تحولات منطقه

بوشهر-اروپائیان این گیاه اسطوره‌ای را که می‌گویند از اشک چشم آدم روییده است به‌پاس خدمات ابوعلی سینا پزشک نامدار ایرانی که از درخت حرا دارو استخراج کرد، «او سینا» می‌نامند.

جنگل‌های حرا در محاصره پساب‌های صنعتی/مهدکودک طبیعت تهدید می‌شود
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

قدس آنلاین-گروه استان ها: «سندی فیلر» یک بوم‌شناس در مورد جنگل‌های حرا می‌گوید: این جنگل‌ها مهدکودک دریاها هستند که در نگهداری و پرورش بچه ماهی‌ها نقش مهمی دارند.

در سواحل جنوبی ایران «حرا» در زمره گیاهانی است که یکی از شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی جهان را رقم‌زده است؛ گیاهی که در داخل آب‌های شور جنوب ایران، بی‌نیاز به آب شیرین می‌رویند و به مکانی برای رشد و پرورش انواع آبزیان و پرندگان تبدیل‌شده است.

 این سازش با آب‌شور از حرا گیاه استثنایی و منحصربه‌فرد ساخته و آن را تبدیل به کارخانه آب‌شیرین‌کن طبیعی کرده است و لذا تصفیه آب‌شور و برگرداندن نمک دریا از طریق برگ‌ها به طبیعت از قابلیت‌های این درخت است.

در فصل سرد سال که بیشتر استان‌های کشور برفی است این درختان در دل آب‌های هرمزگان با هوای بهاری حاکم در این استان و پرندگان مهاجر گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کنند.

جنگل‌های حرا تنها به ایران اختصاص ندارد زیرا در قالب ژئوپارک جزیره قشم ثبت جهانی یونسکو شده است اما متأسفانه این زیستگاه بااهمیت در حال حاضر با تهدیدات بسیاری مواجه شده است.

قطع درختان، آلودگی‌های ناشی از فاضلاب و قاچاق سوخت، توسعه فزاینده صنعت پرورش میگو، صید غیرمجاز، گردشگری بدون برنامه‌ریزی، خشک‌سالی و ورود موش‌های سیاه از طریق تخلیه آب توازن کشتی‌ها ازجمله تهدیداتی است که این سرمایه جهانی را در کشور به مخاطره انداخته است.

تهدید آبزیان

رئیس مرکز اقیانوس‌شناسی خلیج‌فارس وابسته به پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص تهدیدهای این جنگل‌ها اظهار می‌کند: پایش‌های قبلی از جنگل‌های حرای «نایبند» در استان بوشهر نشان می‌دهد که میزان اکسیژن محلول در آب و PH بالا است.

مریم قائمی علت احتمالی این موضوع را فعالیت‌های صنعتی در اطراف این جنگل‌ها می‌داند و می‌گوید: تحقیقات نشان داده در صورت بالا بودن میزان اکسیژن محلول در آب، بیماری به نام « حباب گاز» رخ می‌دهد که معمولاً این حباب‌ها پشت قرنیه ماهی‌ها قرار می‌گیرد و اگر مدت زیادی در حالت فوق اشباع قرار بگیرند مقدار این حباب‌ها افزایش می‌یابد و ماهی‌ها حتی تعادل خود را از دست می‌دهند و اگرچند ساعت یا چند روز در معرض حالت فوق اشباع قرار بگیرند، موجب مرگ آن‌ها می‌شود.

وی درباره علت بالا رفتن میزان اکسیژن محلول در آب اظهار می‌کند: یکی از دلایل آن می‌تواند فتوسنتز شدید باشد که ممکن است به علت وقوع بلوم فیتوپلانگتونی اتفاق افتاده باشد یا اینکه نزدیک رخ دادن چنین پدیده‌ای باشد، درواقع زیادشدن فرایند فتوسنتز دلایل مختلفی دارد اما به‌طور طبیعی در ساعات مختلف شبانه‌روز میزان فتوسنتز تغییر می‌کند چون میزان نور خورشید تغییر می‌کند اما عوامل غیرطبیعی ازجمله ورود آلودگی‌ها نیز باعث می‌شوند تا فتوسنتز زیاد شود.

پارس جنوبی نفس حرا را گرفته است

وی با اشاره به ایجاد تأسیسات پارس جنوبی در نزدیک جنگل‌های حرای «نایبند» اظهار می‌کند: آلودگی ناشی از فعالیت آن‌ها وارد این جنگل‌ها می‌شود که ممکن است علت بالا بودن این پارامترها همین مسئله باشد اما برای رسیدن به نتیجه قطعی نیازمند پایش‌های مداوم هستیم.

وی تأکید می‌کند: البته بر روی مسئله اسیدی شدن آب دریاها در ایران خیلی کم‌کار شده و سابقه‌ای از میزان این پارامترها در دست نیست، مثلاً داده‌ای از ۱۰ یا ۱۵ سال پیش از وضعیت منطقه در دست نیست که بتوانیم آن‌ را با داده‌های امروز مقایسه کنیم و ببینیم مثلاً وضعیت این پارامترها در جنگل نایبند قبل و بعد از راه‌اندازی تأسیسات پارس جنوبی چگونه بوده است. بنابراین باید در طول زمان به‌طور مداوم پایش شود اما مقایسه آن با جنگل‌های دیگر منطقه این را در ذهن تداعی می‌کند که آلودگی می‌تواند علت نرمال نبودن این پارامترها باشد.

ثروتی که نیازمند حراست است

معاون فنی اداره کل محیط‌زیست هرمزگان  بابیان اینکه جنگل‌های حرا در قالب ژئوپارک جزیره قشم ثبت جهانی یونسکو شده است اذعان می‌کند: از همین رو این جنگل‌ها تحت حفاظت این سازمان قرار دارد.

قاسمی ارزش اقتصادی هر هکتار از جنگل‌های حرا را بیش از ۷۳ میلیون تومان و درآمد سالانه هر هکتار آن را بیش از ۱۰ میلیون تومان عنوان کرده و می‌افزاید: قطع درختان، آلودگی‌های ناشی از فاضلاب و قاچاق سوخت، توسعه فزاینده صنعت پرورش میگو، صید غیرمجاز، گردشگری بدون برنامه‌ریزی، خشک‌سالی و ورود موش‌های سیاه از طریق تخلیه آب توازن کشتی‌ها ازجمله تهدیدات این جنگل‌ها است.

وی حرکت شن‌های روان در مناطق حفاظت‌شده حرا در «تیاب»، «رودگز» و«جاسک» را از عوامل تخریب زا در جنگل‌های حرا می‌داند و می‌گوید: حفظ و حراست از جنگل‌های حرا موجب کاهش دما، کاهش طوفان‌های دریایی، تعدیل هوا، کنترل فرسایش ساحلی، تثبیت رسوب‌گذاری، وجود پدیده زنده‌زایی یا شبه زنده‌زایی ورامین نیازهای زیستگاهی آبزیان می‌شود لذا باید در راستای حفظ این جنگل‌ها کوشید.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.