مهدی کاهانی مقدم/

با وجود آنکه سال‌هاست عرضه گوشت چرخ‌ کرده از قبل آماده ‌ممنوع شده و هر از چند گاه شاهد کشف محموله‌های گوشت چرخ‌ کرده فاسد و غیرقابل‌ مصرف از سطح شهر مشهد و برخورد با متخلفان و عرضه‌کنندگان بوده‌ایم اما این تخلف همواره آشکارا و با شدت در گوشه گوشه این شهر ادامه داشته و دارد.

حال با توجه به اینکه به ‌طور قطع نمی‌توان گفت هیچ نظارتی وجود ندارد و هیچ برخوردی هم صورت نمی‌گیرد اما این پرسش که پس چرا در تعداد زیادی از فروشگاه‌ها به ‌راحتی گوشت چرخ ‌کرده آماده در یخچال‌ها چیده‌ شده و به مشتری می‌فروشند؟ بی‌پاسخ می‌ماند. به ‌راستی اشکال کار در کجاست؟ به‌ ویژه آنکه این ماده پروتئینی بسیار ارزان‌تر از قیمت واقعی‌اش و آنچه باید باشد، به فروش می‌رسد.

این در حالی است که شایعات فراوانی مبنی بر عرضه آشغال‌ گوشت، امحا و احشای دام و طیور و گوشت‌های فاسد و دام‌های مریض و مرده، در قالب گوشت چرخ‌کرده دلیل اصلی این ارزانی باورنکردنی است که برخی کشفیات مجریان قانون نیز تا حدودی مؤید آن است.

هرچند برخی معتقدند دامپزشکی با توزیع و عرضه گوشت چرخ‌کرده آماده بسته‌بندی‌شده، زمینه سوءاستفاده متخلفان را فراهم و یا تسهیل کرده است. این ادعا هرچند تا حدودی درست به نظر می‌رسد اما اگر آنچنانکه مسئولان دامپزشکی می‌گویند، گوشت‌های چرخ‌کرده که توسط شرکت‌های مجاز در شرایط خاص تهیه، بسته‌بندی و در فروشگاه‌های مجاز نیز به فروش می‌رسد، سالم بوده و مشکل بهداشتی ندارد، باید تدبیری اتخاذ شود تا متخلفان سودجو نتوانند با سوءاستفاده از این الگو به عرضه گوشت‌های غیربهداشتی و ناسالم در بسته‌بندی‌های مشابه اقدام کنند؛ به خصوص آنکه این اقدام آن‌ها مصداق تقلب و جعل نیز پیدا کرده و مجازات سنگینی را می‌تواند برای متخلفان به همراه داشته باشد.

در عین ‌حال آنچه مسلم است اینکه در طول سال، صدها پرونده در این خصوص تشکیل و متخلفان به مراجع قضایی معرفی و متناسب با تخلف، جریمه می‌شوند، که البته همه این‌ها 100 درصد بازدارنده نبوده و نیست و باز آش همان آش و کاسه همان کاسه است.

از طرفی مسئولان دامپزشکی و بهداشت می‌گویند که هر روز از صبح تا 10 شب بازدید و بازرسی‌های متعددی انجام می‌دهند اما 12 هزار واحد صنفی از جمله آشپزخانه‌ها، فروشگاه‌های گوشت و مرغ و قصابی‌ها در شهر فعال هستند و آن‌ها نمی‌توانند 24 ساعته 10 هزار نفر را برای بازرسی استخدام کنند و عملاً از پس این کار برنمی‌آیند.

به همین دلیل به نظر می‌رسد مؤثرترین راه و راهکار نهایی برای برچیده شدن بساط فروش گوشت چرخ‌کرده آماده، خودداری مردم از خرید باشد. اگر هم اصرار بر خرید دارند، فقط سراغ گوشت‌های چرخ‌کرده دارای کد پروانه بهداشتی و بهره‌برداری از دامپزشکی بروند؛ چراکه در دیگر گوشت‌های چرخ‌کرده آماده، مشخص نیست چه اقلامی اضافه‌ شده است و ممکن است ترکیبات غیرمجازی همچون دنبه، سنگدان و قلوه، گوشت مانده و فاسد یا حتی گوشت منجمد دیفریز شده (یخ‌زدایی) با گوشت چرخ‌کرده فله‌ای مخلوط شده باشد و یا ممکن است به‌جای گوشت گوسفند و گاو، گوشت‌های بدون هویت استفاده‌ شده و نیز این احتمال وجود دارد که گوشت تک سمی‌ها و یا گوشت حیوانات دیگر با چربی گوسفندی ترکیب و چرخ شده باشد.

علاوه بر این موادی که حین چرخ کردن به گوشت اضافه می‌شود، کثیف و غیربهداشتی بودن چرخ‌گوشتی که گوشت و چربی لای چرخ ‌دنده‌هایش باقی ‌مانده و فساد باکتری‌ها، موجب آلودگی و تهدید بسیار بزرگی برای سلامتی است.

از سوی دیگر با توجه به تجربه سال‌های گذشته تاکنون و اینکه برخوردهای قانونی و قضایی بازدارندگی مطلوب نداشته است، به نظر می‌رسد متولیان حوزه سلامت می‌بایست با همکاری کارشناسان این حوزه و نمایندگان مجلس درصدد اصلاح قوانین و مقررات موجود برآمده و دستگاه‌های متولی کنترل و نظارت بر بازار گوشت نیز با اتکا بر همین تجارب، کاستی‌های موجود را رفع کرده و بساط سودجویی افرادی که چوب حراج بر سلامت عمومی جامعه می‌زنند را برچینند.