قدس آنلاین؛ گروه استان ها: تالاب انزلی نقش مهمی در زندگی  مردم گیلان دارد و معیشت ساکنان حاشیه تالاب به لحاظ کشاورزی، صیادی و تأمین مواد اولیه صنایع‌دستی به حیات آن پیوند خورده است.
این تالاب هم‌چنین زیستگاه بسیاری از پرندگان و جانوران است و نقش تأثیرگذاری ازجمله جلوگیری از سیل، تأمین غذا و هم‌چنین جذب گردشگر دارد.

این تالاب سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی رامسر به ثبت رسید اما رفتار ما و دست‌اندازی‌های متعدد در این تالاب موجب شده تا سال ۱۹۹۳ در فهرست تالاب‌های در معرض خطر (مونترو) قرار بگیرد.

آنچه گذشت

طی سه دهه گذشته به دلیل ورود حجم زیادی از رسوبات و رشد بی‌رویه گیاهان مهاجم میانگین عمق آب این تالاب از ۱۱ متر به کمتر از دو متر و در مناطقی حتی کمتر کاهش پیداکرده است.
افزون بر مقادیر زیادی سم و کود شیمیایی روزانه بیش از ۴۰۰ هزار مترمکعب فاضلاب به تالاب بین‌المللی انزلی وارد می‌شود.

رفتار ما و دست‌اندازی‌های متعدد در تالاب انزلی موجب شده تا سال ۱۹۹۳ در فهرست تالاب‌های در معرض خطر (مونترو) قرار بگیردعلاوه بر این سازه‌های غیرضروری و کارشناسی نشده و قطع جریان طبیعی آب ، گیاهان مهاجم وارداتی ، تجاوز به حریم تالاب و کاهش آب دریای خزر دم‌به‌دم بر رگ حیات تالاب انزلی زخم می‌زند.

باوجود تمامی جفایی که بر این تالاب شده حالا خبرهای ناخوشی مانند عبور خط آهن بندر انزلی برای توسعه بندر انزلی به گوش می‌رسد اما مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود زیرا بنا بر گفته کارشناسان محیط‌زیست احداث موج‌شکن دوم داخل دریا خود یکی از مشکلاتی است که مانع تخلیه رسوبات تالاب به دریا و عامل ایجاد مشکل برای تالاب است.

اجرای طرح بایوجمی نیز یکی دیگر از به‌اصطلاح طرح‌های حمایتی از این تالاب بود که درنهایت پایش به دادگاه کشیده شد و دادستان انزلی به دلیل خسارت زدن اجرای این طرح به تالاب از مسئولان محیط‌زیست شکایت کرد.

تالاب درخطر است

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بندرانزلی بابیان اینکه سالانه بیش از ۲۵۰ گونه پرنده مهاجر وارد تالاب انزلی می‌شوند می‌گوید: این در حالی است که فاضلاب‌های صنعتی، خانگی، بیمارستانی، ضایعات کشتارگاهی، سموم کشاورزی، پسماندها و نخاله‌ها، ساخت‌وساز در حریم تالاب، آتش زدن عمدی نیزارها حیات تالاب انزلی را تهدید می‌کند.

احسا هادی پور بابیان اینکه از بین رفتن زیستگاه‌های تالاب بین‌المللی انزلی موجب کاهش مهاجرت پرندگان مهاجر به این تالاب شده است اظهار می‌کند: افراد سودجو برای تغییر کاربری زمین‌های تالابی اقدام به سوزاندن نیزارها می‌کنند و غالباً در نقاطی این کار را انجام می‌دهند که راه دسترسی و مهار آتش برای نیروهای خدمات رسان سخت و غیر ممکن است.

وی ابراز می‌کند: متأسفانه در آخرین روز هفته گذشته نیز حدود ۱۰ هکتار از نیزارهای تالاب بین‌المللی انزلی در آتش سوخت .

عزم ملی

باوجوداینکه مدیرکل حفاظت محیط‌زیست گیلان در مصاحبه‌هایش از اقدامات بسیاری برای کمک به نجات این تالاب اشاره می‌کند اما بر همگان واضح است که این اداره کل نتوانسته به‌تنهایی توفیقی برای نجات این تالاب کسب کند چنان‌که قربان علی‌محمد پور به این نکته اعتراف دارد که تالاب‌های استان گیلان با چالش‌های متعدی روبرو هستند.

وی ورود ۳۰۰ هزار مترمکعب انواع پساب و فاضلاب از ۷ شهر حوزه تالاب انزلی و هم‌چنین ۵۰۰ هزار مترمکعب پساب کشاورزی و سایر فاضلاب‌ها به این تالاب، شکوفایی جلبکی و افزایش انواع گونه‌های مهاجم  نظیر سنبل آبی، آتش‌سوزی، فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی در حوزه تالاب‌ها و شکار و صید بی‌رویه را همگی از چالش‌های تالاب عنوان می‌کند.

محمد پور در این رابطه عنوان می‌کند: مسئولیت‌پذیری،پیشگیری، پاک‌سازی و مطالبه گری و همت جمعی برای بهبود و حفاظت از تالاب‌ها می‌تواند زندگی را به آن‌ها بازگرداند و لذا شهروندان و جوامع محلی می‌توانند نقشی مهم در حفاظت از تالاب‌های محلی بازی کنند.

وی تأکید می‌کند: امروز حفظ محیط‌زیست درگرو مشارکت و همراهی مردم  است و لذا انتظار می‌رود نه‌تنها جوامع محلی بلکه تمامی مردم کشور همیار و همکار محیط‌زیست باشند.

دیرکل حفاظت محیط‌زیست گیلان اظهار می‌کند: این تالاب قسمتی تفکیک‌ناپذیر در زندگی معیشتی حاشیه‌نشینان و مردم محلی است اما بسیاری از افراد با آتش‌سوزی عمدی و یا زهکشی تالاب به تخریب آن دامن می‌زنند.

وی بابیان اینکه ما می‌توانیم حال تالاب‌ها را بفهمیم و پایش کنیم بیان می‌کند: کاهش سطح آب تالاب، تغییر رنگ آن، رویش یک‌باره گیاهان غیربومی در گستره‌ای از آن، بوی بد و زباله‌های شناور در آن از نشانه‌های ناخوشی تالاب است.