علی محمدزاده/

 تابستان امسال بود که لایحه‌ای در شورای شهر مشهد مطرح و در نهایت تبدیل به مصوبه شد که بر اساس آن شهر مشهد به لحاظ محدوده‌های ترافیکی به سه منطقه سبز، زرد و قرمز تقسیم می‌شد.

این مصوبه از ابعاد مختلفی قابل تفسیر و دفاع است که مهم‌ترین آن‌ها بحث ترافیکی و آلودگی هواست بنابراین در راستای روان‌سازی و کاهش زمینه‌های ایجاد مشکلات ترافیکی، مقرر شد از ابتدای شهریور ماه خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین تنها در ساعت‌های خاصی اجازه تردد در منطقه قرمز یا همان هسته مرکزی شهر را داشته باشند.

پس با اجرای این مصوبه تردد ناوگان باری سنگین و نیمه‌سنگین در هسته مرکزی و پیرامون حرم مطهر تنها از ساعت ۲۳ الی ۶ صبح با دریافت مجوز از سازمان مدیریت حمل و نقل بار امکان‌پذیر شد که البته استثنائاتی هم از قبیل خودروهای سنگین حمل دارو و شرکت‌های نظافتی داشت.

• آغاز انتقادات

اما همانند هر تغییر دیگری در جامعه ما، این تصمیم هم چون موجب تغییر رفتار بسیاری از فعالان مرتبط با این حوزه بود مورد نقد و گلایه قرار گرفت؛ چرا که به طور مثال تانکرهای حمل فاضلاب دیگر نمی‌توانستند به محض تماس شهروندان راهی محل اعلامی در این محدوده شوند و از سوی دیگر شهروندان ساکن در این محدوده هم از اینکه نمی‌توانستند در طول روز خدمات مورد نیاز خود در این حوزه یا حمل نخاله‌های ساختمانی دریافت کنند

گلایه داشتند.

این درحالی بود که دارندگان خودروهای حمل فاضلاب مدعی بودند تخلیه فاضلاب در ساعات اعلامی از سوی متولیان موجب می‌شود تا نتوانیم فاضلاب تخلیه شده را تحویل تصفیه‌خانه بدهیم و مجبوریم تا روز بعد با بار فاضلاب تردد کنیم که عملاً تبعات زیادی برای ما دارد.

• اعتراض جمعی به محدودیت‌ها

هرچند در چند ماه گذشته گلایه‌های مطرح شده به صورت پراکنده شنیده می‌شد اما به دلیل آنکه تغییری در این تصمیم داده نمی‌شد روز دوشنبه هفته جاری تعداد زیادی از رانندگان خودروهای سنگین و نیمه‌سنگین مشهد که در این بخش‌ها فعالیت دارند مقابل سازمان مدیریت حمل و نقل بار و کالای درون شهری شهرداری مشهد تجمع و خواستار تغییراتی در محدودیت‌های ایجاد شده شدند که مدیران حوزه حمل و نقل و ترافیک شهر مشهد نیز به این خواسته آن‌ها پاسخ مثبت داده و جلسه شورای هماهنگی ترافیک را تشکیل دادند تا به بررسی دوباره این تصمیم بپردازند.

• تغییر در محدودیت‌ها

به منظور اطلاع از تصمیمات گرفته شده در این جلسه با حسین مختاری، مدیرعامل سازمان مدیریت حمل و نقل بار و کالای درون شهری شهرداری مشهد گفت‌وگو کردیم که وی از اعمال تغییراتی در محدودیت‌های زمانی اعلامی در گذشته خبر داد.

حسین مختاری با بیان اینکه مشهد به سه منطقه قرمز، سبز و زرد برای تردد ناوگان باری تقسیم شده است، گفت: در هر کدام از مناطق مذکور ساعاتی برای تردد ناوگان باری سنگین و نیمه‌سنگین در نظر گرفته شد که با توجه به اجرای طرح از ابتدای شهریورماه و مشاهده ایجاد مشکلاتی برای رانندگان، نیاز به تغییر در ساعات اعلامی تردد احساس شد.

وی با اشاره به اینکه پیش از این تردد ناوگان باری سنگین و نیمه‌سنگین در هسته مرکزی شهر از ساعت ۲۳ شب الی ۶ صبح مجاز بود، بیان کرد: با توجه به حجم فعالیت‌ها در این محدوده، تردد ناوگان باری سنگین تغییر و از ساعت ۲۱ الی ۹ صبح و منطبق بر محدوده زوج و فرد شد.

مختاری تردد در محدوده زرد را از ساعت ۲۱ الی ۱۰ صبح و تردد در محدوده سبز را از ساعت ۲۱ الی ۱۷ مجاز اعلام کرد و افزود: تعدادی از ناوگان فعال در زمینه حمل سپتاژ، دارویی، خدماتی، حمل زباله و نخاله‌های ساختمانی و... که مورد نیاز شهروندان در هسته مرکزی شهر است به صورت ۲۴ ساعته در این منطقه ارائه خدمات خواهند داشت. همچنین در محدوده کمربندی نیز از ساعت ۱۳ الی ۱۵ و ۱۷ الی ۱۹ تردد ناوگان باری با محدودیت و در دیگر ساعات عبور آزاد است.

مدیرعامل سازمان مدیریت حمل و نقل بار و کالای درون شهری شهرداری مشهد، رانندگان ناوگان باری را قشر پرتلاش، زحمتکش و بلندهمت شهرمان دانست و افزود: اگرچه تردد ناوگان باری سنگین و نیمه‌سنگین در شهر مشکلات عدیده‌ای چون افزایش ترافیک، آلودگی هوا، خطر تصادفات و... را در پی دارد اما باید به مشکلات معیشتی و سختی کار این رانندگان توجه شود.

• ترافیک سنگین خودروهای سنگین

رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی مشهد نیز با بیان اینکه هر یک دقیقه توقف ناوگان سنگین در بزرگراه‌ها دو ساعت مشکلات ترافیکی برای شهروندان در پی دارد، گفت: ۸۰ درصد تصادفات منجر به فوت در بزرگراه‌ها صورت می‌گیرد.

سرهنگ قاسم علیپور با اشاره به ضرورت بررسی و اثربخشی اجرای طرح مذکور در معابر شهر مشهد اظهار کرد: هدف از محدودیت تردد ناوگان باری در محدوده‌های زمانی و مکانی؛ ترافیک‌زدایی به ویژه در ساعات اوج ترافیک در شهر است.

دبیر شورای هماهنگی ترافیک استان (همتا) نیز با بیان اینکه مدیریت سیستم حمل و نقل نقش مهمی در کاهش مشکلات ترافیکی دارد، یادآور شد: مدیریت شهری درگیر مسائل و مشکلات حاصل از افزایش خودروها، تردد آن‌ها و کمبود فضای پارکینگی است.

سیدمهدی حسینی همچنین بر ضرورت تسهیل در روند صدور مجوزهای تردد در محدوده‌های زمانی و مکانی تأکید کرد.

• نکته پایانی

لازم به ذکر است، از آنجایی که نقش خودروها و به طور خاص خودروهای سنگین در تشدید معضلات ترافیکی و مه‌متر از آن در حوزه آلودگی هوای شهر بر هیچ کسی پوشیده نیست بنابراین تعریف ضوابط کنترلی و اعمال محدودیت‌هایی در راستای ساماندهی تردد وسایل نقلیه در شهری مانند مشهد ضرورتی انکارناپذیر است که البته هر اقدامی در ابتدا نواقصی دارد و یا مورد نقد قرار می‌گیرد که در این مورد نیز امیدواریم با رفع نواقص احتمالی شاهد تحولاتی در حوزه ترافیکی محدوده مرکزی شهر باشیم.