قدس آنلاین-گروه استان ها: سال ۹۶ تنها ۲ روز پس از روز کارگر، معدن زغال سنگ زمستان‌یورت واقع در شرق استان گلستان منفجر شد که بر اثر این حادثه ۴۳ نفر از کارگران معدن جان باختند و بیش از ۷۰ نفر مجروح و مصدوم شدند. 

علت این حادثه، رعایت نکردن نکات ایمنی از سوی کارگران و البته کمبود تجهیزات ایمنی ویژه برای این معادن به ویژه گازسنج اعلام شد که نتوانسته بود میزان استاندارد گاز متان در معدن را ارزیابی و هشدارهای لازم را اعلام کند و یک جرقه، انفجار مهیبی را رقم زد.

بعد از این حادثه بود که معادن زغال سنگ ایران زیر ذره‌بین ناظران و بازرسان قرار گرفتند و بحث ایمنی معادن تا مدت ها بر سر زبان ها و البته سر خط رسانه ها قرار گرفت.

ضعف ایمنی

در این رابطه یکی از افراد شاغل در معدن اظهار می کند: زمانی که زغال سنگ استخراج می شود، فضای معدن خالی شده و برای نگه داشتن این فضا از چوب هایی بهره برده می شود.

وی که حاضر به فاش شدن نامش نیست بیان می کند: به دلیل کاهش واردات چوب به کشور به ویژه چوب روسی و هم چنین افزایش قیمت چوب لذا از آنجاییکه تأمین آن در داخل سخت است برخی از معدن‌داران از چوب کمتری در معادن خود بهره می برند  و لذا همین موضوع جان کارگران داخل معدن را به شدت مخاطره می اندازد.

وی بیان می کند: بسیاری از مدیران به بهانه گرانی وسایل و هم چنین تحریم از خرید تجهیزات ایمنی حتی المقدور خودداری می کنند.

این معدنکار بخشی از مشکلات و ایمنی ضعیف را به خصوصی سازی معادن ربط داده و اظهار می کند: بعد از خصوصی‎سازی درباره ایمنی معادن به مشکل برخوردیم زیرا کارفرماها، مامور ایمنی را خودشان تعیین می‌کنند و خودشان به آنها حقوق می‌دهند و این مشکل ساختاری در معادن است.

وی بیان می کند: مأموران ایمنی داخل معدن اگر بر خلاف نظر کارفرماها نظر دهند با تغییر مواجه می‌شوند و نظارت قوی بر ایمنی‌ها نیست و اگر مأمور ایمنی بخواهد از ادامه کار در بخش ناایمن جلوگیری کند، با تعویض از طرف کارفرما روبرو می‌شود و لذا همین موضوع به مخاطرات معدن دامن می زند.

وی می گوید: به طور مثال مأمور ایمنی باید در ابتدای کار اقدام به بازدید و گازسنجی و هواسنجی کند و سپس کارگرها وارد تونل ها شوند اما در حادثه معدن سوادکوه شاهد بودیم که ظاهرا هیچ نکته ایمنی در این راستا رعایت نشده بود .

ضرورت آموزش

در این راستا یکی از اعضای هیئت مدیره نظام مهندسی معدن یکی از عوامل وقوع حوادث اخیر در معادن به‌ویژه معادن زغال‌سنگ کشور را ضعف آموزش و به کار نگرفتن مباحث آموزش‌دیده از سوی افراد شاغل در معادن معرفی می کند.

هر چند که پس از حادثه معدن یورت وعده های بسیاری مبنی برارتقای ایمنی معادن داده شد اما شنیده ها حاکی است که ظاهرا وضعیت ایمنی معادن چندان خوب نیسترنجبر پاشاکلایی می افزاید: از سال‌های نه چندان دور اوضاع معادن زغال سنگ خوب نبود چراکه به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید، رکود بازار، واردات زغال سنگ و حاشیه سود پایین فروش زغال سنگ، سودآوری در کار نبود و همین امر، موجب غیرفعال شدن یا بهره‌برداری با کمترین ظرفیت در تعداد زیادی از معادن کشور ‌شد.
وی اضافه می‌کند: همین عوامل، موجب به روزرسانی نشدن و فرسودگی بیشتر تجهیزات و ماشین‌آلات مورد استفاده در این معادن شده است.

وی ابراز می کند: هر چند که می‌طلبد تعداد و کیفیت برگزاری دوره‌های آموزشی افزایش یابد و حوادث رخ داده بیشتر تحلیل شود اما جدی نگرفتن مباحث آموزشی از سوی بسیاری از کارکنان به ویژه استادکاران سنتی و تجربی‌ و مقاومت در برابر بکارگیری ملاحظات ایمنی، ریسک حوادث را افزایش داده است.

ایمنی معادن گلستان

در همین رابطه مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی گلستان با اعتراف به این موضوع که معادن این استان از ایمنی کافی برخوردار نیست اظهار می کند: لوازم ایمنی فرسوده و قدیمی، تهویه نامناسب و ضرورت نصب دستگاه گازسنج از جمله مشکلات معادن گلستان است که به دلیل گرانی تجهیزات و هزینه فراوان برخورداری از این امکانات، تهیه آن بدون حمایت نهادهای مرتبط دولتی و اعطای تسهیلات امکان پذیر نیست.

سعید مازندرانی  یادآور می شود: هم اکنون ایمنی معادن گلستان کافی نیست و تعدادی از معادن البته نه کل معادن بلکه تعداد انگشت شماری از تونل‌ها باید تعطیل شوند، اما به علت مسائل اشتغال تاکنون به تعطیلی آن‌ها اقدام نکرده ایم اما در حال مکاتبه با استاندار و رئیس کل دادگستری برای تعیین تکلیف این معادن در استان هستیم.

وی با بیان این که نظارت از معادن زغال سنگ استان بیشتر کرده ایم و ایمنی را جدی تر گرفته ایم، ادامه داد: گلستان برای ادامه فعالیت در این حوزه نیازمند وام های کم بهره و طولانی مدت برای بهسازی و نوسازی معادن جدید است.