خالدی/

یکی دو روز پیش بود که منابع رسانه‌ای، اخباری از تصمیم دونالد ترامپ برای رونمایی از طرح صلح آمریکایی موسوم به «معامله قرن» با موضوع فلسطین منتشر کردند؛ طرحی که پیش از این به سبب مخالفت‌ها رونمایی از آن چند بار به تعویق افتاده و اکنون نیز به اعتقاد تحلیلگران با توجه به رویکرد به‌شدت ضد فلسطینی و حمایت صد درصدی از رژیم صهیونیستی باید این توطئه آمریکایی را ایده‌ای از پیش مرده به حساب آورد.

رئیس‌جمهور آمریکا روز جمعه اعلام کرد پیش از سفر نخست‌وزیر اسرائیل به واشنگتن، که سه‌شنبه هفته جاری انجام می‌شود، از طرح ادعایی صلح در خاورمیانه رونمایی خواهد کرد. ترامپ در عین حال اذعان کرد احتمالاً فلسطینیان با این طرح مخالفت خواهند کرد. پیش از این، رسانه‌های آمریکایی از دعوت دونالد ترامپ از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و «بنی گانتس» رئیس «ائتلاف آبی و سفید» (حزب مخالف نتانیاهو) به واشنگتن خبر دادند؛ دعوتی که گفته شده در راستای رونمایی از معامله قرن صورت گرفته است.

طرح صلح آمریکایی موسوم به «معامله قرن» اما در واقع «خیانت قرن» طرحی است که از سوی آمریکا و با چراغ سبز برخی کشورهای عرب منطقه به‌ویژه عربستان سعودی، برای به اصطلاح پایان دادن به منازعه 70 ساله رژیم صهیونیستی با فلسطین و ‌به‌عنوان مقدمه‌ای برای عادی‌سازی روابط عربی - اسرائیلی کلید خورده است. در مذاکرات بعدی این طرح آمریکایی- صهیونیستی، بحث انتقال آوارگان فلسطینی به «وطن جایگزین» در خارج از فلسطین اشغالی مطرح و «حق بازگشت» حدود 6 میلیون آواره فلسطینی به کشورشان برای همیشه لغو می‌شود. در همین راستا، روزنامه «تایمز اسرائیل» نیز ‌شب گذشته در مقاله‌ای به گمانه‌زنی‌ها و گزارش‌ها درباره جزئیات طرح «معامله قرن» پرداخت و به نقل از تلویزیون رژیم صهیونیستی گزارش داد، این طرح «حاکمیت کامل» این رژیم بر سراسر شهر قدس و الحاق همه شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری را به رسمیت می‌شناسد. این گزارش، معامله قرن را «سخاوتمندانه‌ترین پیشنهادی» دانسته است که تاکنون از سوی آمریکا به اسرائیل ارائه شده و حقوق چندانی را برای فلسطینیان در نظر نگرفته است.

هرگز اجازه تحقق معامله قرن را نمی‌دهیم

هم‌راستا با این تحولات، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس که در ادامه سفر منطقه‌ای خود به مالزی رفته، در واکنش به اخبار منتشر شده در مورد رونمایی احتمالی از طرح آمریکایی معامله قرن، هشدار داد که ملت فلسطین هرگز اجازه تحقق معامله قرن را نخواهد داد. فوزی برهوم، سخنگوی جنبش حماس هم این اقدام آمریکا و رژیم صهیونیستی را مقدمه‌چینی در راستای هدف قرار دادن موجودیت فلسطین و هویت قدس و هدف قرار دادن ارتباط امت اسلام با فلسطین و مسجدالاقصی دانست. وی با انتقاد از نوع رویکرد رژیم‌های سازشکار عربی منطقه، تأکید کرد توطئه‌ صهیونیستی- آمریکایی برای از بین بردن آرمان فلسطین اگر از همدستی منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردار نبود، به اجرا گذاشته نمی‌شد. برهوم بر ضرورت تغییر این معادلات و گرفتن حقوق ملت فلسطین از طریق آغاز مرحله جدیدی از درگیری با اشغالگران و انقلاب ضد ظلم و جنایت و تجاوز تاأید کرد.

عطوان: نگاه‌ها به مقاومت است

عبدالباری عطوان، تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه اما در مقاله‌ای به اعلام جزئیات طرح موسوم به معامله قرن از سوی رئیس جمهور آمریکا در روزهای آینده و آغاز اجرایی شدن این معامله اشاره و تأکید کرد، ترامپ تلاش دارد پیش از آغاز دور سوم انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی هدیه‌ای را به بنیامین نتانیاهو اعطا و او را از هر نوع پیگیری قضایی در سرزمین‌های اشغالی دور کند، چرا که می‌خواهد به خاطر نقش نتانیاهو در ترور سردار سلیمانی به او پاداش دهد.

عطوان می‌نویسد: پس از اینکه ترامپ از الحاق قدس اشغالی و بیشتر مناطق کرانه باختری و بلندی‌های جولان به سرزمین‌های اشغالی و لغو حق بازگشت آوارگان استقبال کرده بود، دیگر جزئیات بیشتری از این معامله انتظار نمی‌رود. اما سؤالی که اینجا مطرح است، اینکه شرایط «مردگان کنونی» یعنی حاکمان فلسطین که حاکمیت تشکیلات خودگردان را در اختیار دارند، با اجرای این طرح چگونه خواهد بود؟

وی در پایان مقاله خود با اشاره به اینکه معامله قرن به اجرا گذاشته نخواهد شد، تأکید کرد: ملت فلسطین این معامله را نمی‌پذیرد و اجازه تصویب آن را به هیچ کس نمی‌دهد. عطوان ادامه می‌دهد: ما همواره روی محور مقاومت حساب کرده‌ایم‌، محوری که قدرت و صلابت خود را افزایش داده و با معادله بازدارندگی‌های روز افزونی که دارد، پیروزی‌هایی را برای خود محقق کرده است. ما هیچ حسابی روی رژیم‌های عربی که روابط خود را با صهیونیست‌ها عادی می‌کنند و با کوشنر و ترامپ در این معامله هم دست هستند، باز نمی‌کنیم، چرا که آن‌ها تلاش دارند پول اجرای این معامله را از جیب ملت‌های خود و سرمایه‌های نسل‌های آینده کشورهای عربی بردارند و بدون اینکه امتیازی بدست آورند میلیاردها دلار به اقتصاد آمریکا تزریق کرده‌اند تا بتوانند از دولت ترامپ و پروژه‌های وی برای از بین بردن فلسطین حمایت کنند. اما همان‌طور که توافق کمپ دیوید نتوانست آرمان فلسطین را از بین ببرد و توافق اسلو با موشک‌هایی روبه‌رو شد که بیش از 3 میلیون شهرک‌نشین اسرائیلی(صهیونیست) را به پناهگاه‌ها فرستاد و موازنه وحشت بی‌سابقه‌ای را ایجاد کرد، معامله قرن نیز دیر یا زود موجب بسیج افکار عمومی عرب و مسلمان در کنار آرمان فلسطین می‌شود، آن‌هم در شرایطی که ترامپ و اسرائیلی‌ها تمامی فرصت‌های صلح و سازش را از بین برده‌اند.

ترامپ به دنبال فرار از مشکلات داخلی

محمدعلی مهتدی، تحلیلگر مسائل منطقه در گفت‌وگو با قدس در تحلیل اخبار منتشر شده درباره موضوع فلسطین، با تأکید بر اینکه به اذعان وی توطئه معامله قرن مانند نطفه‌ای ناقص به دنیا آمده و مسلماً راه به جایی نخواهد برد، گفت: توطئه آمریکا از همان ابتدا با مخالفت جدی و یکدست از سوی جریان‌های مختلف فلسطینی مواجه شد. از سوی دیگر اجرای این پروژه در شرایط حداقلی به همکاری کشورهایی نظیر اردن، مصر و تشکیلات خودگردان بستگی دارد ولی آن‌ها با این ایده مخالف بوده و آن را تهدیدی برای موجودیت خود می‌دانند. تنها کشور عربی که با ترامپ در این موضوع کنار آمده، عربستان است و آن هم به دلیل رابطه خاصی است که میان محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و جرالد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ وجود دارد؛ یعنی بین دو طرف توافقی پنهانی وجود دارد مبنی بر اینکه دولت ترامپ از پادشاهی شاهزاده آل سعود حمایت کرده و در مقابل ریاض هم از طرح معامله قرن حمایت کند.

مهتدی با اشاره به شروط تحمیلی بر فلسطینی‌ها طبق آنچه تاکنون از طرح معامله قرن فاش شده، ادامه می‌دهد: این طرح با به رسمیت شناختن حاکمیت یک دولت صهیونیستی بر اراضی اشغالی و قدس و تأکید بر موضوع خلع سلاح حماس و مقاومت، عملاً هویت فلسطین را هدف قرار داده؛ موضوعی که نه تنها برای مردم منطقه بلکه برای متحدان غربی واشنگتن هم غیرقابل قبول به نظر می‌رسد.

این کارشناس مسائل منطقه در پاسخ به این پرسش که مطرح کردن طرح معامله قرن آن هم در این موقعیت زمانی چه معنایی دارد نیز گفت: اینکه چرا ترامپ ترجیح داده این مسئله را در موقعیت کنونی مطرح کند بیشتر به مسائل داخلی آمریکا بازمی‌گردد. ترامپ اکنون زیر گیوتین استیضاح قرار داشته و وضعیت لرزانی دارد که حیات سیاسی وی و انتخاب دوباره او به عنوان رئیس جمهور در انتخابات 2020 را تحت تأثیر قرار داده است. به همین دلیل ترامپ در شرایط کنونی به شدت به حمایت لابی صهیونیست نیاز دارد و این اقدام او در راستای راضی نگه داشتن آن‌ها صورت گرفته می‌گیرد. از سوی دیگر پس از دوبار برگزاری انتخابات در سرزمین‌های اشغالی، وضعیت سیاسی در این رژیم به بن بست رسیده و هیچ راه گریزی برای خروج از این وضعیت وجود ندارد. این در حالی است که نتانیاهو به سبب پرونده فساد نیز از طرف دادگاه تحت فشار قرار دارد. به نظر می‌رسد اقدام ترامپ برای مطرح کردن دوباره معامله قرن در راستای کمک به نتانیاهو نیز هست تا بتواند او را از منجلاب مشکلات داخلی نجات دهد. اما هدف ترامپ هر چه باشد آنچه مسلم به نظر می‌رسد شکست قطعی توطئه شوم آمریکاست؛ چراکه نه تنها ملت فلسطین بلکه کلیت افکار عمومی منطقه با آن مخالف بوده و آن را به شکست خواهند کشاند.