قدس آنلاین-گروه استان ها: ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب «میانکاله» و «لپو زاغمرز» در استان مازندران به‌عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن‌یک مجموعه ارزشمند زیست‌محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری مستقیم دارد.

خلیج گرگان ازلحاظ اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت بوده و در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد.

این خلیج ازلحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر اما با تمام مزیت‌های و اهمیتی جهانی‌ای روزها به دلیل عقب‌نشینی آب هرروز تشنگی آن بیشتر و بر زمین‌های خشکیده آن افزوده می‌شود به‌گونه‌ای که  استاندار گلستان اظهار می‌کند: استمرار حیات این استان شمالی منوط به نجات خلیج گرگان و تزریق آب به این پهنه آبی پس از انجام مطالعات کارشناسی است.

 دوره ۲۰ ساله طبیعی، لایروبی نشدن یک صدساله کانال‌های انتقال آب دریا، گرمای زمین، حفر بی‌رویه چاه‌های آب کشاورزی و یا علت‌های دیگر موجب تبدیل تنها خلیج ایرانی دریای خزر به صحرای بی‌آب‌وعلف و گسترده وسیعی از گنداب شده است.

کاهش منابع آبی

استاندار گلستان در این رابطه می‌گوید: کاهش منابع آب ورودی به خلیج گرگان و پسروی ناشی از آن سبب شده تا از مجموع مساحت ۴۰ هزار هکتاری خلیج گرگان تاکنون هشت هزار هکتار خشک شود که ادامه این روند همه بخش‌های استان گلستان را تهدید می‌کند.

هادی حق‌شناس می‌افزاید: به گفته کارشناسان، نوسانات آب دریای خزر فاقد دوره زمانی منظم است و نباید  به پدیده تسلسل چند ده‌ساله خزر تکیه کرد.

استاندار گلستان ادامه می‌دهد: تأکیدی بر لایروبی خلیج گرگان نداریم اما بر این باوریم که احیای خلیج نیازمند آب است و باید تمام دستگاه‌های متولی به دنبال یافتن چاره برای رساندن آب به این پهنه باشند.

وی با اشاره به اینکه در این رابطه با ارسال نامه به معاون اول رئیس‌جمهوری میزان اهمیت آب‌رسانی به خلیج را اعلام  و  دکتر جهانگیری معاون اول  رئیس‌جمهوری نیز طی دستور به رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از دکتر کلانتری خواسته که این مشکل هرچه سریع‌تر حل شود می‌افزاید:  سالانه ۶ میلیون مترمکعب لایروبی در سواحل کشور صورت می‌گیرد اما ساحل بندر ترکمن قریب به ۱۰۰ سال است که لایروبی نشده است.

استاندار گلستان با تأکید لزوم لایروبی مستمر و مداوم کانال‌های منتهی به خلیج گرگان بیان می‌کند: در صورت ادامه روند کنونی خلیج گرگان در چهار سال آینده خشک خواهد شد و ازآنجاکه کم‌آبی تاکنون موجب خشک شدن ۸ تا ۱۰ هزار هکتار معادل قریب به ۲۵ درصد از مساحت این خلیج خشک شد لذا این موضوع بقا و آینده استان گلستان را تهدید می‌کند.

طرحی که به اجرا نرسید

گفتنی است پیش‌ازاین طرح لایروبی کانال آشوراده به‌عنوان مصوبه گلستان برای نجات خلیج گرگان به کارگروه ملی نجات خلیج ارسال شد که در این جلسه دو راهکار نهایی لایروبی کانال‎های شرقی و انتقال آب از نکا رود به تصویب رسید اما پس از مدتی سازمان محیط‌زیست مخالفت خود را با این مصوبه اعلام کرد.

در این راستا رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به اقدامات این سازمان برای احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان گفته است: لایروبی تنگه‌های حدفاصل خلیج گرگان و دریا مشکلات عدیده تالاب را حل نخواهد کرد و حتی موجب تشدید مشکلات موجود خواهد شد.

عیسی‌ کلانتری بابیان اینکه سازمان حفاظت محیط‌زیست لایروبی تنگه‌های چاپقلی،آشوراده و خزینی را مطابق ماده یک قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور مصوب اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی اقدامی در جهت تخریب غیرقابل‌جبران خلیج گرگان و تالاب میانکاله دانسته و با اجرای لایروبی مخالفت کرده است.

رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرده است: سیاست اصولی سازمان حفاظت محیط‌زیست برای حفظ کارکردهای اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی تالاب باارزش ملی و بین‌المللی میانکاله و خلیج گرگان است، گفت: تأمین حق‌آبه تالاب از منابع آب بالادست و رفع انسدادهای صورت گرفته در آبراهه‌های ورودی به تالاب، کاهش مصرف آب در حوضه آبخیز و احیای آب‌های زیرزمینی و فعالیت‌هایی نظیر آن ازجمله اقدامات برای حفظ این تالاب باارزش ملی و بین‌المللی است.

کلانتری تأکید کرده است :  این سازمان اعتقاد راسخ دارد مشکل اصلی میانکاله نه در دریا بلکه غالباً در خشکی و حوضه آبخیز تالاب است و لایروبی تنگه‌های حدفاصل خلیج گرگان و دریا مشکلات عدیده تالاب را حل نخواهد کرد و حتی موجب تشدید مشکلات موجود خواهد شد.