پس از آنکه فدریکا موگرینی، دیپلمات ایتالیایی رئیس کمیته سیاست خارجی اتحادیه اروپا صندلی پنج ساله خود را به جوزف بورل، سیاستمدار ارشد اسپانیایی سپرد، اتحادیه اروپا بار دیگر از ایران خواست که به تعهدات کامل بر جامی بازگردد.جوزف بورل نیز که بر زنده نگه داشتن برجام تأکید دارد، بدون آنکه به تعهدات بر زمین مانده اروپا اشارهای داشته باشد، از ایران خواست تا تمام مساعی خود را برای حفظ برجام به کار گیرد .بورل ۷۲ ساله که ریاست پارلمان اروپا را نیز در کارنامه خود دارد، پیش از این، خروج آمریکا از توافق هستهای را زمینهساز تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود دانسته بود.وی در اوایل ماه می سال جاری از تصمیم ایران برای کاهش تعهدات هستهای حمایت کرد و اقدام ایران را در چارچوب برجام دانست. رئیس جدید سیاست خارجی اروپا همچنین مواضع انتقادی آشکاری علیه اقدامات ترامپ در موضوعات مختلف از جمله مکزیک وونزوئلا داشته است. بنابراین انتظار میرود دوره صدارت وی در کمیسیون سیاست خارجی اروپا دوران اتخاذ تصمیمات صریح تری علیه زیادهخواهیها و اقدامات آمریکا باشد و اتحادیه اروپا را به گام برداشتن در جهت اقدامات عملی برای حفظ برجام و انجام تعهدات این کشورها پس از خروج آمریکا از برجام ترغیب کند.
پس از عهدشکنی آمریکا و خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت ۹۷ رایزنیهای فشرده ایران و اروپا در قالب کمیسیون مشترک برجام آغاز شد و سرانجام در ۱۵ تیر ۹۷ کمیسیون مشترک برجام تعهدات یازده گانه اروپا برای حفظ برجام را اعلام کرد؛ حفظ، ارتقا و استمرار روابط گسترده اقتصادی با ایران، کانال های مؤثر مالی، صادرات نفت و میعانات گازی و محصولات پتروشیمی، روابط حمل و نقل دریایی، زمینی ،هوایی و ریلی، حمایت روشن از کنشگران اقتصادی برای تجارت و سرمایه گذاری در ایران به ویژه شرکتهای کوچک و متوسط، تشویق سرمایهگذاری بیشتر در ایران، تقویت شوراهای تجاری و حمایت از شرکتها در برابر آثار فراسرزمینی تحریمهای آمریکا از جمله مفاد این تعهدات است که سازوکار مالی «اینستکس» تنها یکی از آنها به شمار میآید.اما اتحادیه اروپا متأسفانه نه تنها هیچ یک از این تعهدات را عملیاتی نکرده، بلکه در مواردی بر خلاف آنهاعمل کرده است و در خصوص اینستکس نیز آنقدر کند پیش میرود که عملاً آن را فاقد اثر می کند.
به نظر میرسد در مقطع کنونی اتحادیه اروپا در معرض یک آزمون جدی برای حفظ هویت قاره سبز در نظم نوین بینالمللی به عنوان یک قدرت جهانی قرار گرفته است و ادامه انفعال و درمواردی همگامی با سیاستهای آمریکا می تواند بازیگری این اتحادیه در نظام بینالملل را با چالش جدی مواجه سازد.
در این میان آنچه دور از انتظاراست، ادبیات تهدید آمیز ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه باتجربه فرانسه و تهدید ایران به بررسی «مکانیزم ماشه »و بازگشت تحریمهای شورای امنیت است. اروپا باید از شکست سیاست «فشار حداکثری» و ناکارآمدی تحریم های جنون آمیز ترامپ علیه ایران درس گرفته باشد و«عقبگرد سیاسی» را تجربه نکند! نه استفاده از «مکانیزم ماشه» به سادگی میسر است و نه دست ایران برای مقابله به مثل خالی است! اروپا مسیری را انتخاب نکند که ایران ناگزیرشود گزینه بررسی « ماشه جواب ماشه» را روی میز بگذارد !
نظر شما