مهدی کاهانی مقدم/

خراسان رضوی یکی از استان‌های حادثه‌خیز در حوزه بلایای طبیعی است و هر سال حوادث غیرمترقبه مثل سیل، خشکسالی، طوفان، زمین‌لرزه، سرما و تگرگ خســارت‌های زیادی به بخش‌های مختلف از جمله کشــاورزی وارد می کند که فقط درصد ناچیزی از این میزان خسارت را دولت پرداخت و جبران می‌کند.

 قرار داشتن ایران روی کمربند خشک اقلیم، منابــع آبی ضعیف و نزولات جوی کم، وقوع پرشــمار حوادث غیرمترقبه و نوسان قیمت محصولات کشــاورزی از جمله عواملی است که ضرورت بیمه کشــاورزی را بیش از پیش نمایان می‌کند.

 این در حالی اســت که در کشور ما در زمینه بیمه محصولات کشاورزی بسیار ضعیف عمل شده و صندوق بیمه به رسالت واقعی‌اش یعنی حمایت از کشــاورزان در برابر حوادث قهری و برگردانــدن آنان به چرخه تولید به درســتی عمل نکرده اســت.

 عملکرد ضعیف بیمه‌گران و بینظمی در جبران خسارت‌ها موجب شده بسیاری از کشــاورزان ناامید از جبران ضررها دیگر رغبتی به بیمه کردن مزارع و محصولات خود نداشته باشند.

 بــا این وجــود همه ســاله بلایــای طبیعی خسارت‌های زیادی به تولیدات کشاورزی وارد می‌کند در حالی که بیمه محصولات کشاورزی باید بــه منزله تضمین تولیــد و آرامش برای کشــاورزان تلقی شــود اما پرداخت غرامت‌ها تاکنون ناچیــز و غیرواقعی بــوده و با تأخیر فراوان از سوی صندوق بیمه پرداخت شده که این موضوع در کنار افزایش تعرفه حق بیمه و سختگیری در تعیین علت و میزان خسارت، دلسردی کشاورزان را به دنبال داشته و بسیاری از زارعان و باغــداران عطای بیمه را به لقایش بخشیده‌اند.

 درعین حال به باور کارشناســان، تقویت نظام بیمه کشاورزی یکی از مهمترین پیش‌شرط‌های توسعه کشــاورزی در کشــور بوده و یکی از کارکردهای مهم بیمه کشاورزی، کاهش ریسک اقتصادی و افزایش امنیت سرمایه‌گذاری است.

 در عین حال برخی مســئولان تأکید دارند: براســاس پیش‌بینی‌های هواشناسی امسال سال زراعی پرخطری را در پیش داریم؛ علاوه بــر این در حال حاضــر پرداخت کمک‌های بالعوض در توان دولت نیست و تنها پناهگاه و راهکار کشــاورزان، حرکت به سوی بیمه کشاورزی است.

 آنها با اشاره به بهبود تعرفه‌های بیمهای بخش کشاورزی در سال جاری، به کشاورزان توصیه می‌کنند بیمه محصولات خود را جدی بگیرند، چرا که امســال تعرفه‌های متفاوت با تعهدات خوبی برای بیمه کشاورزی پیش‌بینی و تعهدات بیمه‌ای در بخشهای مختلف زراعت و باغبانی دو برابر شده است.

 علاوه بــر این مســئولان ســازمان جهاد کشــاورزی اذعــان می‌کننــد: امســال با راه‌اندازی ســامانه جامع بیمه کشاورزی به طور سیســتمی مخاطرات اخلاقی کاهش یافته و از بدگزینشی نیز پیشگیری خواهد شد.

 همچنین در این سامانه شیوه‌های نوین ســنجش از راه دور در ارزیابی‌ها و محاسبه میزان خسارت با هدف سرعت در رسیدگی به پرونده‌های خسارت به کار گرفته شده و تلاش میشود تا پرداخت غرامات بیمه‌گذاران در کوتاهترین زمان ممکن انجام شود.

 به نظر میرســد سرانجام مدیران دستگاه‌های مربوط به این واقعیت کــه بیمه بر مبنای دو عنصر اساســی اعتماد و اعتبار اســتوار است، وقوف پیدا کرده‌اند و آنچه از ظواهر امر پیداست در تلاش هســتند با افزایش سرعت و کیفیت خدمات بیمه‌ای، اعتماد جامعه کشــاورزی و ضریب نفوذ بیمه و امکان برخورداری حداکثری بهره‌بــرداران و تولیدکننــدگان این بخش از مزایای بیمه کشاورزی را افزایش دهند.

 البته مهرماه ســال ۹۶ یکــی از مدیران جهاد کشــاورزی خراســان‌رضوی از اجرای برنامه پوشــش ۱۰۰ درصدی بیمه کشاورزی برای تمام اراضی اســتان خبر داده و گفته بود: این برنامه تا پنج سال آینده در این استان عملیاتی می‌شود اما مشخص نشده این طرح تاکنون چه میزان پیشرفت داشته است.

 از آنجــا کــه مهمتریــن دلایــل نارضایتی بیمه‌گذاران از بیمه محصولات کشاورزی در سال‌های گذشته، زیاد بودن مبلغ حق بیمه، پرداخت نشــدن غرامت در رابطــه با برخی حــوادث، پرداخت غرامت کــم و غیرواقعی، بروکراســی و پیچیدگی فرایند اداری، جای خالی فعالیت‌های آموزشی- ترویجی در این زمینه، مشکلات موجود در قوانین و مقررات بیمه و برخــوردار نبودن برخــی تولیدات از خدمات بیمه‌ای عنوان شده است؛ امیدواریم ســازمان‌های بیمه‌گر در قالــب طرح جامع بیمه کشــاورزی، با شفاف‌سازی نحوه ارزیابی خســارت و پرداخت غرامت واقعی در افزایش رضایتمندی، تشویق و ترغیب کشاورزان به بیمه محصولاتشــان گام‌های مؤثری بردارند و این دغدغه کشــاورزان که پس از یک سال تــلاش شــبان‌هروزی در ایام به بار نشســتن محصولات زمانی که هوا اندکی ابری می‌شود، بــادی مــی‌وزد و بارانی جاری می‌شــود، به سراغشان می‌آید، برای همیشه از بین برود.