قدس آنلاین: گروه استانها- سمانه محمدزاده ثانی: کشت پنبه از دیرباز در خراسان شمالی بخصوص در شهرستان مانه و سملقان تأثیر بسزایی در اقتصاد ساکنان این شهرستان داشته است.

وقتی از زمینهای کشاورزی بخش مانه، عبور میکنی منظره زیبای مزارع پنبه که سراسر سفید پوش است، انسان را به وجد می‌آورد.

شغل اصلی ساکنان بخش مانه، کشاورزی، بویژه پنبه کاری است که کم بودن متوسط برداشت در هکتار به نسبت کشورهای رقیب، قاچاق منسوجات پنبه ای، جولان دلالان و بی کلاه ماندن سر کشاورزان و بدتر از همه واردات بدون کارشناسی پنبه آن هم درست در هنگام برداشت و فروش محصول از جمله مواردی است که سبب دلسردی بسیاری از پنبه کاران شده که مسیر کسب و کار پنبه کاران را ناهموار کرده است.

نبود دستگاه جمع آوری پنبه

 یکی از پنبه کاران شهرستان مانه و سملقانی که ۳۰ سال سابقه کشت پنبه دارد، می گوید: در آشخانه، پنبه‌زارها، اوایل فروردین شخم زده می‌شوند و زمین‌ها از نیمه دوم فروردین آماده کشت پنبه است؛ کشتی که معمولاً تا اردیبهشت طول می‌کشد.

نعمت الله خیر می گوید: از ۲۰ هکتار زمین کشاورزی که دارم، ۱۲ هکتار آن زیر کشت پنبه است که سالیانه از هر هکتار ۷ تن و ۲۰۰ کیلوگرم پنبه برداشت می کنم که امسال نیز پیش بینی می شود به همین میزان برداشت شود.

وی در خصوص جمع آوری پنبه اظهار می‌دارد: نبود دستگاه جمع آوری پنبه و هزینه بالای دستمزد کارگران یکی از مشکلاتی است که هر سال ما با آن روبه رو هستیم.

وی اضافه می‌کند: با وجود اینکه پنبه مانه مرغوبیت بالایی دارد، در زمان برداشت پنبه با قیمت پایین آن مواجه می شویم که این امر و دستمزد بالا و هزینه های دیگر، کشت محصول پنبه را دچار مشکل کرده است.

خیر قیمت هر کیلو گرم پنبه ای که از کشاورزان خریداری می کنند را ۶الی ۷ هزار تومان عنوان می کند.

وی با بیان اینکه از ابتدای کاشت تا زمان برداشت پنبه( ۸ماه) روزی ۲۵ نفر در مزارع بنده مشغول به کار هستند اظهار می دارد: کشت پنبه علاوه بر رنج و زحمت، هزینه‌های زیادی هم دارد به طوری که هفت تا هشت ماه از مرحله کاشت، داشت و برداشت برای کارهایی چون شخم زدن، آبیاری، وجین کردن، کندن علف‌های هرز، نگهداری و مراقبت، خرید کود شیمیایی و بالاخره چیدن پنبه‌ها طول می‌کشد و افزون بر این باید هزینه‌های هنگفتی را نیز صرف کنیم.

خیر یکی دیگر از مشکلات پنبه کاران را واردات بی رویه پنبه ذکر می‌کند و می‌گوید: درست در زمان اوج برداشت پنبه از استانهای دیگر پنبه وارد می‌کنند که این مسأله در فروش پنبه ما تأثیرگذار است.

وی تصریح می‌کند: دولت باید کمی صبر کند تا برداشت پنبه در کشور تمام شود و آن گاه با واردات، نیاز پنبه کشور را تأمین کند؛ چون در غیر این صورت، ضربه‌های زیادی به کشاورزان می‌زند.

این پنبه کار خراسان شمالی همچنین می گوید: در سال جاری ۱۰ میلیون تومان سم برای سم پاشی مزارع خود خریداری کرده ام که متاسفانه به دلیل اینکه کیفیتی ندارد آفت زده اند.

وی در خصوص بیمه کشاورزی نیز می گوید: در سال گذشته سه هکتار از مزارع پنبه ام توسط باران و پرندگان خسارت وارد شد که در این زمینه از بیمه چیزی تعلق نگرفت به همین دلیل نه تنها بنده بلکه مابقی کشاورزان محصولات خود رابیمه نکردیم.

وی در خصوص نبود ماشین آلات جمع آوری پنبه می گوید: سال های گذشته یک دستگاه کمباین از استان گلستان برای جمع آوری محصولات ما به این شهرستان آورده شده بود ولی متاسفانه امسال همه ی پنبه کاران محصولات خود را به صورت دستی برداشت می کنند.

وی برگزاری کلاسهای آموزشی، توزیع بذر اصلاح شده پنبه، معرفی کودها و سر زدن مسؤولان جهاد به زمینهای کشاورزی را از حمایتهای جهاد کشاورزی ذکر می‌کند.

پیش بینی برداشت ۱۶ هزار تن پنبه در استان

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز می گوید: پنبه تولیدی این استان به لحاظ رنگ و طول الیاف از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. 

دکتر عبدالله یوسفی از افزایش سطح زیر کشت پنبه در سال زراعی ۹۸ خبر می دهد و می افزاید: سطح زیر کشت پنبه در سال زراعی ۹۷،  ۶۳۰۰ هکتار بوده که در سال زراعی ۹۸ با حدود ۱۴ درصد افزایش به ۷۲۰۰ هکتار رسیده است.

وی میانگین تولید پنبه را ۲۳۰۰ کیلوگرم در هکتار عنوان می کند و اظهار می دارد: پیش بینی می شود ۱۶۷۰۰ تن پنبه امسال برداشت شود و لازم به ذکر است که رکورد تولید ۶۸۰۰ کیلوگرم در هکتار در سال جاری است.

وی ادامه می دهد: پنبه کشت شده استان اغلب از دو رقم اصلاح شده ورامین و خرداد(ارقام ایرانی) است و با توجه به مزارع مقایسه ای p.v.s در مناطق مختلف جغرافیایی استان حدود ۵ رقم دیگر اعم از زودرس و متوسط رس از لحاظ زمانی نیز کشت می شود.

یوسفی خاطرنشان می کند: در حال حاضر با توجه به کشت ارقام زودرس، حدود ۸۰ درصد از مزارع زیر کشت این ارقام از قبیل خرداد، ساجدی، کاشمر، ارمغان، لیدر، گلستان است و حدود ۲۰ درصد مابقی رقم ورامین را در کشت شامل می شود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی هدف از کشت ارقام زود رس را صرفه جویی در مصرف آب زراعی، کاهش هزینه های داشت (در بعضی مناطق بعنوان کشت دوم انجام می شود.)، جلوگیری از خطر  سرمای پاییزه، کاشت ارقام زودرس بعنوان کشت دوم و کمک به ارتقا سطح مالی کشاورزان عنوان می کند.

وی می گوید: هشت کارخانه پنبه پاک کنی  در استان دایر است که  ۴ کارخانه در شهرستان مانه و سملقان، ۳ کارخانه در بجنورد و یک کارخانه در شهرستان اسفراین است و از این تعداد چهار کارخانه فعال، سه کارخانه غیرفعال و یک کارخانه نیز در سال جاری تازه تاسیس شده است.

این مسئول می افزاید: مصرف وش این کارخانه ها هر کدام از ۱۳۰۰ تن الی ۱۰۰۰۰ تن هستند.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی می گوید: خوشبختانه ۳ کارخانه پنبه پاک کنی استان در کنار بیشترین مزارع پنبه استان ( شهرستان مانه و سملقان که شامل سطح زیر کشت ۵۸۰۰ هکتار است) قرار دارند و از لحاظ تحویل محصول وش تولید، کشاورزان پنبه کار هیچگونه دغدغه ی حمل ندارند ولی متاسفانه ۳ کارخانه با کمترین ظرفیت مشغول فعالیت هستند که با مشکلاتی از قبیل دوری از مزارع با توجه به موقعیت جغرافیایی، عدم خرید از جانب کارخانه داران و سهامداران مربوطه که به شغلهای دیگر روی آوردند، مواجه هستند.

یوسفی می گوید: یک کارخانه ریسندگی ( ریسندگی اترک ) با ظرفیت روزانه حدود ۲۵ الی ۳۰ تن محلوج در شهرستان مانه و سملقان مشغول بکار است.

وی اضافه می کند: حدود  ۷۰درصد محلوج نیز به کارخانجات ریسندگی خارج از استان حمل می شود.

وی می گوید: یک کارخانه روغن کشی با ظرفیت مصرفی پنبه دانه حدود ۷۰ تن در روز که متاسفانه اعلام کرده است با شرایط فعلی توجیه برای فعالیت ندارد و در حال حاضر تعطیل است و علت عمده تعطیلی آن نیز مصرف تخم پنبه به عنوان خوراک دام، بذور خودمصرفی و روغن کشی و صادرات به سایر استانها است.

وی می گوید: شرکت تعاونی پنبه کاران هم اکنون به قیمت ۷۲۰۰۰ ریال پنبه از کشاورزان بصورت توافقی خریداری می کند.