معارف/مریم احمدی شیروان/

 پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: انسان با کسی است که او را دوست دارد؛ البته بالاترین محبت‌ها، محبت به خداوند است و در انس و الفت با خداوند، چنان لذتی نهفته است که هیچ چیز را یارای برابری با آن نیست. انس و الفتی ناگسستنی که سبب می‌شود انسان رنگ و بوی خدایی گرفته و از لحاظ معنوی به جایگاهی برسد که مانند سردار شهید سلیمانی قلوب جامعه را تسخیر ‌کند. در گفت‌وگو با استاد علی رضایی تهرانی، مدرس حوزه و دانشگاه و مدیر مجمع عالی حکمت اسلامی (شعبه مشهد) به رمز و رازهای رسیدن به مقام قرب الهی و در کنار آن محبوب شدن و تسخیر دل‌های مردم پرداختیم.

چون از او گشتی همه چیز از تو گشت

حجت‌الاسلام رضایی تهرانی در ابتدا و با اشاره به آیه ۹۶ سوره مریم می‌گوید: در این سوره آمده است: «انَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا»؛ اگر کسی به خدای متعال ایمان داشته باشد و اهل رفتار شایسته و اعمال نیکو باشد، مقرب می‌شود. اثر نیکو و عمل شایسته آن است که خدای متعال در دل‌های مؤمنان برای او محبت ایجاد می‌کند؛ به تعبیر مولانا «چون از او گشتی همه چیز از تو گشت».

او اضافه می‌کند: اگر انسان با کدخدای عالم و خدای هستی ارتباط بگیرد، از آنجا که خدای متعال در تمام عالم مؤثر است، پس تمام عالم هم با او همنوایی می‌کند. یکی از این همنوایی‌ها این است که دل‌های مؤمنین و مؤمنات به سوی او جذب می‌شود؛ شهید سلیمانی مصداق این آیه بود. گذشته از این در قرآن کریم در مورد تقوای الهی، تقوا پیشگی، خداترسی و... بیش از ۲۰ اثر و خاصیت آورده شده است. یکی از این ۲۰ ویژگی این است که وقتی انسان تقوای الهی را در دل خود زنده نگه داشته و در رفتار خود به کرسی بنشاند این انسان محبوب پروردگار خواهد شد و وقتی محبوب پروردگار شد، خدای متعال در دل مؤمنان و دوستان خدا، محبت و در دل دشمنانش مهابت او را قرار می‌دهد.

این استاد حوزه و دانشگاه به روایتی از امیرمؤمنان(ع) نیز اشاره کرده و ادامه می‌دهد: حضرت(ع) فرمود دوستانی دارم که اگر دنیا را به آن‌ها بدهند، دست از محبت من نمی‌کشند و نیز دشمنانی دارم که اگر دنیا را به آن‌ها بدهند دست از دشمنی من نمی‌کشند؛ سردار سلیمانی نیز اینچنین بود. به دلیل تقوای الهی، دوستان الهی عاشق او بودند. اشک‌های رهبر معظم انقلاب بر پیکر این شهید و تمنای شهادت دلیل این حرف است. در مقابل هم دشمنانی هستند قسم خورده که اصلاً خدمات او را نمی‌بینند، نمی‌فهمند و نمی‌خواهند بفهمند.

ایمان، تقوای الهی، تواضع و خیرخواهی لازمه خدایی شدن

مدیر مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد بیان می‌کند: علاوه بر ایمان و عمل صالح، با تقوای الهی محبت خدای متعال در دل انسان می‌نشیند و محبوب خدا می‌شود. با آن محبت دو سویه افرادی که با خدا سر و سری دارند، محب چنین شخصی خواهند بود. عامل دیگر در شکل‌گیری این ارتباط که در قرآن هم بر آن تأکید شده، تواضع است. در آیه ۱۵۹ سوره آل‌عمران خدای متعال به پیغمبر(ص) فرمود: «وَ لَو کُنتَ فَظًّا غَلیظَ القَلبِ لَانفَضّوا مِن حَولِکَ»؛ اگر تو تواضع نداشتی و درشتخو بودی، مردم از دور تو پراکنده می‌شدند.

رضایی تهرانی یادآور می‌شود: رسول گرامی اسلام با عنصر اخلاق محمدی توانست عرب جاهلیت را که جز خشونت چیزی نمی‌فهمید، به سوی خود جذب کند. در حقیقت اگر انسان با خلق خدا تواضع داشت و به دنبال دستگیری بود، خدای متعال محبت او را در دل‌ها قرار می‌دهد؛ مانند آنچه از شخصیت شهید سردار سلیمانی به یاد داریم. او کوچک‌ترین تکبری در وجودش نبود و برای همه دلسوز بود و همین عامل سبب شده بود در دل‌ها نفوذ کند.

او می‌افزاید: عامل دیگری که در این زمینه نقش اساسی دارد و در دین ما مورد تأکید قرار گرفته، خیرخواهی است. انسان مؤمن شخصی است که برای عالم و آدم خیرخواه است. دیدیم شهید سردار سلیمانی این خیرخواهی را برای انسانیت داشت. به تعبیر رهبر معظم انقلاب زباله‌هایی مانند داعش افکار و اعمالی غیر انسانی داشتند و شهید سلیمانی وقتی دید انسانیت در خطر است و نه فقط اسلامیت و تشیع،   آستین بالا زد و این زباله را به زباله‌دان تاریخ انداخت.

مردم خادم خود را می‌شناسند

حجت‌الاسلام رضایی تهرانی خاطرنشان می‌کند: علاوه بر مواردی که به آن اشاره شد، این بزرگمرد در عین اینکه فهم سیاسی بالایی داشت، هرگز وارد سیاست نشد. به قاعده غلط اینکه هدف وسیله را توجیه می‌کند معتقد نبود و بر اساس حق، عدل و صفا و صمیمیت آن چه را در توان داشت در راه مردم و خلق الهی خرج کرد. در روایت داریم که حضرت موسی(ع) از خداوند پرسید: خداوندا! اگر تو بنده بودی، چه کار می‌کردی؟ خدای متعال وحی فرستاد که اگر من بنده بودم در زمین می‌گشتم و گره از کار بندگان باز می‌کردم. شهید سپهبد سردار سلیمانی در تمام مدت عمر از خدمت به خلق خدا دست نکشید.

او عنوان می‌کند: امام(ره) در پاسخ به برخی افراد که می‌گفتند چرا مردم به روحانیت احترام می‌گذارند، فرمود: مردم نوکر و خادم خود را می‌شناسند. جمعیت میلیونی که در تشییع سردار سلیمانی حاضر شدند به این دلیل بود که مردم خادم خود را می‌شناسند. سردار سلیمانی خدمتگزار خلق بود و این خدمت به خلق برای او محبتی همراه با احترام ایجاد کرده بود که حتی در غیرمسلمان‌ها هم دیده می‌شود؛ همان‌طور که دیدیم در بیش از ۱۰۰ شهر آمریکا به دلیل شهادت ایشان تظاهرات بر پا شد.

همه می‌توانند سلیمانی باشند

عضو هیئت علمی مرکز تخصصی آخوند خراسانی در ادامه می‌گوید: رفتار این سردار شهید، دقیقاً مشابه همان رفتاری است که در سیره مالک‌اشتر دیده می‌شود. از جهتی سردار سپاه امیرمؤمنان بود و از جهت دیگر وقتی جوان نابخردی به او توهین کرد به مسجد رفت، نماز خواند و اصلاح او را از خدا خواستار شد. در کنار خدمت به خلق، دلسوزی برای خلق و محبت به مردم و اطاعت محض از رهبری داشت. مردم به خوبی متوجه شدند که وقتی مقام معظم رهبری مأموریتی به ایشان می‌داد، این مأموریت به خوبی انجام می‌شد. بی‌شک سّر گریه‌های رهبری معظم در مورد شهید سلیمانی جز این نیست.

او در پایان با تأکید بر اینکه از دیدگاه قرآن و عترت همه می‌توانند از نظر معنوی و ارتباط با خداوند به مقام والایی مانند شهید سلیمانی برسند، تصریح می‌کند: در آیه ۱۱ سوره محمد آمده است: «ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَی الَّذِینَ آمَنُوا وَأَنَّ الْکَافِرِینَ لا مَوْلَی لَهُمْ»؛ معامله خدا با کافران و مؤمنان بدان سبب است که خدا یار و مولای مؤمنان است و کافران هیچ مولا و یاور و یاری ندارند. اگر فردی به حرف اولیا گوش فرا دهد، به یقین به مقامی که سردار سلیمانی و امثال او رسیدند، می‌رسد. شهید سلیمانی نه حوزه درس خوانده بود و نه دانشگاه. او انسانی عادی در یک خانواده معمولی بود. اما به آموزه‌های دین که از زبان امام خمینی(ره) و سپس رهبری بیرون آمد، دل داد و بر اساس دل دادن به این دو پیشوای الهی به بالاترین مقام‌ها رسید. این راه باز است و فرقی نمی‌کند در کدام گوشه از دنیا قرار داشته باشیم. باید بدانیم هر که به حرف پیشوایان الهی عمل کند، به مقامی که سردار سلیمانی رسید، می‌رسد و قلوب افراد جامعه را تسخیر می‌کند.