قدس آنلاین: حجاب از یک سو واجب شرعی و از سوی دیگر جزو قوانین جمهوری اسلامی است که بر مبنای شریعت نگاشته شده است. آیات و روایات نیز بر اهمیت حکم حجاب دلالت دارند. حجاب در کنار برخی نمادهای دیگر نشان اسلامیت یک جامعه است و موکول شدن نزول آیات حجاب به دوره اقتدار حکومت اسلامی نشان‌دهنده نقش حکومت اسلامی در ترویج حجاب است. پوششی که به عنوان یک رفتار دینی همه موظف به رعایت آن هستند، مدتی است گرفتار شبهاتی شده؛ اینکه چرا حجاب در کشور ما یک ضرورت است؟ چرا با وجود این همه تأکید بر حجاب، اوضاع حجاب در میان برخی اقشار، وضعیت مطلوبی ندارد و بسیاری چراهای دیگر که در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن جواهری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به آن‌ها پرداختیم؛ با ما همراه باشید.
حق مطلب در مورد حجاب ادا نشده است
حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن جواهری در بیان اینکه چرا پوشش و حجاب در جامعه اسلامی ما یک ضرورت است، می‌گوید: حجاب مانند شکاف کوه پشت سر مسلمانان در جنگ احد است. دشمن به خوبی می‌دانست که اگر از آن عبور کند، در جنگ فرهنگی و به تبع در جنگ اقتصادی و سیاسی پیروز میدان خواهد بود و البته بارها نیز آن را آزموده است و آن را محور راهبردی خود می‌داند. پس از پیروزی انقلاب، مردم با هدایت خدای متعال و عنایت اهل بیت(ع) به پیشینه فرهنگی خود بازگشتند، یا به آن سو حرکت کردند و کوشیدند با اجرای قانون الهی حجاب، جامعه را از درون در برابر تهاجمات گوناگون دشمن مصون کنند.
این پژوهشگر حوزه حجاب در پاسخ به این پرسش که چرا پس از سال‌ها کار در مورد حجاب و قانونی و شرعی بودن آن، امروز بی‌حجابی در جامعه تبدیل به یک معضل شده است، توضیح می‌دهد: تلاش بسیار وسیع دشمن و ناآگاهی و بعضاً خیانت برخی خودی‌ها سبب شده دشمن بتواند از این شکاف به درون جامعه نفوذ و ضربه بزند. متأسفانه باید گفت مدیران حق مطلب را در این خصوص رعایت نکردند و از جهت علمی پشتوانه مناسبی فراهم نشد و از نظر فرهنگی نیز اقدام درخوری صورت نپذیرفت. در این خصوص حتی به ابزار حجاب که چادر است، توجه لازم نشده و وضعیت آن امروز به صورتی است که تهیه آن برای بسیاری از خانواده‌ها به یک دغدغه تبدیل شده است.
کارهای انجام شده در زمینه حجاب عمیق نیست
جواهری ادامه می‌دهد: در خصوص تشویق و اولویت دادن به زنان با حجاب کامل نیز کار مناسبی نشده و گاه می‌بینیم کسانی که باید الگوی جامعه باشند خود سهل‌انگاری می‌کنند. به نظرم همه این‌ها به توجیه علمی مسئله بازمی‌گردد. راهبرد دشمن در تخریب جایگاه حجاب ریشه‌ای است؛ یعنی دشمن کوشیده با تخریب بنیان‌های فکری به عنوان عقبه نظری تهاجم، حملات همه‌جانبه خود را دنبال کند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی می‌گوید: اگر بخواهم منصفانه قضاوت کنم، باید بگویم کارهای انجام شده هرچند بسیار ارزشمند است اما بعضاً آنچنان که باید، ریشه‌ای و دقیق نبوده‌اند. نظریه‌های حجاب که تاکنون ارائه شده و تفسیرهای موجود از آیات حجاب با اشکالات متعددی روبه‌رو بوده و نتوانسته برخی شبهات را پاسخگو باشد. این در حالی است که نگاه دقیق به آیات حجاب به خوبی پاسخگوی شبهات است. البته جای این تأسف است که اهتمام لازم به این گونه تلاش‌ها نمی‌شود. به نظر من بسیاری از منابع مربوط به حجاب از نظر علمی فقیر هستند و این درحالی است که مخاطبان بلکه عموم مردم نگاه دقیق‌تری به آیات را مطالبه دارند.
آیات حجاب باید از نو مورد پژوهش قرار گیرند
این استاد حوزه و دانشگاه در خصوص نحوه مواجهه با افرادی که حجاب مناسبی ندارند، توضیح می‌دهد: بدحجاب‌ها دو دسته‌اند؛ برخی مغرض‌اند و در زمین دشمن فعالیت می‌کنند و برخی ناآگاه‌اند. تکلیف دسته نخست که البته اندک‌اند، روشن است و دستگاه‌ها و مردم باید به وظیفه خود در خصوص آن‌ها عمل کنند، اما افرادی که ناآگاه‌اند را باید از طریق فرهنگ‌سازی و مباحثه علمی قانع کرد. در این باره بازگو کردن روایات اهل بیت(ع) و تبیین صحیح آیات حجاب بسیار مؤثر است؛ زیرا کلمات اهل بیت(ع) نور و مایه رشد و تعالی جامعه است. البته تشویق و دادن امتیاز به زنانی که حجاب کامل را رعایت می‌کنند و نیز فراهم کردن امکانات لازم برای گسترش فرهنگ حجاب بسیار مهم و ضروری است.
او تأکید می‌کند: در این خصوص نقش مردم هم بی‌بدیل است. مردم مؤمن و انقلابی برای گسترش و تقویت فضای ایمان جامعه می‌توانند بخشی از نذورات خود را به مسئله حجاب اختصاص دهند و از یک سو با پخش گوناگون مباحث نظری حجاب و روایات مربوط به آن و از سوی دیگر توزیع چادر برای کسانی که از بضاعت کمتری برخوردارند، به اسلام و جامعه خدمت کنند.
حجت‌الاسلام جواهری در توضیح مسئله حجاب از دیدگاه قرآن نیز بیان می‌کند: پیش از شرح کوتاه آیات حجاب این نکته مهم را عرض کنم که فهم آیات حجاب مستلزم تخصص در علوم قرآن و بلاغت است و بی‌تردید بخش مهمی از ضعف‌های موجود در کتب منتشر شده در حوزه حجاب به این دو مطلب بازمی‌گردد. بررسی آیات حجاب بسیار مفصل است و امکان بیان ظرایف آیات در این زمینه و پیشینه تاریخی و دیگر مطالب مربوط به آن در این مجال اندک وجود ندارد. باید آیات حجاب از نو مورد پژوهش قرار گیرند و به نظر من ضعف‌های زیادی در پژوهش‌های موجود دیده می‌شود که گاه سبب ضعف نگرش به مسئله بسیار مهم حجاب شده و سرریز آن به جامعه وارد شده است.
نظر شما