رئیس جمهور ترکیه که این روزها ماجراجویی‌هایش از سوریه گرفته تا لیبی و مدیترانه با واکنش منفی دیگر کشورها مواجه شده و به بن بست خورده، ظاهراً در مقام دلجویی از آمریکا در راستای تأیید سیاست‌های خود برآمده است. در همین راستا رجب طیب اردوغان در ادامه سیاست‌های دوگانه و بازی در زمین قدرت‌های شرق و غرب، روز گذشته از موافقت واشنگتن با فروش سامانه موشکی پاترویوت به آنکارا در ازای دست کشیدن این کشور از سامانه «اس -۴۰۰» روسیه، خبر داد.

مقامات آنکارا در چند سال اخیر سیاست خارجی پاندلی در پیش گرفته و با هدف کسب منافع بیشتر گاهی به سمت آمریکا و گاهی هم به سمت روسیه چرخیده‌اند؛ به عبارت دیگر گاهی به نعل می‌زدند و گاهی هم به میخ. این رویکرد به‌ویژه پس از شکل‌گیری بحران سوریه شکل جدی‌تری به خود گرفت. هنگامی که اردوغان با ترامپ بر سر عملیات نظامی این کشور در مناطق کردنشین شمال سوریه، بازگرداندن فتح الله گولن و در نهایت موضوع آزادی «اندرو برانسون»، کشیش آمریکایی بازداشت شده در ترکیه به مشکل برخورده و روابط بینشان تیره شد، به دامان روسیه پناه برد، اما همین که در بحران ادلب خود را یکه و تنها دیده و همه چیز را از دست رفته می‌دید، به سرعت به سمت ایالات متحده و متحدان ناتو خود چرخید تا بتواند از این رهگذر حداقل منافع خود را در مقابل روسیه تأمین کند.

البته باید توجه داشت ترکیه اساساً در اردوگاه غرب تعریف شده و تمایل این کشور برای نزدیکی به شرق پس از سرخوردگی این کشور از آمریکا در همراهی با سیاست‌هایش و از سوی دیگر با هدف متنوع کردن متغیرهای امنیت ملی و ابزارهای نظامی‌اش صورت می‌گیرد. ترکیه در صحنه شطرنج جهانی تلاش دارد با جابه‌جایی میان قدرت‌ها و ائتلاف‌های گوناگون و بعضاً متعارض منافع خود را تأمین کند، اما این رویکرد برای این کشور هزینه زا بوده و این کشور را به شریکی غیر مطمئن برای دیگران تبدیل کرده است.

ترکیه که روزگاری با اتخاذ سیاست «تنش صفر با همسایگان» رشد سریع اقتصادی را تجربه کرد، حال خود را در گردابی از مشکلات خارجی می‌بیند که دست ساخته رهبران ماجراجویش بوده و راه حل آن بازگشت به سیاست گذشته است. در این میان مسلماً آمریکا هم بدش نمی‌آید از این آب گل‌آلود ماهی گرفته و روابط مسکو و آنکارا را بیش از پیش تخریب کند. ترکیه در پازل دشمنی و رویارویی آمریکا با روسیه از جایگاه مهمی در نگاه مقامات کاخ سفید برخوردار است و به همین دلیل واشنگتن تلاش خواهد کرد با استفاده از بحران‌های اخیر، ترکیه را نقره داغ کرده و در قبال آن امتیازهای زیادی از آنکارا طلب خواهد کرد. پیشنهاد فروش پاتروت که پیشتر کاخ سفید از فروش آن به اردوغان سر باز می‌زد هم احتمال حربه‌ای در همین زمینه و با هدف دور کردن ترک ها از روسیه صورت می‌گیرد.