علی خان محمدی، عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی/

با توجه به رقم پایینی که دولت بابت محصولات می‌پردازد و همچنین تأخیرهای همیشگی در اعلام نرخ‌ها و پرداخت هزینه‌ها نمی‌توان پایداری تولید را در آینده تضمین کرد.

اکنون سه مسئله وجود دارد، نخست اینکه بذر گران است؛ می‌دانید کشاورزان گندم خود را به دولت تحویل ندادند، بیشتر این گندم را به عنوان بذر مصرف می‌کنند که بسیار ارزان‌تر از بذرهای اصلاح شده دولتی است. خطری که این کار دارد، این است که کیفیت گندم‌ها از بین رفته و بر بیماری‌ها و آفات محصولات افزوده می‌شود.

دوم، گندمی که تحویل مراکز دولتی نمی‌شود، از دسترس دولت خارج می‌شود؛ یا به دست دلالان احتکار و در بازارآزاد فروخته می‌شود یا به دست کشاورزان به عنوان علوفه دامی و دان مرغ مصرف می‌شود؛ سوم اینکه چون قیمت خرید با تولید متعادل نیست کشاورزان سال آینده از کاشت این محصول پرهیز می‌کنند و به دنبال کشت‌های جایگزین می‌روند.

سال آینده گندم نمی‌کاریم

متأسفانه بسیاری از کشاورزان به ما اعلام کردند، سال آینده گندم نخواهند کاشت؛ ما در نامه‌ای که توسط بنیاد گندم‌کاران ایران در حال تنظیم آن هستیم تا به دفتر مقام معظم رهبری ارسال کنیم، اعلام کردیم در سال تولید ملی وظیفه داریم بگوییم ما صدای زنگ خطر را می‌شنویم، حالا تصمیم گیرندگان باید تدبیر کنند که چطور برای حل این مسئله ورود پیدا کنند.

گفته می‌شود اگر گندم‌کاران گندم خود را تحویل ندهند، گندم وارد می‌کنند، می‌خواهم بگویم در شرایطی که نرخ ارز افزایش یافته برای واردات گندم کیفی باید ۳ هزار و ۸۰۰ تا ۴ هزار  تومان هزینه کرد و گندمی که دولت بخواهد به قیمت ۲ هزار و ۲۰۰ تومان وارد کند، گندمی بی‌کیفیت است که برای خبازی‌ها و پخت نان مشکل ایجاد می‌کند. برای واردات گندم با کیفیت از آلمان باید برای هر کیلوگرم آن ۳ هزار و ۸۰۰ تومان و از فرانسه ۴ هزار و ۲۰۰ تومان هزینه کرد و گندمی که بتوان ۲ هزار و ۲۰۰ تومان به کشورمان آورد مربوط به کشورهای شوری سابق است که کیفیت لازم را ندارند، در حالی که گندم کشور ما با محصول آلمان و فرانسه رقابت می‌کند. دولت اگر توانست گندم را از کیلویی ۳ هزار تومان ارزان‌تر وارد کند، باید به او پاداش بدهیم.

پیامدهای اعلام دیرهنگام نرخ خرید

سال گذشته متولیان دیر برای گندم اقدام کردند؛ تا اسفند قیمت را اعلام نکردند؛ امسال بسیاری از کشاورزان به دنبال کاشت گوجه فرنگی و پیاز رفتند؛ کلی آب، خاک، نهاده‌ها و نیروی انسانی مصرف شد تا تعادل تولید این محصولات به هم بریزد و هزاران تن گوجه و پیاز مازاد دور ریخته شود، در شوش به جای گندم هویج کشت کردند، در خوزستان گل کلم و بادمجان کاشتند و الآن همه آن‌ها روی دستشان مانده است؛ این نتیجه بی برنامگی دولت در خرید گندم تولیدی بود؛ سال آینده هم همین وضع را داریم؛ حالا کشاورزان یا دنبال کشت سیب زمینی می‌روند یا هندوانه می‌کارند یا محصول دیگری، به هر حال باید به زودی منتظر به هم ریختن تعادل در بازار یکی دیگر از محصولات کشاورزی باشیم. این بلا سر چغندر قند هم آمده است و چون قیمت را دیر اعلام کردند کشاورزان به جای چغندر چیزهای دیگری کاشتند و پارسال مجبور شدیم ۲ میلیون تن شکر وارد کنیم و امسال هم هنوز برداشتی نداریم، کارخانه‌ها خوابیده و شکر مورد نیاز بازار هم باید وارد شود. به دولت می‌گوییم یا منصف باشد یا پایش را از گلیم خرید تضمینی کنار بکشد و بورس و کیفیت‌سازی، کشت قراردادی و به‌ویژه الگوی کشت را در دستور کار قرار دهد تا تولید سرو سامان بگیرد.

پایداری تولید کشاورزی نابود می‌شود

در صورتی که قرار باشد واردات به صورت بی‌واسطه و کنترل نشده انجام شود، پایداری تولید از دست می‌رود و به طرح‌هایی مانند  افزایش تولید دانه‌های روغنی و پنبه که وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی و خود اتکایی در نظر گرفته است، لطمه وارد می‌کند.