قدس آنلاین: پسربچه ۵ یا ۶ساله‌ای که در صحن حرم گریه‌کنان به زائران نگاه می‌کند و به دنبال مادر، پدر و یا خواهر و برادرش می‌گردد، توجه برخی از زائران را به خود جلب می‌کند. گریه کودک و اشک‌هایی که گونه‌هایش را تر می‌کند و صدای نحیف گریه‌هایش صحنه نگران‌کننده‌ای همراه با پرسش‌های گوناگونی را برای ناظران به وجود می‌آورد. در این میان دستان گرم خادمی از خدام حرم امام مهربانی‌ها روی سر کودک کشیده می‌شود و او را آرام می‌کند. خادم ابتدا از جیب پالتوی خادمی مشکی رنگ خود، یک شکلات بیرون آورده و به کودک می‌دهد. این رسم بسیاری از خادمان حرم است که بچه‌ها را با شکلات آرام می‌کنند. خادم سپس اسم کودک را می‌پرسد و آهسته آهسته او را به طرف نزدیک‌ترین دفتر پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان حرم مطهر می‌برد و تحویل خانم خادمیاری که پشت میز این دفتر مشغول کار است می‌دهد.
کودک که چشمش به دختر و پسربچه‌های همسن و سالش می‌افتد که آرام در این دفتر نشسته‌اند او هم آرام می‌شود. شاید با خودش فکر می‌کند که این دفتر، محل نگهداری یا بازی بچه‌هاست. خانم خادمیار اسم کودک را می‌پرسد و او هم یک کیک و آبمیوه از داخل کمد این دفتر بیرون آورده و به کودک می‌دهد. سپس مشخصاتی مربوط به کودک مانند رنگ لباس و شلوار، اسم، ساعت و محل تحویل کودک به دفتر و... را وارد سیستم رایانه و دفتر مخصوصی که روی میز کارش است می‌کند. با همین اقدام این خانم خادمیار و از طریق سیستم شبکه رایانه‌ای این دفتر که به سایر دفاتر بخش پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان حرم منور امام هشتم(ع) متصل است بلافاصله مشخصات کودک پیدا شده به همه دفاتر این بخش اعلام می‌شود. از آن طرف، مادری نگران با صورت خیس و چشمانی بارانی که حکایت از گریه در فراق گمشده خود دارد به دفتر پیداشدگان صحن آزادی حرم مطهر مراجعه می‌کند. گریه امانش نمی‌دهد اما شکسته شکسته منظورش را به خانم خادمیاری که در پشت میز نشسته می‌فهماند که کودک ۵ ساله‌اش گم شده و او هر جایی که توانسته در صحن‌ها و رواق‌ها دنبال او گشته اما پیدایش نمی‌کند. خانم خادمیار خواهرانه او را آرام کرده، ابتدا یک لیوان آب به او می‌دهد و وقتی که هق‌هق گریه‌هایش تمام می‌شود و فرصت صحبت کردن پیدا می‌کند، مشخصات کودک گمشده خود را به خانم خادمیار می‌دهد. بعد از لحظاتی خانم خادمیار با بررسی مشخصات افراد پیدا شده‌ای که مشخصاتشان در سیستم رایانه ثبت شده، یک مژده به مادر نگران می‌دهد و به او می‌گوید: کودکتان صحیح و سالم است و الان در دفتر پیداشدگان صحن انقلاب اسلامی حرم مطهر با همسن و سالانش دارد بازی می‌کند. مادر این بار هم گریه امانش نمی‌دهد. اما گریه‌ای که از سر شوق است و با اشک‌های لحظات قبل که از روی ترس، نگرانی و استرس بود بسیار فرق می‌کند. از دفتر صحن آزادی که بیرون می‌آید چشمش به گنبد طلای حرم می‌افتد، دست تعظیم روی سینه می‌گذارد و می‌گوید: سلام بر امام غریبی که غریب‌الغربا و پناه درماندگان است و از روی صدق و صفا از امام هشتم(ع) تشکر می‌کند که کودکش را به او برگردانده است. وقتی به دفتر پیداشدگان صحن انقلاب اسلامی می‌رود و کودکش را می‌بیند او را در آغوش گرفته و دوباره به سوی گنبد طلا برمی‌گردد و این بار به امام رضا(ع) می‌گوید: ای امام هشتم(ع)، خدا به واسطه توسل به شما غلامرضایم را به ما عطا کرد، پس خود شما هم همیشه نگهدار او باش.
*دفاتری برای پایان دادن به نگرانی و سرگردانی زائران
زیارت اماکن مقدسه و از جمله بارگاه منور امام هشتم(ع) آمیخته با خاطراتی است که در میان این خاطرات، لحظات پراسترس همراه با نگرانی هم در بعضی مواقع در ذهن انسان‌ها باقی می‌ماند. یکی از این خاطرات که همراه با بیم و نگرانی است، مربوط به گم شدن کودکان، کهنسالان و همراهان زائران است که به دلایل مختلف و ناخواسته ممکن است اتفاق بیفتد.
مسئول بخش پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان حرم مطهر رضوی در این باره می‌گوید: گسترش صحن‌ها و رواق‌های آستان مقدس حضرت ثامن‌الحجج(ع) و ازدحام جمعیت زائران، ممکن است سبب شود همراهان زائران در مسیر تشرف به زیارت بارگاه مطهر حضرت رضا(ع) ناخواسته از خانواده و همراهان خود جدا شده و اصطلاحاً «گم شوند» و در فضای داخل صحن‌ها و رواق‌های حرم مطهر رضوی و گاهی هم در خیابان‌های منتهی به حرم مطهر خود را تک و تنها دیده و آن گاه با نگرانی و اضطراب به دنبال راه حل مطمئنی برای برطرف کردن این مشکل و بازگشت به سوی خانواده و همراهان خود می‌گردند.
نصرت رضائیان ادامه می‌دهد: در میان خیل عاشقان و زائران بارگاه مقدس حضرت ثامن‌الائمه(ع) زائرانی از کشورها و شهرهای دور و نزدیک با زبان‌ها، گویش‌ها و سطح فرهنگی گوناگون در این قطعه بهشتی پا نهاده و شباهت بین صحن‌ها، رواق‌ها، عدم آشنایی با ورودی‌ها و خروجی‌های حرم مطهر، ازدیاد جمعیت و... ممکن است ناخواسته موجب گم شدن تعدادی از زائران شود که در این میان کودکان بیشترین تعداد افراد گمشده را تشکیل می‌دهند.
وی می‌افزاید: یکی از مهم‌ترین اقدامات و تدابیر اندیشیده شده برای کمک به زائران بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) در راستای پیدا کردن همراهان گمشده آنان، راه‌اندازی دفاتری به نام «پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان» در مجموعه حرم منور رضوی است، هر چند از سالیان دور و در دوره‌های مختلف، متناسب با زمان و مکان و امکانات موجود، کمک به زائران برای پیدا کردن همراهان گمشده آنان به روش‌های گوناگون در این حرم مقدس وجود داشته است.
*تاریخچه بخش امور پیداشدگان
این مقام مسئول درباره تاریخچه این بخش اظهار می‌دارد: برای یاری گمشدگان، تا پیش از سال ۱۳۶۸ خدمات ارائه شده به زائران گمشده بدین روش بود که با مراجعه به دفتر نگهبانی واقع در صحن انقلاب اسلامی (صحن سقاخانه اسماعیل طلایی) و اعلام اسامی آنان از طریق بلندگو قرار ملاقات این افراد کنار سقاخانه اعلام می‌شد.
رضائیان ادامه می‌دهد: با گسترش صحن‌ها و رواق‌ها و انبوه حضور زائران، ضرورت ایجاد فضایی مستقل و کارآمد برای ارائه خدمات پیداشدگان احساس شد و به همین مناسبت در آبان ماه سال۱۳۶۸ ایجاد دفاتر پیداشدگان به صورت رسمی در حرم مطهر رضوی آغاز و در تیرماه سال۱۳۸۴ هم با توسعه فضای حرم مطهر و گسترش بیشتر صحن‌ها و رواق‌ها، دفاتر تابعه این بخش نیز با حوزه عملکرد وسیع‌تری به فعالیت خود ادامه دادند.
مسئول این بخش می‌گوید: سال ۱۳۸۴ این دفاتر به تدریج زیر پوشش سیستم رایانه‌ای قرار گرفت و به نرم‌افزارهای ثبت پیام و تحویل افراد گمشده، همچنین به شماره‌های تلفن بخش‌های مختلف حرم مطهر رضوی، شماره تلفن و نشانی هتل‌ها و اماکن محل استقرار زائران در شهر مشهد، مجهز شد که تا به امروز هم این نرم‌افزار رایانه‌ای چندین بار ارتقا پیدا کرده است.
وی تصریح می‌کند: از سال ۱۳۸۵ جذب نیرو در بخش پیداشدگان انجام شد و از آبان ماه سال ۱۳۸۶ تعدادی از دفاتری که توسط برادران اداره و مدیریت می‌شد هم به طور کامل به خواهران واگذار شد که از آن پس جذب و آماده‌سازی نیروهای متعهد و آشنا با رایانه و حداقل آشنایی با زبان‌های خارجی و یا گویش‌های محلی در دستور کار قرار گرفت که این امر یکی از مهم‌ترین نیازهای دفاتر این بخش به شمار می‌رود.
رضائیان اشاره می‌کند: این بخش هم اکنون با ۹ دفتر به صورت ۲۴ ساعته در صحن‌ها، رواق‌ها و بست‌های حرم مطهر امام رضا(ع) شامل: صحن انقلاب اسلامی، ورودی باب‌الرضا(ع)، صحن کوثر، رواق دارالحجه(عج)، بست شیخ طوسی، مسجد جامع گوهرشاد، رواق حضرت فاطمه زهرا(س) صحن آزادی و بست طبرسی در حال خدمت‌رسانی به زائران گرامی بوده وبا امکانات موجود، اقدامات لازم در راستای تسریع و تسهیل در رسیدن پیداشدگان در حرم مطهر رضوی و در خیابان‌های منتهی به این بارگاه مقدس به خانواده‌ها و همراهانشان را ارائه می‌کنند.
* یک هزار و ۵۱۲ خادمیار رضوی در هفت کشیک
مسئول بخش پیداشدگان و رسیدگی به امور گمشدگان حرم مطهر رضوی با اشاره به اینکه یک هزار و ۵۱۲ نفر از خادمیاران رضوی و خواهران افتخاری در هفت کشیک و ۲۱ نوبت هشت ساعته در ایام هفته در این دفاتر مشغول فعالیت و خدمت‌رسانی هستند، می‌گوید: نحوه انتخاب و جذب این افراد از طریق کمیسیون جذب و پس از انجام مصاحبه و آزمون کتبی و براساس ضوابط و دستورعملهای موجود و رعایت شرایط سنی، مدرک تحصیلی، آشنایی با رایانه و زبان‌های خارجی و... انجام می‌شود و سعی شده است در جذب این افراد تخصص‌هایی همچون کودک‌یاری، روان‌شناسی، مددکاری و... مورد نظر قرار گیرد و در زمینه جذب سایر افراد با مدارک تحصیلی و رشته‌های گوناگون نیز کمیسیون جذب اظهارنظر خواهد کرد.
*مراحل تحویل پیداشدگان به همراهان و خانواده‌هایشان
رضائیان درباره چگونگی تحویل پیداشدگان به همراهان و خانواده‌هایشان بیان می‌کند: پس از اینکه یک زائر پیدا شده به دفاتر این بخش مراجعه می‌کند یا توسط خدمه افتخاری یا مأموران حرم مطهر رضوی به دفاتر مزبور معرفی و تحویل داده می‌شود، ابتدا با استفاده از فنون و روش‌های روان‌شناسی و مددکاری سعی می‌کنیم در راستای کاهش اضطراب و نگرانی فرد پیدا شده تلاش کنیم و سپس عکس این فرد به وسیله شبکه نرم‌افزاری سیاق به تمامی دفاتر تابعه این بخش ارسال می‌شود و همراهان و خانواده این فرد با مراجعه به هر یک از دفاتر پیداشدگان در حرم مطهر امام هشتم(ع) می‌توانند تصویر فرد مزبور را مشاهده و به سرعت او را شناسایی کنند.
وی به ثبت مشخصات فرد پیدا شده در زمینه‌های نام، نام خانوادگی، سن، جنسیت، ملیت، تابعیت، شهر محل اقامت، استان، کشور مربوط، زبان مکالمه، شماره تلفن همراهان و مشخصات آنان (در صورت وجود) و... در این دفاتر اشاره می‌کند و یادآور می‌شود: تمامی خدمات فوق و همچنین پذیرایی مختصر از افراد پیدا شده به طور همزمان توسط نیروهای افتخاری دفاتر و با دقت لازم انجام و تلاش می‌شود در کمترین مدت زمان و با رعایت دقت کافی، مشکل افراد پیدا شده برطرف شود.
این مقام مسئول تاکید می‌کند: بر پایه ضوابط و دستورعملهای موجود، دفاتر پیداشدگان حرم مطهر رضوی در نهایت مجاز به نگهداری افراد پیدا شده به مدت هشت ساعت در دفاتر مزبور بوده و پس از این مدت براساس هماهنگی‌های صورت گرفته و مطابق آیین‌نامه و دستورعملهای مربوط، این افراد تحویل همکاران در دفتر فوریت‌های اجتماعی حرم مطهر در صحن هدایت شده تا سایر مراحل اداری و قضایی لازم برای رسیدگی و یا نگهداری از این افراد توسط دفتر مذکور انجام شود.
مسئول بخش پیداشدگان حرم مطهر امام رضا(ع) درباره افرادی که برای اطلاع از یکی از افراد خانواده و همراه خود که در حرم مطهر گم شده‌اند و به این دفاتر مراجعه می‌کنند، می‌گوید: پس از اینکه این افراد به دفاتر پیداشدگان مراجعه کردند، مشخصات لازم از افراد گمشده‌ای که مورد نظر آنان است از این عزیزان گرفته و در سیستم رایانه‌ای و شبکه «سیاق» ثبت می‌شود که در صورتی که فرد گمشده مثلاً در ساعت‌ها یا روزهای قبل به یکی از دفاتر مزبور مراجعه کرده باشد و ثبت سیستم هم شده باشد بلافاصله به خانواده و همراهان او اطلاع داده می‌شود تا خانواده آنان از نگرانی و اضطراب رها شوند و در صورتی که مشخصات فرد مورد نظر در شبکه نرم‌افزاری سیاق و در سیستم رایانه وجود نداشته باشد، معلوم می‌شود که فرد گمشده هنوز به هیچ یک از دفاتر پیداشدگان مراجعه نکرده است و این موضوع نیز به اطلاع خانواده این افراد رسانده می‌شود.
*تحویل بیش از ۴۱ هزار زائر پیدا شده
وی در زمینه گزارش عملکرد این بخش در ۹ماه گذشته یعنی فروردین تا پایان آذرماه سال جاری اظهار می‌دارد: در این مدت ۴۱هزار و ۴۸۷ زائر پیدا شده تحویل همراهان و خانواده‌هایشان شده‌اند که به تفکیک و در محدوده سنی مختلف این افراد عبارتند از: ۲۰ هزار و ۶۵۳ نوزاد و کودک زیر ۱۰ سال (دختر و پسر)، ۶ هزار و ۸۱۱ کودک و نوجوان ۱۱ تا ۲۰ سال (دختر و پسر)، یک هزار و ۱۹۶ جوان ۲۱ تا ۳۰ سال (زن و مرد) و ۱۰ هزار و ۲۷۸ نفر افراد بالای ۳۱ سال (زن و مرد) که این آمار و ارقام برای زائران خارجی (غیرایرانی) از کشورهای مختلف جهان به ترتیب عبارت است از: یک هزار و ۱۶۲، ۵۴۹، ۶۰۶ و ۲هزار و ۲۰۰ نفر.
وی خاطرنشان می‌کند: کمک و یاری به افرادی که از نظر شخصیتی، خانوادگی، اجتماعی، جسمی، روحی، روانی و... دارای شرایط خاص هستند (مانند برخی از افراد و جوانانی که به هر دلیل از منزل و خانواده خود متواری شده‌اند) از دیگر خدمات این دفاتر است که تحت شرایط ویژه و با رعایت ضوابط و دستورعملهای مصوب به این افراد ارائه می‌شود.
این مقام مسئول در پایان از احساس خود و همکاران و خادمیارانی که در این بخش همکاری می‌کنند می‌گوید و اظهار می‌دارد: هر چند ما به ظاهر کمک می‌کنیم تا پیداشدگان در حرم مطهر رضوی به خانواده و همراهانشان با لطف خداوند و عنایات امام هشتم(ع) برسند اما معتقدیم در اصل این ما هستیم که به حرم مطهر ضامن آهو، حضرت امام رضا(ع) آمده‌ایم تا خودمان را پیدا کنیم.
نظر شما