مهدی خالدی/

 واکنش جریان‌های مختلف عراق به حمله تجاوزکارانه اخیر آمریکا به خاک این کشور در حالی همچنان ادامه دارد که بسیاری از تحلیلگران با بیان اینکه اقدام ایالات متحده در نقض حاکمیت بغداد تمام گروه و بلکه مردم عراق را رودرروی واشنگتن قرار می‌دهد، از آن به خودزنی کاخ سفید تعبیر کردند.

جنگنده‌های اف ۱۵ ارتش آمریکا عصر روز یکشنبه مقر تیپ ۴۵ و ۴۶ گردان‌های حزب‌الله از زیرمجموعه‌های اصلی «حشد الشعبی» عراق را در شهر «القائم» استان الانبار و در نزدیکی مرز سوریه بمباران کردند. متعاقب این حمله وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) با صدور بیانیه‌ای این حمله را تأیید کرده است. منابع حشد الشعبی اعلام کردند در این حمله هوایی، ۲۵ نفر از نیروهای حشد الشعبی از جمله یکی از فرماندهان و دو معاون آن و معاون منابع فرمانده تیپ ۴۵ شهید و ۵۱ نفر دیگر زخمی شده‌اند.

این حمله آمریکا، دو روز پس از حمله راکتی به پایگاه کی ۱ در استان کرکوک انجام شد که آمریکا اعلام کرد یک پیمانکار آمریکایی کشته و پنج نفر زخمی شدند. وزیر دفاع آمریکا مدعی شده است حمله‌های هوایی به مواضع حزب‌الله عراق «اقدامی تهاجمی علیه این گروه تحت حمایت ایران» بود و اینکه آمریکا آماده اتخاذ تدابیر بیشتری علیه ایران است.

ادامه واکنش‌ها

اقدام تجاوزکارانه آمریکا اما به سرعت با واکنش گسترده مقامات و جریان‌های سیاسی متعدد عراقی روبه‌رو شده و همه این حمله را محکوم کرده و آن را نقض حاکمیت این کشور توصیف کردند. در همین راستا برهم صالح، رئیس جمهور عراق اعلام کرد این بمباران‌ بر خلاف توافقات دو کشور و غیرقابل قبول است. گردان‌های حزب‌الله عراق نیز با صدور بیانیه‌ای با بیان اینکه کلاغ‌های شوم و شرور، تجاوزی خصمانه علیه نیروهای مدافع مرزهای کشور را هدف قرار دادند، این اقدام را بی‌اعتنایی و تحقیر حاکمیت عراق و شرافت ملت آن خوانده و خواستار اخراج «دشمن آمریکایی» شده‌اند.

اما در حالی که تنها چند ساعت پس از حمله آمریکا به مواضع نیروهای مردمی عراق مقامات رژیم صهیونیستی ذوق زده شده و این اقدام را نقطه عطفی در تقابل با ایران خوانده بودند، رژیم پادشاهی بحرین که امنیت خود را در وابستگی به واشنگتن تعریف کرده نیز با صدور بیانیه‌ای بر حمایت دوباره خود از تمام اقدامات ایالات متحده در راستای آنچه منامه تضمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نامیده است، تأکید کرد. رسانه‌های سعودی نیز از این اقدام استقبال کرده‌اند.

جنبش حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن اما با صدور بیانیه‌ای ضمن اعلام همبستگی با ملت عراق اعلام کردند عاملان حمله به زودی شاهد نتایج این حماقت خواهند بود. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین هم حمله آمریکا به حشد الشعبی را ثبات‌زدا خواند. «گنگ شوانگ» سخنگوی وزارت امور خارجه چین نیز با بیان اینکه «چین با ادامه بهره‌گیری از خشونت در امور بین‌المللی مخالف است» خواستار احترام کاخ سفید به حاکمیت عراق و سوریه شد.

اشتباه راهبردی آمریکا

تجاوز آشکار آمریکایی‌ها علیه مواضع حشدالشعبی که بخشی از نیروی رسمی نظامی عراق محسوب می‌شود، حاوی پیام‌های مهمی بوده و تبعات بسیاری برای واشنگتن به همراه خواهد داشت. نخست آنکه به اذعان ناظران تحولات منطقه، زدن پایگاهی که هیچ پدافندی ندارد هنر محسوب نمی‌شود، اما پیچاندن گوش کسی که ادعای ابرقدرتی دارد خیلی دردآور خواهد بود. جنگنده‌های آمریکایی درحالی به مواضع بسیج مردمی عراق که هیچ پدافندی ندارند با خیال راحت و با دقت تمام حمله کردند که حالا در ترس از اقدامات تلافی‌جویانه به‌سر می‌برند.

هنوز ۲۴ ساعت از حمله نگذشته بود که برخی منابع خبری از تخلیه سفارت آمریکا در عراق از بیم اقدامات انتقام‌جویانه مقاومت خبر می‌دهند. همزمان تقریباً همه منابع، خبر شلیک چهار فروند راکت به پایگاه التاجی در شمال بغداد که محل حضور نظامیان آمریکایی است را تأیید کرده‌اند. نظامیان تروریست ایالات متحده تاکنون حاشیه امنیتی در عراق داشتند که با حمله اخیر از بین رفته است. آن‌ها با این ماجراجویی خود را رودرروی مردم قرار داده و با آن‌ها درگیر کرده‌اند.

دوم، در حالی‌که آمریکا توسط ابزارها و مهره‌های خود در جنگ هیبریدی (ترکیبی) نسل پنجم و سازمان‌های سازنده انقلاب و شورش، ‌ توانسته بود عراق را کاملاً به هم بریزد و کار به استعفای رئیس جمهور کشید، امروز با حمله به مواضع حزب‌الله، اشتباه مرگباری را برای آینده خود در این کشور رقم زد. باوجود تبلیغات رسانه‌ای گسترده واشنگتن علیه ایران و حشد الشعبی، این اقدام واقعیت پشت پرده تحولات عراق را آشکار کرده و عقربه اعتراضات مردمی این کشور را بیش از پیش به سمت مخالفت با خودسری‌های واشنگتن خواهد چرخاند. پیرو همین مسئله است که سردبیری روزنامه «وال استریت ژورنال» با انتشار یک یادداشت درباره حمله آمریکا به مواضع حشدالشعبی عراق، درباره تهییج احساسات ملی‌گرایانه مردم عراق و مخالفت آن‌ها با حضور نظامی آمریکا هشدار داد.

سوم، نیروهای حشد الشعبی که این روزها تمرکز خود را بر محافظت از مرزهای کشور به‌ویژه مرزهای مشترک با سوریه برای ممانعت از نفوذ مجدد عناصر تروریست از سوریه به خاک عراق گذاشته‌اند، توسط آمریکایی‌ها در یک منطقه مرزی هدف قرار می‌گیرند که این خود پیام غیرقابل انکاری از سوی واشنگتن دارد. نیروی مردمی که از یک سو به مرجعیت وابستگی داشته و رنگ و بوی اعتقادی دارند و از سوی دیگر از لحاظ مبانی فکری به محور مقاومت در منطقه نزدیکی داشته و یک تشکیلات ضدآمریکایی به شمار می‌رود یکی از مهم‌ترین عوامل شکست عناصر داعش در عراق محسوب می‌شود. جنایت اخیر، احتمالاً برای شارژ بقایای بازسازی شده داعش و حزب بعث است تا فاز جدید ناآرامی و ترور و بی‌ثبات‌سازی را کلید بزنند و هرج و مرج را به عمق سیاست و حکومت در عراق بکشانند یا بر تعیین نخست وزیر جدید اثر بگذارند. این احتمالات دور از ذهن نیست. آمریکا بدش نمی‌آید استعفای اجباری نخست وزیر را به ریاست جمهوری و سپس انحلال پارلمان توسعه دهد.

چهارم آنکه، نمایندگان پارلمان عراق همواره جسته و گریخته از ضرورت تصویب قانون مربوط به بیرون راندن نیروهای خارجی از این کشور سخن می‌گویند، اما اینک در سایه اقدامات پی در پی آمریکا در نقض حاکمیت عراق (که نخستین آن‌ها نبوده و آخرین هم نخواهد بود) ضرورت اتخاذ اقدامات قانونی از سوی مقامات بلندپایه این کشور به‌ویژه قانون‌گذاران برای تصویب قوانین مربوط به اخراج عناصر خارجی از عراق بیش از پیش نمایان شده است.

چرا حمله به حشدالشعبی در القائم صورت گرفت؟

حمله به مقر حشدالشعبی آن هم در دورترین نقطه مرزی عراق ابهامات زیادی ایجاد کرده است. پس از حمله به پایگاه k۱ آمریکا در غرب کرکوک، صرف‌نظر از اینکه این اقدام از سوی چه جریانی صورت گرفته باشد، انتظار می‌رفت پاسخ کاخ سفید گروه‌های نزدیک به کرکوک یا دشت نینوا را شامل شود، نه دورترین نقطه مرزی عراق با سوریه. این مسئله نشان می‌دهد حمله به تیپ ۴۵ پاسخ به k۱ نبوده بلکه با اهداف خاصی صورت گرفته است.

آمریکا از ابتدا با حضور بسیج مردمی در القائم مخالف بود و این سومین مرتبه است که آنجا را هدف قرار می‌دهد. القائم در محاسبات امنیت راهبردی رژیم صهیونیستی واقع شده است چرا که واشنگتن معتقد است این گذرگاه به حلقه وصل ایران با سوریه تبدیل شده و از آنجا پلی خواهد بود برای اتصال به لبنان.

از سوی دیگر القائم مکانی بود که داعش از آن تنفس می‌کرد و از این طریق صدها نفرشان به عراق منتقل شدند. واشنگتن دائم از این مجموعه‌ها به عنوان برگ امنیتی برای بازی خود در عراق و باج‌خواهی استفاده می‌کرد. به نظر می‌رسد هدف آمریکا از بمباران مواضع حشد به‌هم ریختن معادلات بوده است.

در نهایت باید گفت آمریکایی‌ها در هدف قرار دادن مواضع نیروهای رسمی یک کشور مستقل آن هم در خاک آن کشور دچار اشتباه محاسباتی سختی شدند، چرا که با این اقدام علیه چند جبهه در عراق اعلام جنگ کرده و باید مسئولیت عواقب چنین تجاوزی را بپذیرند. نتیجه سیاست‌های احمقانه ۱۵ سال گذشته واشنگتن این شد که ترامپ دزدانه و شبانه، به جای بغداد به پایگاه نظامی عین‌الاسد برود و سپس بنویسد «غم انگیز است؛ ۷ هزار میلیارد دلار در جنگ منطقه هزینه کردیم اما رئیس جمهور آمریکا مجبور است با هواپیمای چراغ خاموش به عراق سفر کند» اما انگار کاخ سفید از گذشته درس نگرفته و همچنان بر تکرار اشتباه‌های فاحش خود در عراق اصرار دارد.