عملیات گازدهی ماشین‌های سانتریفیوژ پیشرفته نسل جدید IR۶ با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز در مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن نطنز آغاز شد.

صالحی در این زمینه گفت: کاری که امروز انجام شد قرار بود در سه تا چهار سال آینده اجرا شود، اما چالش سیاسی که غرب برای ما پدید آورد، سبب شد مسئولان ارشد نظام این تصمیم را بگیرند.

دو روز پیش رهبر معظم انقلاب در دیدار دانش آموزان و دانشجویان با انتقاد از رویکرد «منتظر خارجی‌ها ماندن» گفته بودند: «یک مدت معطل برجام بودیم، یک مدت دیگر هم معطل دستور رئیس‌جمهور آمریکا برای تمدید مهلت‌های سه‌ماهه‌ای بودیم که متأسفانه در برجام گذاشته‌اند و یک مدت هم معطل بمانیم برای رئیس‌جمهور فرانسه و برنامه‌های فرانسوی‌ها؛ درحالی‌که این انتظارها، سرمایه‌گذار و فعال اقتصادی را دچار بلاتکلیفی می‌کند و کشور را به رکود و عقب‌ماندگی می‌کشاند. این انتظارها را رها کنید».

این بیانات رهبر معظم انقلاب در آستانه گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای حاکی از تصمیم نظام برای پایان سیاست صبر راهبردی پس از یک سال و نیم نسبت به اروپا بود.

وعده سرخرمن اروپایی‌ها

اروپایی‌ها در ۱۸ اردیبهشت ماه ۹۷ با خروج ترامپ از برجام وعده دادند که برای حفظ منافع ایران تلاش خواهند کرد و راهکارهایی همانند SPV را در ۱۳ آبان همان سال عملیاتی خواهند کرد.

آمریکا در ۱۳ آبان ۹۷ نه تنها تحریم‌های برجامی را بازگرداند، بلکه تحریم‌های جدیدی را نیز وضع کرد تا به گمان خود کارزار فشار حداکثری را اجرایی کند، آن هم در روز ملی مبارزه با استکبار.

در مقابل اروپایی‌ها به بازی وعده‌ها ادامه دادند و در نهایت به سازوکار INSTEX (اینستکس) رسیدند؛ راهکاری که در حد نفت دربرابر غذاست، اما همان هم پس از یک سال هنوز عملیاتی نشده است. تعلل و بهانه‌جویی اروپا بر همگان مشخص کرد که آن‌ها بدون اجازه آمریکا حتی آب هم نمی‌توانند بخورند، چه برسد تجارت با ایران.

تله اینستکس، آخرین حربه آمریکا و اروپا

برای همین چند روز پیش آمریکایی‌ها اعلام کردند با اروپایی‌ها بر سر تجارت بشردوستانه که عینیت آن سازوکار اینستکس است، به توافق رسیده‌اند، اما پشت پرده این توافق چه بود؟ خود آمریکایی‌ها تصریح کردند باید تمام اطلاعات تبادلات مالی در این سازوکار در اختیارشان قرار بگیرد.

آمریکایی‌ها به صراحت تأیید کردند اینستکس تله‌ای برای اثرگذاری بیشتر تحریم‌هاست.

حال در چنین شرایطی ایران یک قدم به سوی مرحله چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای برداشت.

ایران پیش به سوی غنی‌سازی پیشرفته

به گزارش صدا و سیما علی‌اکبر صالحی روز گذشته در مراسم تزریق گاز به سانتریفیوژهای پیشرفته گفت: این سانتریفیوژها، ۱۰ برابر سانتریفیوژهای نسل اول می‌توانند غنی‌سازی اورانیوم را انجام دهند.

وی افزود: پس از ابلاغ دستور گسترش و شتاب‌بخشی به فعالیت‌های تحقیق و توسعه هسته‌ای کشور بدون رعایت تعهدات برجامی، اقدامات ویژه‌ای در زمینه تحقیق و توسعه روی ماشین‌های سانتریفیوژ صورت گرفته است.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: سال‌های زیادی غنی سازی کشور با ماشین‌های نسل اول IR۱ انجام می‌شد که پس از ابلاغ گام سوم، نخستین بار اختلاط محصول و پسمان تولیدی ماشین‌های نسل جدید متوقف شده و از آن‌ها به منظور جمع‌آوری محصول غنی شده استفاده می‌شود.

وی افزود: با این اقدامات، حدود ۲ هزار و ۵۰۰ سو بر ظرفیت بالفعل غنی سازی کشور افزوده خواهد شد.

آغاز گازدهی ماشین‌های سانتریفیوژ پیشرفته نسل جدید IR۶ در نطنز

صالحی ادامه داد: در روند تکوین ماشین‌های سانتریفیوژ IR۶ برخی آزمایش ها در زمان کوتاه تر در دستور کار سازمان انرژی اتمی قرارگرفت.

رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: آزمایش و گازدهی ماشین‌های زیربحرانی IR۶f شروع شده و زنجیره ۲۰ ماشین آن راه اندازی و گازدهی شده است.

وی بااشاره به اینکه آزمایش و گازدهی ماشین‌های سبیلوز IR۵ در قالب یک زنجیره،۱۰ ماشین آن انجام شده است، گفت: ماشین‌های سانتیریفیوژجدید IR۸F – IR۸B – IR۷ IR۶ , IR۹ نصب و سه ماشین IR۸ با موفقیت راه‌اندازی و گازدهی شده است.

صالحی در پایان گفت: تعداد ماشین‌های نسل جدید تحقیق و توسعه از حدود ۵۰ ماشین پیش از برجام، پس از اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی حدود ۱۰ برابر افزایش یافته است.

سه گام قبلی چه بود؟

جمهوری اسلامی ایران تاکنون در سه گام خود از میان پنج تعهد اصلی برجامی(سقف ذخایر، سقف درصد غنی سازی، زمانبندی تحقیق و توسعه، تعداد ماشین‌های غنی‌سازی و نظارت‌ها) سه تعهد را کنار گذاشته است.

گام اول شامل رعایت نکردن محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین(در ۱۸ اردیبهشت)، گام دوم رعایت نکردن محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتورآب سنگین اراک (در ۱۴ تیر) است.

حال باید دید، دولت با توجه به بدعهدی اروپا و تأکیدات رهبری به این مسیر ادامه خواهد داد؟ روزهای آتی خبرهای زیادی در زمینه روابط ایران و غرب منتشر خواهد شد، همان طور که سفیر بریتانیا در تهران چند روز پیش گفته بود در هفته‌های آینده تصمیمات مهمی درباره آینده برجام پیش روی ایران خواهد بود.

سخنی که با توجه به چراغ سبز آمریکا به اروپا برای اجرای تله اینستکس، حاکی از یک فرار رو به جلو و تلاش اروپا برای مقصر جلوه دادن ایران است.