مهدی کاهانی مقدم/

«کشف ۲۵ دستگاه پمپ آب سرقتی و سه دستگاه برش نجاری از یک انبار ضایعاتی، دستگیری سارق معتادی که جهیزیه دختر همسایه را به خریداران ضایعات فروخت، کشف میلیاردها ریال اموال مسروقه در بازرسی از یک انبار بزرگ ضایعاتی متخلف، دستگیری دو سارق که به بهانه جمع‌آوری ضایعات پرسه‌زنی کرده و پس از شناسایی منازل خالی از سکنه در فرصتی مناسب اقدام به سرقت وجوه نقد، طلا و اشیای گرانقیمت می‌کردند».

این‌ها بخشی از تیترهای اخباری است که ضایعاتی‌ها را به سرقت و مالخری مربوط می‌سازد و مخاطبان ما هرازگاهی اخباری از این دست را در لابه‌لای صفحات روزنامه می‌خوانند. بدون تردید انبارهای ضایعاتی یکی از چالش‌های اساسی به ویژه در شهرهای بزرگی همچون مشهد به شمار می‌رود؛ بنا به گفته مقام‌های انتظامی، بخشی از ناامنی‌ها و سرقت‌های شهر در پوشش ضایعاتی‌ها رقم می‌خورد و از قدیم یکی از نقاط هدف اموال مسروقه، انبارهای ضایعاتی بوده و بسیاری از اموال مسروقه در انبارهای دپوی ضایعاتی‌ها پیدا شده است.

از سوی دیگر علاوه بر سارقانی که در پوشش جمع‌آوری و خرید ضایعات، اقدام به سرقت از منازل، ساختمان‌های نیمه‌تمام و یا مغازه‌های سطح شهر می‌کنند، عده‌ای نیز مالخرانی هستند که با پرسه‌زنی در خیابان‌ها، اموال دزدیده شده توسط سارقان خرد یا به اصطلاح دله‌دزدها را با قیمت نازل خریده و به بهای بالاتری به برخی دست دوم فروشی‌ها و یا متصدیان انبارهای ضایعات می‌فروشند.

* ضرورت جمع‌آوری بازارهای مالخری

احمد-ی، یکی از مالباختگانی است که از این وضع گلایه‌مند است؛ او می‌گوید: پسر معتادی دارم که برای تأمین هزینه‌های اعتیادش وسایل منزل را به ضایعاتی‌های دوره‌گرد می‌فروشد و چون این افراد محل و ساعت کار مشخصی ندارند، امکان شناسایی و برخورد با آنان بسیار سخت و غیرممکن است.

وی معتقد است، شهرداری که با صرف هزینه زیاد تشکیلات جمع‌آوری و بازیافت را راه‌اندازی کرده و سر هر کوچه و برزنی دکه زده است، باید با این قبیل افراد قاطعانه برخورد کند و مأموران انتظامی هم نسبت به جمع‌آوری دست اندرکاران خرید و فروش اجناس دست دوم و ضایعاتی حساسیت بیشتری به خرج داده و دست آنان را از اموال مردم کوتاه کنند.

یکی دیگر از شهروندان مشهدی هم با اشاره به آسیب‌های فراوانی که خرید و فروش آزادانه اجناس دست دوم و ضایعاتی دربر دارد، می‌گوید: شناسایی و رصد بازارهای هدف برای خرده‌فروشی اموال مسروقه و یا همان بازارهای مالخری و جمع‌آوری این بازارها باید اولویت اول نیروی انتظامی، به عنوان متولی برقراری نظم و امنیت در جامعه باشد.

ابراهیم صابر تأکید می‌کند: در صورتی که انتقال این انبارها به خارج از محلات با ساخت شهرک صنفی در کوتاه‌مدت امکان ندارد، باید نسبت به ساماندهی و شناسنامه‌دار کردن این نوع کسب و کار اقدام شود تا بتوان منبع اصلی کالاهای موجود در این بازار را شناسایی و از ورود اموال مسروقه به آن جلوگیری کرد.

به گفته وی، وضع ضوابط خاص فیزیکی مانند نصب دوربین مداربسته، ثبت اطلاعات ورودی و خروجی پلاک خودروهای حامل اجناس و ثبت مشخصات خریدار و فروشنده کالا برای اطلاع پلیس نیز ضروری است.

* برخوردهایی که کارآمد نبوده‌اند

در همین حال تاکنون بارها از زبان مقام‌های قضایی و انتظامی شنیده‌ایم که بر هم زدن بازارهای خرید و فروش اموال مسروقه حتی اماکنی که به صورت پنهان در آن‌ها خرید و فروش اموال مسروقه صورت می‌گیرد، در دستور کار قرار دارد.

به عنوان مثال صدور احکام قضایی برای ورود و بازرسی سرزده مأموران پلیس از این قبیل اماکن و نیز طرح‌های تشدید مبارزه با سارقان و مالخران که در فواصل زمانی کم، پی در پی در طول سال و در نقاط مختلف شهر مشهد و سایر شهرستان‌های استان به اجرا درمی‌آید، انبارهای ضایعاتی و دست دوم فروشی‌ها را هم در برمی‌گیرد.

این در حالی است که به گفته شهردار منطقه۲ مشهد، هیچ انبار ضایعاتی نباید در داخل شهر فعالیت داشته باشد و در صورت مشاهده این گونه فعالیت‌های غیرمجاز با آنان برخورد و انبارها جمع‌آوری می‌شود.

جلال قربانی اضافه می‌کند که در راستای دستیابی به این مهم سال گذشته در بزرگ‌ترین منطقه مشهد برای افزون بر 5هزار انبار ضایعاتی اخطاریه و برای حدود 2هزار مورد نیز رأی صادر شد.

وی خاطرنشان می‌کند: امسال اداره خدمات شهری منطقه۲ افزون بر جمع‌آوری انبارهای ضایعات در سطح این منطقه، به ۲۲ انبار دیگر نیز اخطار تخلیه داده که در صورت بی‌توجهی به اخطار، این انبارها نیز جمع‌آوری و پلمب می‌شوند.

شهردار منطقه 3 مشهد نیز از تخلیه و جمع‌آوری 10 انبار ضایعاتی در این منطقه در ابتدای امسال خبر داده و می‌گوید: این انبارها به سبب بی‎توجهی به اخطارهای داده شده و عدم رفع تخلف، توسط حوزه خدمات شهری منطقه پلمب شدند تا ضمن کاستن از مخاطرات بهداشتی در بافت مسکونی شهری در کاهش سرقت و خرید و فروش اموال مسروقه نیز نقش مؤثری داشته باشد.

* اخطار شهرداری به انبارهای ضایعاتی

مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری هم به تمامی مالکان انبارهای غیرمجاز اخطار می‌دهد که هر چه زودتر نسبت به تخلیه انبارها و تحویل کالاهای قابل بازیافت به سازمان مدیریت پسماند اقدام کنند، در غیر این صورت برخورد قاطع از طریق مراجع ذی‌صلاح قانونی در انتظار آن‌هاست.

بهروز کیانی در همین راستا از شهروندان می‌خواهد که در صورت مشاهده انبارهای ضایعات در سطح شهر مراتب را به شماره تلفن ۱۳۷ گزارش کنند تا در اسرع وقت برخورد جدی با متخلفان اعمال شود.

این اظهارات و اتفاقات همه نشان‌دهنده آن است که دستگاه‌های متولی در حد وسع و توان خود با متخلفان و بزهکاران برخورد کرده و می‌کنند اما آنچه مسلم است اینکه تمام این برخوردهای قهری و سلبی نتوانسته این مشکل را برطرف سازد.

بخشی از این ناکارآمدی شاید ناشی از مراعات حال شاغلان سالم این حرفه و نگرانی از تبعات پلمب انبارهای ضایعاتی و یا انتقال آن‌ها به خارج از شهر برای این افراد است که اتفاقاً در این خصوص به خاطر برقراری نظم و امنیت شهری و رفع سایر مزاحمت‌ها و خطراتی که این اماکن برای شهروندان دارند، باید با قاطعیت عمل کرد و راحتی و رفاه شهروندان را به خاطر منفعت عده‌ای قلیل نباید نادیده گرفت.