اسرافیل شیرچی از هنرمندان مطرح خوشنویسی است که در زمینه خط شکسته نستعلیق تبحر دارد. آثار شیرچی بیانگر سبک منحصر به فرد او در تلفیق خط شکسته با نقاشی است. وی هر ساله آثار شاخصی را در ایام محرم و به عشق اباعبدالله حسین(ع) خلق می کند، به گونه ای که این کار برای او تبدیل به یک سنت همیشگی شده است. وی این روزها مشغول خلق جدیدترین اثر خود برای سید و سالار شهیدان است و با او همراه شدیم و این هنرمند نیز از حال و احوالات درونی این روزها و فعالیت هایش می گوید.

شیرچی با اشاره به اینکه سال های متمادی است که به خلق آثار عاشورایی مشغول است، گفت: هر ساله در ایام محرم آثار عاشورایی خلق می کنم و پیرو آن نیز نمایشگاه هایی برگزار کرده ام، به گونه ای که این کار برای من تبدیل به یک سنت شده است. حتی در این روزها که فعالیت نمایشگاهی ندارم، اما فکرش با من است و به خلق آثار عاشورایی مشغول هستم. واقعیت این است که هنرمند همواره در خلوت خویش آثاری تولید می کند و دستی به قلم می برد و همه این ها نتیجه احوالات درونی است که بر روح هنرمند مستولی می شود.

خلق آثار عاشورایی برایم برکت معنوی داشت

وی با اشاره به انگیزه خود از تولید و خلق آثار عاشورایی طی سال های فعالیتش گفت: از روزگار نوجوانی هر زمانی که قلم دست می گرفتم به بهانه معنویت و حال این ایام آثاری را خلق می کردم. سال های بعد که به آرامش روحی بیشتری دست پیدا کردم، فضای عاشورا بیش از پیش ذهن مرا مشغول کرد و آزادگی و وارستگی را در سالار شهیدان امام حسین(ع) بسیار شاخص یافتم و در نتیجه اغلب آثارم این رنگ و بو را داشت. در همین راستا بیشتر کار می کردم، نذری خط می دادم و پوستر و کارت پستال هایی با محوریت نام مبارک سیدالشهدا(ع) طراحی می کردم که اتفاقاً بسیار هم طرفدار داشت و آن سال ها مثل این ایام نبود که فضای مجازی تا این حد فراگیر شود و پوستر خواهان بیشتری داشت و در بین مردم پخش می شد و البته برای من نیز خالی از لطف نبود و برکت معنوی به همراه داشت.

این خوشنویس تاکید کرد: واقعیت این است که متاسفانه این گونه فعالیت های هنری در جامعه ما چندان حمایت نمی شود، در حالی که هنرمندان ما همیشه کتاب خوب نوشتند و آثار ارزشمند خلق کردند. نمونه آن محتشم کاشانی است که اشعار زیبایی سروده است و بسیاری هنرمندان دیگر نیز با عشق و علاقه کار کردند و تنها ثمره عشق خود را دریافت می کنند. من هم حدود یک دهه در این فضا مستغرق بودم و اتفاقاً آثار بسیار خوبی خلق کردم که همه موجود است. در حالی که معتقدم آنها کار من نیست و متعلق به نام و نشانی است که برای آن کار کردم و آن نام مبارک سیدالشهدا(ع) است که برای من نیز حال ماندگاری را به ارمغان آورده و خط من هم برکتی از آن حال و هوای خوب گرفته است.

وی در ادامه یادآور شد: به عقیده من تمام هنرمندان ما چنین حال درونی دارند اما باید سمت و سوی آن را بیابند و بدون تعارف باید این حال و هوا را مدیریت کرد. به طور مثال اگر از کسی سوال کنید کدام هنرمند موسیقی عاشورایی را خلق کرده شاید بسیاری پاسخ را ندانند. به طور مثال جواد معروفی اثر ماندگار عاشورا را با پیانو نواخته است و یا دکتر حلیمی در سال های 52_53 پروژه و ژوژمان هنری خود را عاشورا قرار داده است. اگر این آثار به خوبی به نمایش درآیند و به مخاطب عرضه شوند و آنها را پراکنده نکنیم باعث می شود مردم با آن بیشتر آشنا شوند و هنرمندان جدید و تازه نفسی وارد عرصه شوند و هر کدام گوشه ای از آن را بگیرند.

شیرچی قیام عاشورا را اتفاق مهمی در عرصه هنری خواند و با بیان اینکه خلق آثاری مرتبط با این واقعه مهم تاریخی نیازمند احوالات ویژه ای است، گفت: اولین مولفه ای که هنرمند باید در این حال و هوا داشته باشد احساس و درک قوی راجع به این فضا است و در کنار آن باید هنر متعالی قابل عرضه ای برای به تصویر کشیدن آن داشته باشد. به طور مثال اگر کسی هنر قابل دفاعی داشته باشد اما از درک اصل ماجرا و معرفت موجود در آن بی بهره باشد قدم گذاشتنش در این میدان زیبا نخواهد بود و یک نازیبایی برای آن حال خوب معنوی ایجاد می کند. در واقع زمانی که هنرمند به توانایی رسید باید به این عرصه پا بگذارد. مانند استاد فرشچیان که با قوت شگرف آثارش را تولید می کند و هیچ ضعفی در آناتومی، رنگ، طرح و چیدمان آن دیده نمی شود و در مجموع آثار بی نظیری را خلق می کند.

خلق اثر عاشورایی نیازمند درک معنوی هنرمند است

وی در ادامه گفت: این یگانگی برای این است که هنرمند به یک درک معنوی رسیده و با احوالات هنری او ادغام شده است. در صورتی اگر این حال معرفتی به دست نمی آمد قطعاً اثری که تولید می شد تاثیرگذاری لازم را نداشت و اصلاً بر دل مخاطبش نمی نشست. شعر محتشم کاشانی هم همین گونه است، یا عمان سامانی ملقب به تاج الشعرا به همین صورت اشعار خود را سروده است. شما ببیند که مردم به اشعار محتشم و عمان سامانی کشش بیشتری دارند و علتش این است که این شعرا در این حال و معرفت درونی مستغرق شده و سپس به این میدان وارد شدند.

شیرچی تصریح کرد: هنرمند باید از نظر هنری به قدرتی برسد و آن ریاضت عارفانه را در درون خویش داشته باشد تا این وصل اتفاق بیفتد، در غیر این صورت اثر ضعیف در این فضا جایی ندارد و ماندگار نخواهد شد. در نتیجه ما نیازمند یک هارمونی هستیم که در تعالی این واقعه به وجود بیاید. حتی در فضای سینما هم همین گونه است. «روز واقعه» نمونه بارز یک کار معرفتی است و از چیدمان بازیگران تا طراحی صحنه و موسیقی همه در خدمت فیلم است که منجر به تولید چنین اثر فاخر و ارزشمندی شده است.

وی افزود: خاطرم هست شهرام اسدی به من می گفت که علاقه دارد این فیلم در فضای غبارآلود و خاکی ساخته شود و از یک تصویر نقاشی گونه برای من صحبت می کرد که بسیار جالب بود و اتفاقاً در نتیجه هم می بینیم که فیلم یکی از شاخص ترین آثار سینمایی شده است و هنوز پس از گذر سال های زیادی از ساخت آن، همچنان یکی از کارهای پرقوت و مورد علاقه مردم است.

اگر شعری ظرفیت خلق اثر عاشورایی داشته باشد با دل و جان آن را تصویر می کنم

این هنرمند در ادامه به آثاری که به بهانه قیام عاشورا و ایام محرم خلق کرده اشاره کرد و گفت: آثار من تنها در نقش کردن اشعار محتشم خلاصه نشده و حتی از اشعار نو هم استفاده می کنم و اگر بتوانم شعری را به آن فضا سوق دهم با دل و جان این کار را می کنم. احوالات موسیقایی که در نقاشی خط به وجود می آید گاهی نمی تواند تاثیر لازم را بگذارد و باید متناسب با نیاز روز باشد، ضمن این که مولانا و محتشم متعلق به نسل های پیشین هستند اما عمان سامانی کمی به ما نزدیک تر است و بیشتر می توان آن را به حال و احوال این دوران نزدیک کرد. بنابراین ما به اشعاری نیاز داریم که علاوه بر پرقدرت بودن به روز باشند تا بتوانند تاثیر لازم را بر مخاطبانش بگذارند، حال آن که حتی هنرمند این کار را در فضای مدرنتیه با یک شعر نو و حتی هایکو انجام دهد. همانگونه که شاعر می گوید: «ای عزیز! این شعرها را چون آینه دان! آخر دانی که آینه را صورتی نیست در خود. اما هرکه نگه کند، صورت خود در آن تواند دید». شعر خوب هم همین گونه است. به این معنی که هنرمند می تواند شعر خود را به حالی که از آن برخوردار است وصل کند.

سیاه مشقی تنیده بر اشعار حافظ

شیرچی ادامه داد: برای اینکه حال خوبی داشته باشم هر سال کاری را حتی برای خودم تصویر می کنم. امسال نیز مشغول خلق سیاه مشقی هستم و هدفم این است که در این تابلو کلمات بار معنایی داشته باشند و در مجموع اثری دلی است که از این غزل حضرت حافظ وام گرفته شده است؛ «زیر شمشیر غمش رقص کنان باید رفت کان که شد کشته او نیک سرانجام افتاد؛ هر دمش با من دلسوخته لطفی دگر است. این گدا بین که چه شایسته انعام افتاد».

این هنرمند عنوان کرد: این اثر یک سیاه مشق ریتمیک و به رنگ مشکی است و در درون رنگ مشکی رنگ های نارنجی دیده می شود و بیشتر یک کار بافت است و بیننده به سختی می تواند معنا را در آن پیدا کند. فکر می کنم جدا از این که این نوع آثار رسانه ای شوند و در معرض دید عموم قرار بگیرند باید خلق شوند و برای هنرمند یک کار دلی به حساب می آیند.

وی در پایان با اشاره به فعالیت های اخیر خود اظهار کرد: عید امسال در شارجه یک نمایشگاه برگزار کردم که خوشبختانه بسیار موفق بود و اخیراً در ایران نمایشگاهی نداشتم اما درصدد هستم نمایشگاهی را در گالری هایی نزدیک به فضاهای دانشگاهی برگزار کنم و احساس می کنم باید بازدیدکنندگان دانشگاهی هم از آن استفاده کنند. به عقیده من اگر هنرمند بخواهد آثار مدرن و آبستره تولید کند زود به نتیجه می رسد اما آثار من مجموعه ای از تغزل، حروف، شعر و آرایش رنگ است و طبیعتاً وقت بیشتری را باید صرف آن کرد، اما این روزها مشغول برنامه ریزی برای برپایی نمایشگاه در فصل پاییز هستم.

انتهای پیام/