سید احمد موسوی/

 رئیس جمهور ایالات متحده در حالی فرمــان خروج نیروهای نظامی کشورش را از خاک سوریه صادر کرد که به گفته او «این جنگ‌هــای بی‌پایان و قبیلهای ربطی به آمریکا ندارد».

این موضع دونالد ترامپ اما انتقادهای بســیاری را در پی داشــته است. منتقــدان وی اما این بــار از هر دو حزب مطرح این کشــور هستند. از هیلاری کلینتون و نانسی پلوســی دموکرات گرفته تا لیندســی گراهام و مارک روبیو ســناتورهای جمهوری‌خواه تصمیم خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه را فاجعه و خیانت توصیف کرده‌اند؛ خیانتی که در نهایت به نفع ایران تمام خواهد شد.

در میان خیل انتقاداتی که این تصمیم ترامپ در پی داشــته نکته‌ای که مارک روبیو، ســناتور جمهوری‌خواه به آن اشاره می‌کند، قابل تأمل است؛ به گفته روبیو «تصمیم ترک سوریه توسط ترامپ تأییدی بر دیدگاه ایران در مورد بدعهدی دولت آمریکا خواهد بود».

 وعده نصرالله تحقق یافت

اعلام عقب‌نشــینی نیروهای نظامی آمریکا از مواضع خود در خطوط مرزی شــمال ســوریه یادآور وعده‌ای بود که ســید حســن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان در سخنرانی که حدود یک ســال پیش – شــانزدهم فوریه ۲۰۱۸ به مناســبت یادبود «فرماندهان شهید» داده بود، اســت.

در این ســخنرانی دبیــرکل حزب الله لبنان ضمن هشــدار به کردهــا در مورد اینکه آمریکا در نهایت آنها را تنها خواهد گذاشت، از آنها خواســت بــه ایالات متحــده اعتماد نکنند و مشــکلات خود را با دولت سوریه حل و فصل کنند.

نصرالله در آن ســخنرانی خطاب به کردهای ســوریه گفتــه بود: «باید بدانید که آمریــکا شــما را الان به عنوان ابــزاری برای پیش‌برد طرحهای خودش از جمله در جنگشان با ســوریه و ایران، با روســیه و محور مقاومت به خدمت گرفته‌اند امــا در نهایت، فکر منافع خودشان هستند و از شما صرف‌نظر میکنند و شما را در بازار برده‌فروشان می‌فروشند «.

 توییت تهدیدآمیز تحت فشار منتقدان داخلی

ترامــپ اما روز دوشــنبه در توییتــی در مــورد تحولات ترکیه و شمال سوریه که به نظر میرسد تحت فشارهای منتقــدان داخلی منتشــر کرد، ترکیه را به فروپاشــی اقتصادی تهدید کرد.

 تهدید ترامــپ اما تا لحظه انتشــار این گزارش هیچ واکنشی از سوی مقامات رسمی ترکیه در پی نداشته است و در عین حال گزارشها حاکــی از ورود نیروهای نظامی ترکیه به خاک ســوریه و قریب الوقوع بودن آغاز عملیات نظامی است.

چنانکه به نوشته خبرگزاری» اسپوتنیک» یگانهای زرهی ارتش ترکیه با عبور از گذرگاه مرزی کیلیس، به منطقه جرابلس وارد شــده و در حال حرکت به ســمت ریف شمالی منبج هستند.

 «رهاکردن متحدان» روند تکراری واشنگتن

شــعیب بهمن، کارشــناس مســائل ترکیه در گفتوگو با خبرنگار قدس مواضع متناقض ترامــپ و برخی مقامات کنگره در قبال تحرکات ترکیه در شمال سوریه را ناشی از سردرگمی جدی سیاست خارجی آمریکا در قبال منطقه غرب آســیا دانست و گفــت: درواقــع مــا می‌توانیم روند رها کردن متحدان توســط آمریکا را از زمان شــروع قیامهای عربــی مشــاهده کنیــم.

در آن زمان واشــنگتن متحدان سنتی خودش مثل بن علی در تونس و مبارک در مصــر را رها کرد و در عمل نشــان داد که میتواند به صورت ناگهانی سیاســت خارجی خودش را تغییر بدهد و حتی از نزدیکترین متحدانش چشم‌پوشــی کند.

 این روند در سال‌های اخیر دستکم در منطقه غرب آسیا بارها از سوی آمریکایی ها اتفاق افتاده است. آمریکایی‌ها بارها عربســتان سعودی را در بزنگاه های تاریخی رها کرده‌اند یا دستکم حمایت‌های لازم را از آنهــا انجام نداده‌اند.

 مســئله کردها مســئله پیچیده‌تری است؛ در سابقه تاریخ آنها هــر بار که تکیه بر آمریکا کردند دچار مشــکل شــدند و ایالات متحــده در بزنگاه‌های تاریخی پشت کردها را خالی کرده است.

بهمن با اشاره به اینکه نمونه خالی کردن پشت متحدان از سوی آمریکا را در قبال کردهای شمال عراق و در مورد همه پرسی برای استقلال اقلیم کردستان از عراق مشاهده می‌کنیم، گفت: در مورد کردهای سوریه هم همین اتفاق افتاده است؛ اگرچه آمریکایی‌ها مدتها کردها را در راســتای مقاصد خودشــان تســلیح و حمایت می‌کردند، اما می‌بینیم که در بزنگاه تاریخی فعلی پشت آنها را خالی کردند.

 چالش جدی سیاست خارجی آمریکا در منطقه غرب آسیا

تحلیلگر مسائل ترکیه با بیــان ایــن مســئله که سیاست خارجی آمریکا در منطقه غرب آســیا دچار چالش جدی تصمیم‌گیری است و یا دســتکم همچون گذشته نمیتواند نقش خود را به عنــوان یک بازیگر فرامنطقه‌ای تأثیرگذار ایفا کند، افزود: واقعیت این است که این سردرگمی در خصوص مسئله ترکیه و کردهای سوریه نیز مشاهده می‌شــود؛ چرا که حمایت و تسلیح چند ساله کردها توسط آمریکا نارضایتی ترکیه را به عنوان یکی از ســنتی‌ترین متحدان راهبــردی آمریکا و عضوی از ناتو درپی داشــته اســت.

وی درباره اینکه تصمیــم دولت ایالات متحده در قبــال بحران اخیر چه خواهد بود نیز گفت: در نهایت مشــخص نیست که آمریکا چه تصمیمی خواهد گرفت، آیا خروج نیروهای آمریکا از ســوریه منتج به شکل‌گیری منطقه امنی که ترکیه ســالها در پی آن بوده خواهد شد یا نه آمریکایی‌ها از طریق فشارهای سیاسی و اقتصادی ترکیه را ناگزیر خواهند کرد از مواضع خود کوتاه بیایــد.

در حال حاضر موضوع بــه این دلیل که آمریکایی‌ها از یک طرف در برابر متحد ســنتی خود قرار گرفته‌اند و از سویی دیگر پشت کردها متحد دیگر خــود را خالی کرده‌اند با پیچیدگی خاصی مواجه شده‌اند.