته و به مفهوم ولایت در جامعه عمق ببخشیم.