قدس آنلاین-گروه استان ها: سمنان- پارک ملی توران در منتهی‌الیه شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد و قسمت کوچکی از بخش شرقی آن در سبزوار استان خراسان رضوی قرارگرفته است.
این مجموعه در ضلع جنوبی جاده تهران مشهد، شرق دهستان طرود، غرب دهستان زمان‌ها و شمال شرقی کویر مرکزی ایران واقع‌شده است.
نقطه‌ای که از ۳ دشت بسیار وسیع تشکیل‌شده دارای زیباترین و خوش آب‌وهواترین جاها هم هست که از آن جمله می‌توان به روستای قلعه بالا اشاره کرد که ملقب به «دروازه حیات‌وحش توران» است.
خار توران را آفریقای ایران نامیده‌اند؛ چراکه از نواحی پست آن گرفته تا کوه‌هایش، حیات‌وحش گسترده و نادری همانند آهو و گربه پالاس، پرندگانی مانند هوبره، زاغ بور و سارگپه و خزندگانی همچون بزمجه، مار جعفری، مار شاخ‌دار ایرانی را در خود جای‌داده، اما شاهکار حیات‌وحش این منطقه به خاطر حضور یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی است.
توران نیازمند حفاظت
یوزپلنگ به‌عنوان سریع‌ترین گونه جانوری بر روی کره خاکی است که با خط سیاه روی صورت و خال‌های سیاه پررنگ روی پوستش شناخته می‌شود و اکنون ایران و بخش‌هایی از استان سمنان را خانه امن خود یافته، اما برای حفظ این امنیت و زیستگاه باید بیش‌ازپیش تلاش کرد.
اینک فقط شماری از گونه ارزشمند یوزپلنگ‌ها در ایران و آفریقا زیست می‌کند و به‌تازگی چاه شیرین واقع در جنوب شهرستان سمنان نیز به‌عنوان زیستگاه جدید به مناطق زیستگاهی یوزپلنگ آسیایی در ایران اضافه شد؛ منطقه‌ای که گزارش‌های غیررسمی از ۵۰ سال گذشته حاکی از آن بود که یوزپلنگ آسیایی در منطقه شکارممنوع چاه شیرین زندگی می‌کند، اما هیچ تصویری مبنی بر وجود این حیوان در حیات‌وحش ثبت‌نشده بود.
بر اساس تحقیقات کارشناسان بهترین زیستگاه یوزپلنگ ایرانی منطقه ۱۰۰ هزار هکتاری پارک ملی توران در شرق استان سمنان است، اما قلمرو زیستی این‌گونه ارزشمند ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتر فراتر از این پارک ملی گزارش‌شده و بر همین اساس باید در تمام منطقه توران تمهیدات برای حفظ جان یوزپلنگ اندیشیده شود.
سگ‌های گله و جاده ۲ عامل اصلی تلفات یوزپلنگ ایرانی در منطقه توران واقع در شرق استان سمنان به شمار می‌رود و اکنون سگ‌های گله بیشتر از تصادف‌های جاده‌ای در تلفات یوزپلنگ ایرانی در پارک ملی توران استان سمنان سهم دارند.
رد پای یوز ایرانی در چاه شیرین
با پیدا شدن زیستگاه جدید یوز ایرانی در منطقه چاه شیرین سمنان حال بسیاری از نگاه‌ها به این منطقه دوخته‌شده است.
مدیرکل سازمان حفاظت از محیط‌زیست استان سمنان بابیان اینکه متأسفانه در طی سال‌های گذشته ردپاهای بسیاری از این حیوان و در این منطقه توسط افراد محلی به‌تناوب گزارش‌شده بود بیان می‌کند: البته مدرکی دال بر اثبات این ادعا وجود نداشت تا اینکه محیط‌بانان استان توانستند پس از گذشت ۴۰ سال فیلمی از حضور یوزهای ایرانی تهیه و این ادعای کهنه را ثابت کنند.
امیرعبدوس بیان می‌کند: بعد از گذشت سال‌ها، چندین فیلم یک‌دقیقه‌ای از یوزپلنگ‌های آسیایی در منطقه چاه شیرین توسط فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست استان سمنان و ۲ محیط‌بان تهیه شد و در روز ملی یوزپلنگ ایرانی در نهم شهریورماه امسال از آن رونمایی شد.
وی بابیان اینکه کشف زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در منطقه چاه شیرین سمنان موجب خوشحالی همه دوستداران محیط‌زیست شده ادامه می‌دهد: در همین راستا طرح تکثیر یوزپلنگ آسیایی در شرایط نیمه اسارت در مناطق حفاظت‌شده تحت مدیریت محیط‌زیست استان با سرمایه‌گذاری داوطلبانه بخش خصوصی دنبال می‌شود.
یوزپلنگ نماد تنوع زیستی ایران
وی بابیان اینکه امروزه هر کشور یک‌گونه را به‌عنوان شاخص تنوع زیستی خود به جهان معرفی کرده است به‌عنوان‌مثال پاندای سفید از سوی چین، پلنگ قفقازی از سوی روسیه، قوچ مارکوپولو یا ترگال از سوی مغولستان به جهان معرفی‌شده است و ایرانیان نیز یوزپلنگ آسیایی را به‌عنوان نماد تنوع زیستی خود معرفی کرده‌اند که حفظ این‌گونه درخطر انقراض کشور نیازمند توجه و حمایت است.
وی بابیان اینکه تخمین جمعیت باقیمانده یوزپلنگ آسیایی غیرممکن است، بیان کرد: مهم‌ترین عامل تهدیدکننده جمعیت این‌گونه ارزشمند شیوه سنتی دامداری مبتنی بر کوچ روی همراه با سگ‌های گله است که با حمله دسته‌جمعی به این گربه سان جانشان را تهدید می‌کند.
عبدوس تصریح کرد: استان سمنان با مساحتی بالغ بر ۹ میلیون و پانصد هزار هکتار، یک چهارم از بهترین و مستعدترین پهنه های خود را به مناطق حفاظت شده تحت مدیریت محیط زیست اختصاص داده است.
وی خاطرنشان کرد: سه پارک ملی، ۲ پناهگاه حیات وحش و سه منطقه حفاظت شده و چهار منطقه شکار ممنوع به مساحتی حدود ۲ و نیم میلیون هکتار تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: دو منطقه توران و کویر در فهرست ذخیره گاه‌های زیست کره در یونسکو به ثبت رسیده است.
نظر شما