علی محمدزاده/
آلودگی هوای کلانشهرها سال‌هاست که به یک معضل جدی ساکنان این شهرها تبدیل شده که در تجزیه و تحلیل‌های کارشناسان همواره خودروها سهم قابل توجهی در تولید آلاینده‌های هوا داشته و دارند.
بر همین اساس هر گاه موضوعاتی از قبیل برخورد با خودروهای دودزا و آلاینده مطرح می‌شود عده‌ای از شهروندان معتقدند برخوردها با خودروهای دولتی یا عمومی به تناسب برخوردهای صورت گرفته با خودروهای شخصی نیست و به گونه‌ای خودروهای دودزا و آلاینده عمومی به حال خود رها شده‌اند.
آنچه مسلم است بخش عمده انتقادها مربوط به اتوبوس‌ها و تاکسی‌های ناوگان حمل و نقل عمومی کلانشهرهاست و بارها شاهد انتشار تصاویر و فیلم‌هایی در شبکه‌های اجتماعی یا برخی رسانه‌ها بوده‌ایم که دود غلیظ و سیاه اتوبوس‌ها را به نمایش گذاشته‌اند.
• هوای سنگین کلانشهر مشهد
با این اوصاف شهر مشهد هم در چند سال اخیر با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم کرده و هر سال ابر آلودگی این کلانشهر سنگین‌تر شده و با نگاهی به آمارها به خوبی می‌توان پیش‌بینی کرد اگر چاره‌اندیشی به موقع و جدی نشود در یک دهه آینده شاید آسمان آبی این شهر را بشود تنها در نقاشی کودکان دید.
لذا در این گزارش به سراغ همان بخش مورد انتقاد شهروندان رفته‌ایم تا در جریان اقدام‌های صورت گرفته در راستای سالم‌سازی ناوگان عمومی کلانشهر مشهد قرار بگیریم؛ چراکه همچنانکه اشاره شد برخی از شهروندان برخورد با اتوبوس‌های دودزا را ضروری می‌دانند.
از سوی دیگر تردد تاکسی‌های فرسوده یا حتی غیرفرسوده ولی معیوب و دودزا موجب تقویت این باور می‌شود که دستگاه‌های متولی مأموریتی برای برخورد با خودروهای ناوگان عمومی ندارند.
• بازگشت اتوبوس‌های گازسوز به خیابان‌ها
مدیر عامل سازمان اتوبوسرانی شهرداری مشهد می‌گوید: خارج کردن اتوبوس‌های گازسوز از چرخه ناوگان عمومی مشهد در سال‌های گذشته یک تصمیم غیرکارشناسی بوده است.
حسینی پویا می‌افزاید: یکی از مأموریت‌های اصلی سازمان اتوبوسرانی مشهد در دوره جدید خارج کردن اتوبوس‌های گازسوز از توقفگاه‌ها بوده؛ چراکه در گذشته به دلایلی از قبیل هزینه‌های بالای تعمیر و نگهداری، اتوبوس‌های گازسوزی را که کمتر از سه سال کار کرده بودند از سیستم خارج و بیشتر از اتوبوس‌های دیزلی استفاده می‌کردند.
بر همین اساس تلاش شد تا در قالب یک برنامه منسجم اتوبوس‌های متوقف شده بازسازی و حتی بهسازی شده و به ناوگان حمل و نقل عمومی شهر اضافه شوند؛ چراکه اتوبوس‌های پایه گازسوز فاقد کولر هستند و با توجه به ضرورت استفاده از سیستم خنک‌کننده در فصول گرم سال با تلاش تیم‌های فنی سازمان سیستم کولر این دسته از اتوبوس‌ها طراحی و اجرا شد.
وی اظهار می‌دارد: تعداد ۱۲۰ دستگاه اتوبوس گازسوز در پارکینگ‌ها متوقف شده بود که تاکنون ۶۰ دستگاه از آن‌ها بازسازی شده که با توجه به نوع سوخت، آلایندگی بسیار ناچیزی به نسبت سوخت‌های فسیلی دارند. از سوی دیگر ۶۰ دستگاه دیگر از اتوبوس‌های دیزلی متوقف شده با انجام تعمیرات لازم استانداردسازی و بازسازی شده و در مجموع ۱۲۰ دستگاه اتوبوس به ناوگان اضافه شده که در وضعیت تحریمی حاکم که امکان خرید اتوبوس جدید وجود ندارد اقدام مؤثری در تأمین ناوگان مورد نیاز مشهد بوده است.
حسینی پویا ادامه می‌دهد: در همین راستا ۵۰ دستگاه اتوبوس دیگر را که در گذشته تصمیم بر مزایده آن‌ها گرفته بودند با لغو مزایده وارد مرحله بازسازی کردیم که در بازدید روزهای گذشته کمیته فنی وزارت کشور و سازمان اتوبوسرانی کشوری از فرایند بازسازی اتوبوس‌ها در مشهد تصمیم بر ابلاغ این روش به شهرداری‌های سراسر کشور به عنوان الگوی بازسازی ناوگان اتوبوسرانی گرفته شد.
وی می‌گوید: در کنار این اقدامات تیم‌های نظارتی حوزه فنی هم با انجام بازدیدهای میدانی نسبت به شناسایی اتوبوس‌های دودزا یا آلاینده اقدام می‌کنند که اگر از اتوبوس‌های متعلق به سازمان باشد اقدامات لازم برای رفع نقص آن‌ها انجام می‌شود و اگر اتوبوس شرکت‌های بخش خصوصی باشد ابتدا اخطار و مهلت رفع نقص داده می‌شود و در صورت بی‌توجهی اجازه استفاده از خودرو مورد نظر در ناوگان به شرکت مربوط داده نمی‌شود.
همچنین دستگاه‌های متولی از قبیل محیط زیست و پلیس راهور نیز در صورت مشاهده آلایندگی ناوگان موارد را به سازمان گزارش می‌کنند با این حال در شرایط فعلی تلاش شده با توجه به اینکه امکان خرید اتوبوس‌هایی با استانداردهای روز (یورو ۵) وجود ندارد همان اتوبوس‌های سری‌های پایین‌تر (یورو ۲ یا ۳) را به استانداردهای تعریف شده همان مدل برسانیم تا کمترین آلایندگی را داشته باشند.
• ناوگان گازسوز
اما به گفته مدیر روابط عمومی تاکسیرانی مشهد ناوگان این سازمان وضعیت مطلوبی دارد؛ چراکه بیش از ۹۰ درصد تاکسی‌های مشهد گازسوز هستند و مصرف سوخت‌های فسیلی در این حوزه به حداقل رسیده است.
همایون محمدیان می‌گوید: در حال حاضر و با توجه به نوسازی‌های صورت گرفته در چند سال اخیر ۹۶ درصد تاکسی‌های مشهد از سوخت گاز طبیعی استفاده می‌کنند و در مجموع یک هزار و ۷۰۰ تاکسی بیشتر از ۱۰ سال در ناوگان باقیمانده که با تسهیلات در نظر گرفته به زودی شاهد کاهش این تعداد هم خواهیم بود.
وی می‌افزاید: در طرح جدید نوسازی تاکسی‌های مشهد ۵۸۰ نفر نام‌نویسی کرده‌اند که تاکنون ۷۵ دستگاه تحویل شده و ۶۵ پرونده دیگر هم تکمیل و منتظر تحویل خودرو هستند.
وی در توضیح بیشتر این طرح و کندی فرایند نوسازی ناوگان اظهار می‌دارد: براساس ادعای متقاضیان معرفی ضامن معتبر اندکی مشکل‌ساز بوده ولی دلیل اصلی کندی امور قیمت پرداختی به آن‌ها در طرح خرید خودروهای اسقاطی است لذا به دنبال استفاده حداکثری از خودرو خود هستند.
محمدیان ادامه می‌دهد: با این اوصاف به منظور برخورد با تاکسی‌های دودزا ۱۰۰ بازرس سازمان تاکسیرانی در قالب ۲۰ تیم گشتی در حال نظارت بر ناوگان هستند که یکی از مأموریت‌های آن‌ها شناسایی تاکسی‌های دودزاست که ابتدا اخطاریه‌ای صادر و به راننده ابلاغ می‌شود و اگر در مهلت داده شده نسبت به رفع نقص اقدام نکند به متصدیان خطوط اعلام می‌شود تا از ارائه خدمات به این دسته از خودروها خودداری کنند.
• مأموریت سازمانی
با این اوصاف به نظر می‌رسد شهرداری مشهد در تلاش برای کاهش سهم تولید آلاینده‌های هوای شهر در حوزه حمل و نقل است؛ چراکه رئیس اداره راهبری و نظارت بر مراکز معاینه فنی و کاهش آلایندگی شهرداری مشهد
نیز مدتی قبل در گفت‌وگو با خبرنگار می‌گوید: بر اساس تصمیمات مدیران شهری اقدامات متعددی برای این موضوع طراحی شده، به طور مثال در روزهایی که هوای مشهد در حالت ناسالم قرار دارد اتوبوس‌های دودزا اجازه خروج از توقفگاه را ندارند و اگر هم اتوبوس‌هایی در این روزها در شهر دیده می‌شوند بیشتر متعلق به اتوبوس‌های شرکت‌های خصوصی هستند که خدمات سرویس‌دهی به ادارات یا مراکز خاص را انجام می‌دهند.
هدیشی می‌افزاید: با این حال کنترل چشمی وضعیت آلایندگی اتوبوس‌های شهرداری در دستور کار بازرسان حوزه کنترل آلودگی هوا قرار دارد و سعی شده است تا با تعمیر و سرویس‌های دوره‌ای اتوبوس‌ها از آلایندگی‌ها جلوگیری شود به نحوی که نسبت به سال‌های گذشته از تعداد اتوبوس‌های دودزا در حد قابل توجهی کاسته شده است.
نظر شما