به گزارش قدس آنلاین بنا برآمارپزشکی قانونی، در پنج ماهه نخست امسال ۲۷۵ هزار و ۶۱۷ مصدوم نزاع به مراکز پزشکی قانونی کشور مراجعه کردند، این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که آمار مراجعین نزاع ۲۶۷ هزار و ۷۶۴ نفر بود، ۲.۹ درصد بیشتر شده است. همچنین در این مدت استان های تهران با ۴۶ هزار و۲۱۰، خراسان رضوی با ۲۳ هزار و ۴۷۰ و اصفهان با ۲۰ هزار و ۴۸۳ بیشترین پرونده را بخود اختصاص داده اند. مطابق آمارهای موجود در این پنج ماه بیشترین آمار مراجعین نزاع با ۶۱ هزار و ۷۴۲ نفر در تیر ماه و کمترین آن با ۴۴ هزار و ۸۵۸ نفر مربوط به فروردین ماه است.

درهمین خصوص، رئیس پلیس پیشگیری خراسان رضوی گفت: جرمی که اتفاق می‌افتد، هزینه بسیار زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند و بار مالی برای حاکمیت و جامعه خواهد داشت. جرم امر مطلقی نیست که بتوان تمام آن را به گونه‌ای مدیریت کرد که صددرصد پیشگیری شود.

سرهنگ محمد بوستانی عنوان کرد: با توجه به حدیثی که داریم "اگر فقر و گرسنگی از دری بیاید، ایمان هم از آن در می‌رود" اقتصاد، فقر و گرسنگی، یکی از  مولفه‌های تاثیرگذار ارتکاب جرم است.

این مقام انتظامی با بیان اینکه «در وقوع جرایم، مسائل فرهنگی، تعارضات قومی قبیله‌ای در حاشیه شهرها و سطح سواد پایین و  بحث بیکاری و... مؤثر است»، افزود: ضریب بیکاری بالا را در پیشگیری رصد می‌کنیم. با گشت‌های پلیس تخصصی، اقدامات‌ طرح‌های امنیت مردمی و کشف جرایم، اقدامات گسترده‌ای را انجام داده‌ایم و حتی در حوزه اجتماعی، مشاوران و مددکارانی داریم.

***افزایش نزاع ودرگیری

گذشته از افزایش جرم وجنایتهایی که ناشی از مشکلات اقتصادی، مواد مخدر وحتی فشارهای وارده از سوی نهادهای دولتی است؛ باید تاکید کرد که تلنبارشدن همه این فشارها بر اقشار مختلف باعث میشود تا درنهایت سرریز شده وبا جرقه ای منفجرشده ودرگیری ونزاعی را رقم بزند که دربرخی موارد باعث حوادثی غیر قابل جبران میشود.

روند افزایش پرونده های نزاع در تهران، مشهد و اصفهان  نشان میدهد که آستانه تحمل شهروندان این سه کلانشهر  به حدی پایین آمده که با کمترین تلنگری وارد یک نزاع یا درگیری شهری میشوندو پرونده ای به پرونده های پرشمار دستگاه قضایی میافزایند. رئیس پلیس پیشگیری خراسان رضوی با بیان این مطلب گفت: گزارش روزانه ۲۰۰ فقره نزاع به پلیس بیانگر کاهش آستانه تحمل در بین برخی شهروندان و به ویژه جوانان و نوجوانان است که گاهی در پی موضوعاتی بسیار کم اهمیت و جزئی رخ می دهد.

 سرهنگ محمد بوستانی با اشاره به آمار نگران کننده از روند افزایشی پرونده های نزاع در خراسان رضوی افزود: فقط در مرداد امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، نزاع های دسته جمعی با افزایش ۵۳ درصدی روبه رو بود که این روند برای مدیران اجتماعی، فرهنگی وحتی پلیس و دستگاه قضایی بسیار نگران کننده است و اگر چاره ای برای بالا بردن آستانه تحمل و صبر برخی شهروندان اندیشیده نشود آمار جرم و جنایت نیز روندی صعودی به خود می گیرد.

این مقام انتظامی که سابقه فرماندهی انتظامی مشهد را هم دارد و به پرونده های قضایی و انتظامی اشراف دارد با ابراز تاسف از شیوع مصادیق خشونت در جامعه تصریح کرد: افزایش نزاع های دسته جمعی یا فردی ریشه در عوامل متعددی دارد که باید مورد تجزیه و تحلیل های کارشناسان امر قرار گیرد و آن ها باید مدیران و مسئولان را در برنامه ریزی برای کاهش جرم و خشونت در جامعه یاری دهند چرا که مطالعه و ارائه راهکارهای متناسب با هر جرم یا بزه اجتماعی می تواند از بروز بسیاری از آسیب های خانوادگی مانند طلاق، قتل، ضرب و جرح عمدی و ... پیشگیری کند که سطح گسترده آن نیز جامعه ای ایمن و به دور از خشونت و نزاع را در پی خواهد داشت.

سرهنگ بوستانی همچنین به تشکیل پرونده های جنایی با انگیزه هایی مانند قتل بر سر محل پارک خودرو، بوق زدن ممتد، رعایت نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی، توهین و فحاشی یا نگاه های معنی دار در استان خراسان رضوی، تصریح کرد: همه این موارد که با یک عذرخواهی ساده یا کم توجهی به اصل حادثه، قابل گذشت است، در بسیاری از موارد به جنایت های هولناک می انجامد که نتیجه آن متلاشی شدن چند خانواده به خاطر مرگ فرد یا قصاص قانونی و شرعی فردی دیگر است.

***عوامل موثر بر افزایش درگیری

رئیس پلیس پیشگیری استان خراسان رضوی با تاکید بر کاهش آستانه تحمل برخی شهروندان که موجب بروز گرفتاری های قضایی و انتظامی می شود، خاطرنشان کرد: اگرچه پلیس روند افزایش پرونده های نزاع را مورد کنکاش های دقیق آماری قرار می دهد اما نقش موثر و اصلی را در این باره گروه ها وانجمن های مردم نهاد و همچنین استادان دانشگاه و حوزه بر دوش دارند و باید برای ایجاد جامعه ای سلامت محور به این فاجعه ای که صدای آژیر آن مدت هاست گوش ها را می خراشد، توجه جدی داشته باشند!

سرهنگ محمد بوستانی در ادامه این گفت و گو تصریح کرد: افزایش دمای هوا، اعتیاد، بیکاری، مشکلات اقتصادی و معیشتی، آلودگی هوا و ... از جمله مهم ترین علل بروز اختلالات روحی و روانی در جامعه است که نقش مهمی در وقوع نزاع های فردی و دسته جمعی دارد بنابراین مدیران و مسئولان باید برای از بین بردن دلایل کاهش آستانه تحمل مردم تلاش کنند.

وی کلیپ های ترویج خشونت در شبکه های اجتماعی و حتی برخی فیلم و سریال های ایرانی، مصرف مشروبات الکلی، در دسترس قرار گرفتن قرص های روان گردان و توجه کمرنگ به معنویات را از دیگر علل افزایش خشونت در جامعه ذکر کرد و افزود: بررسی ها نشان می دهد این گونه عوامل نیز در وقوع نزاع ها در جامعه نقش به سزایی دارند که باید مسئولان برای هر یک از این علل، برنامه ای ویژه را در دستور کار قرار دهند.

این درحالی است که یک جامعه‌شناس با اشاره به وجود ۵ میلیون پرونده نزاع در قوه قضائیه گفت: افزایش مجازات راه‌حل مناسبی برای کاهش نزاع و درگیری در جامعه است.

علیرضا شریفی‌یزدی با بیان اینکه با هر اتفاقی افراد به‌سرعت نزاع را به‌جای روش‌های دیگر برای حل مشکل خودشان انتخاب می‌کنند اظهار کرد: درحال حاضر ۵ میلیون از ۱۵ میلیون پرونده موجود در دستگاه قضائی مربوط به موضوع نزاع و درگیری است؛ یک سوم از پرونده‌های موجود در قوه قضائیه مربوط به نزاع است لذا فرهنگ‌سازی در این مورد بین مردم امری ضروری به نظر می‌رسد و از طرفی به دلایل مختلف آستانه تحمل مردم پایین آمده و هموطنان با کوچک‌ترین موضوع با یکدیگر درگیر می‌شوند.

وی با بیان اینکه اکثر مردم به زور می‌خواهند حق خود را از افراد بگیرند، گفت: اگر قوانین به‌طور دقیق اجرا شود بسیاری از مشکلات بوجود نمی‌آید لذا بخشی از عوامل ایجاد نزاع و درگیری به‌دلیل اجرایی نشدن به‌موقع قوانین است.

***نقش کلانتریهای درکاهش نزاع

این جامعه‌شناس افزود: اگر هزینه نزاع و درگیری را بالا ببریم در این صورت مردم به‌راحتی با یکدیگر درگیر نمی‌شوند؛ بنابراین یکی از نکاتی که در کاهش نزاع در جامعه مفید واقع می‌شود بالا بردن مجازات برای افراد خاطی در این زمینه است. از طرفی خشونت کلامی در جامعه گسترش پیدا کرده و متأسفانه به‌دلیل پایین بودن سواد اجتماعی پرخاشگری در جامعه به یک امر عادی تبدیل شده است؛ درحال حاضر ۲۰ میلیون دانشجو در جامعه داریم اما این آمار بیانگر فرهنگ بالا و داشتن سواد اجتماعی مطلوب در جامعه نیست.

شریفی‌یزدی اظهار کرد: گفتگو بهترین روش برای حل مشکلات در جامعه است اما برخی افراد سواد گفتگو کردن را یاد نگرفته‌اند و با هر اتفاق کوچکی با افراد درگیر می‌شوند؛ از طرفی در کلانتری‌ها بخشی به‌عنوان مددکاری مشاوره راه‌اندازی شده و اولویت این بخش سازش بین طرفین است اما به نظر اکثر کارشناسان فعالیت این بخش تأثیر چندانی در کاهش آمار نزاع و درگیری نداشته است، لذا یکی از نکات مهم در کاهش نزاع افزایش مجازات محسوب می‌شود که تا حدودی می‌تواند بازدارنده نیزباشد.

وی تصریح کرد: شرایط نامناسب اقتصادی برخی از مردم و خودخواهی برخی دیگر به‌دلیل وضعیت مالی مناسب سبب بروز مشکلاتی مانند نزاع می‌شود؛ از طرفی بالا رفتن سواد اجتماعی و عاطفی یکی دیگر از دلایل کاهش نزاع در جامعه است و از طرفی بحث مدیریت خشم نیز جزء نکات حائز اهمیت است که باید در مراکز آموزشی ما به افراد آموزش داده شود؛ درحال حاضر آمار خشونت معلم‌ها نسبت به دانش‌آموزان نیز در حال رشد است که این رفتارها بر روی دانش‌آموزان تأثیر گذاشته و آن‌ها را به افرادی خشن تبدیل می‌کند لذا معلم‌ها نیز باید نحوه برخورد با دانش‌آموزان را یاد بگیرند.

این جامعه شناس در پایان گفت: مهمترین مسئله در تمام موضوعات فرهنگ‌سازی است لذا ما باید فرهنگ گفتگو را بین مردم ترویج دهیم تا از آمار نزاع کاسته شود.

*** پای اقتصاد درمیان است

درهمین حال یک استاد جامعه‌شناسی اظهارداشت: با افزایش فشار زندگی، گرانی و تورم، پرخاشگری، خشونت، دعوا و نزاع و در نتیجه انواع جرائم افزایش پیدا کرده است. به گفته وی با توجه به اینکه همه‌چیز به اقتصاد برمی‌گردد، محدودیت‌ها و محرومیت‌ها برخوردهای خیابانی و خشونت را در جامعه افزایش داده است. وی بیان کرد: البته این امر از قبل پیش‌بینی شده بود که نبود شرایط مساعد برای زندگی، تامین معاش، آرامش و آسودگی خیال همه زمینه‌های بروز درگیری را به وجود می‌آورند.

امان‌ا... قرایی‌مقدم در خصوص اینکه چگونه فساد اقتصادی به افزایش میزان نزاع و درگیری دامن زده است، گفت: در جامعه‌شناسی بحثی به‌نام «تئوری چرخش در خشونت» وجود دارد؛ به این صورت که خشونت از خشونت زاده می‌شود، این امر از نمایش خشونت در یک فیلم گرفته تا انتشار اخباری دیگر در زمینه حقوق‌های نجومی و رشوه فضا را برای ارتکاب جرائم، نزاع و درگیری مستعد ساخته است.

همچنین یک آسیب‌شناس اجتماعی در این‌باره می گوید: «نزاع‌ها دو دسته است؛ نزاع‌هایی که بر اثر اختلافات ریشه‌دار اتفاق می‌افتد یا نزاع‌هایی که اختلافات آنی منجر به وقوع آن می‌شود. مواردی چون کمبود جا برای پارک اتومبیل، رعایت‌نکردن قوانین راهنمایی و رانندگی، ساخت‌وسازها و مزاحمت‌های ناشی از آن، نبود فرهنگ آپارتمان‌نشینی، افزایش قیمت خدماتی چون کرایه تاکسی، افزایش قیمت کالاهایی که در سبد خانوار حیاتی هستند و نبود نظارت بر همه این موارد بیشترین دلایل نزاع‌های آنی هستند. »

به گفته دکتر سعید خراط‌ها، نزاع‌های آنی بیشتر در شهرها اتفاق می‌افتد تا در روستاها و به همان نسبت سهم کلانشهرها از نزاع بیشتر از شهرهای کوچک است. دلیل آن نیز ناتوانی زبان گفتار در حل اختلافات آنی است. این روزها زبان قابلیت میانجی‌گری خود را از دست داده است؛ زیرا در شهرها افراد از خرده‌فرهنگ‌های متفاوت در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و زبان مشترکی که در آن همه واژگان و عبارات هم‌معنا باشد، ندارند.

وی با تاکید بر اینکه بسیاری از نزاع‌های خیابانی ریشه در مسائل اقتصادی دارد، می‌گوید: مشکلات مالی خود را در قامت فشارهای روحی و روانی نشان می‌دهد و آستانه تحمل فرد را تا آنجا پایین می‌آورد که با اولین درگیری، نزاع رخ می‌دهد و حتی برخی از آنها منجر به قتل می‌شود. حتی اگر با قتل نیز پایان نیابد، آمار ضرب و جرح در جامعه را افزایش می‌دهد.