قدس آنلاین-گروه استان ها: کارون تا ۱۸۸۹ یک رودخانه داخلی بوده و بعدازآن با تصویب مهم‌ترین قانون دریانوردی کشور«قانون کشتیرانی در کارون» یک رودخانه بین‌المللی می‌شود، که این قانون هنوز لغو نشده اما به دلیل خشک شدن رودخانه به فراموشی سپرده‌شده است.
یکی از مطالبات شهروندان در سال‌های اخیر که رسوب و جزایر متعدد رودخانه کارون را فراگرفته، لایروبی این رودخانه بوده است و در سیلاب اخیر نیز بخشی از انتقادات به مسئولان عدم لایروبی رودخانه‌ها به‌ویژه کارون بود.
نماد انباشت رسوبات و بی‌توجهی به این مقوله را باید در جزیره شادی دنبال کرد.
جزیره شادی نام جزیره‌ای در رودخانهٔ کارون و در شرق بخش غربی اهواز قرار دارد و با پایین آمدن آب کارون پدیدار شد.
جزیره شادی در سال ۱۳۵۰ فقط ۱۰ مترمربع پهنا داشت اما براثر عدم لایروبی رودخانه کارون در حال حاضر به بیش از ۱۳ هکتار افزایش‌یافته است.
گفتنی است جزیره شادی، خود باعث شده سرعت و شدت‌جریان رودخانه کاهش پیدا کند و به‌تبع آن رسوبات بیشتر شود و جزایر جدید دیگری نیز در این بستر شکل بگیرد.
بسیاری در این راستا معتقدند که به‌تدریج و در آینده‌ای نه‌چندان دور دو طرف جزیره به ساحل شرقی و غربی وصل می‌شود و در یک بارندگی شدید مثل امسال که سدها را باز می‌کنند، می‌تواند باعث آب‌گرفتگی اهواز شود.
بسیاری از کارشناسان در همین رابطه عنوان می‌کنند: این رسوب‌ها و شکل‌گیری جزایر باعث تغییر شکل رودخانه می‌شود و عرض آن را بیشتر می‌کند.
تأخیر در لایروبی
سیل بهار امسال رسوب زیادی در کارون اهواز از خود به‌جای گذاشت و جزیره‌های بیشتری از دل رودخانه سر برآوردند.
بسیاری از کارشناسان معتقدند با ساخت سد دز و سد شهید عباسپور که اولین سدهای حوضه کارون بزرگ بوده و کاهش آب کارون، رسوب‌گذاری شروع‌شده که ناشی از دست‌اندازی به‌نظام طبیعی رودخانه و قانون انتقال رسوبات رودخانه‌ای از مبدأ تا دلتای آن است.
کارون که روزگاری در ان کشتیرانی می شد حال به دلیل لایروبی نشدن تبدیل به آب باریکه‌ای شده که از میان جزایر خود را به سختی به دریا می‌رسانداهوازی‌ها همیشه از گل و لایی که در بستر کارون، انباشته‌شده گلایه داشته و نسبت به لایروبی نشدن آن بدبین بوده‌اند زیرا آن را زمینه‌سازی برای انتقال آب از سرشاخه‌های کارون می‌دانند.
سیل امسال بیش از ۲میلیون مترمکعب رسوب، برای رودخانه کارون به ارمغان آورد که به جزایر کوچک و بزرگ آن اضافه کرد بااین‌حال لایروبی کارون، یکی از اصلی‌ترین مطالبات شهروندان اهوازی، به دلیل نبود اعتبار و نداشتن اولویت جدی گرفته نیم شود.
حالا بیش از ۲۰ سال است کارون، بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رودخانه کشور، تبدیل به آب‌باریکه‌ای شده که از میان جزایر خود را به‌سختی به دریا می‌رساند به دلیل بی‌آبی و لایروبی نشدن، سال‌هاست کشتیرانی در آن متوقف‌شده است.
خشک‌سالی بودجه
اگر تا پیش‌ازاین بنا بر گفته مسئولان با بودجه‌ای به میزان ۴ هزار میلیارد تومان می‌شد این رودخانه را لایروبی کرد اما در حال حاضر بنا بر گفته مدیر دفتر لایروبی و ماشین‌آلات سازمان آب و برق خوزستان افزون بر ۱۵ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
سیامک عباسپور بابیان اینکه حتی اعتبار ۴۰ میلیارد ریالی این پروژه در سال جاری نیز اختصاص نیافته است می‌افزاید: این در حالی است که باوجود تأمین نشدن اعتبار ساماندهی و لایروبی کارون در سال جاری، ۲۲ میلیارد ریال از محل اعتبارات داخلی به این کار اختصاص‌یافته است.
وی البته به این نکته اشاعه دارد که برای پیشگیری کنترل سیلاب در شهرها، روش‌های مختلفی وجود دارد که یکی از این روش‌ها لایروبی است.
وی اظهار می‌کند: البته قبل از لایروبی باید ابتدا نسبت به احداث کانال‌های «سیلاب بُر» بر قبل از اینکه آب به شهرها برسد برای انحراف آب اقدام کرد و یا با احداث دایک‌های حفاظتی در محدوده رودخانه‌ها در شهر برای مهار سیل اقدام کرد.
وی عنوان می‌کند: روش سوم لایروبی رودخانه است که ازنظر فنی دورترین گزینه برای مهار سیل می‌باشد، چراکه لایروبی نیازمند یک کار مستمر و طولانی‌مدت می‌باشد، برای مثال لایروبی کارون مدت پنج سال طول می‌کشد که مجدد با رسوبات جایگزین می‌شود و نیازمند هزینه‌های بسیار زیادی است درحالی‌که اگر نسبت به احداث کانال‌های سیلاب بر اقدام کنیم در ۵۰ سال آینده فقط نیاز به ترمیم داریم و این اقدام موضوع سیلاب را حل می‌کند.
وی هدف از لایروبی کارون را ازلحاظ حفظ منظر شهری ضروری می‌خواند و ابراز می‌کند: هرچقدر این جزیره‌های رسوبی تشکیل شوند، باعث می‌شوند در آن‌ها نی رشد کند و منظر اهواز را ازلحاظ زیبایی بسیار زشت می‌کند.
وی بیان می‌کند: از طرفی به دلیل محیط زیستی باید مسیر آب‌باز باشد و درواقع الگوی جریان آب استاندارد وجود داشته باشد و لذا این دو موضوع ضرورت لایروبی کارون را افزایش می‌دهد.
نظر شما