قدس آنلاین: معرفی «مصطفی الکاظمی» به عنوان نخست وزیر مکلف برای تشکیل کابینه در عراق، امیدها در راستای پایان دادن به خلأ قدرت سیاسی در این کشور و رسیدن کشتی پرآشوب این همسایه غربی به ساحل امن آرامش را بیشتر کرده است. 21 فروردین ماه بود که در پی اعلام انصراف «عدنان الزرفی» از تشکیل کابینه، «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق، رئیس دستگاه امنیتی این کشور را مأمور تشکیل کابینه کرد.

انتخاب الکاظمی پس از یک دوره تنش اتفاق می‌افتد. اعتراض‌های مسالمت‌آمیز مردمی در عراق علیه فقر و فساد که از اول اکتبر سال گذشته میلادی (9 مهر) در میدان «التحریر» بغداد و برخی از استان‌های جنوبی این کشور آغاز شده بود؛ در مراحل بعد با ورود عناصر فرصت‌طلب و خط دهی آمریکا و ارتجاع عربی منطقه به سمت خشونت و آشوب هدایت و مطالبات اقتصادی، کم‌کم به شعار علیه دولت و حکومت سیاسی تبدیل شد. اما معرفی نخست‌وزیر مأمور به تشکیل کابینه آن هم با توافق و همراهی اکثریت گروه‌های شیعه، اهل سنت و کرد، مانند آبی بر آتش تنش‌ها در عراق بوده و تحلیلگران را در به سر و سامان رساندن اوضاع در این کشور خوشبین کرده است. در این میان مسلماً نخست وزیر جدید با چالش‌ها و معضلاتی نیز روبه‌رو خواهد بود. همه این مسائل سبب شد پای صحبت حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید حسینی از رهبران مقاومت اسلامی در عراق و رئیس اتحادیه رادیو و تلویزیون این کشور نشسته و آخرین تحولات عراق را به بحث و گفت‌وگو بگذاریم که در ادامه به آن پرداخته می‌شود.

*جناب حسینی! روند معرفی نخست وزیر مکلف عراق به نظر خوب پیش رفته و بالاخره توافقی همه‌جانبه میان جریان‌های مختلف بر سر این قضیه حاصل شده؛ با توجه به این موضوع آینده تحولات عراق را چگونه می‌بینید؟

پیش از هر چیز باید بگویم عراق پس از آنکه توسط ایالات متحده و متحدانش به اشغال در آمد، یعنی از سال 2003، بر اساس توطئه‌ای پنهانی که آشوب‌های بعدی را به همراه داشت، مراکز قدرت میان سه طیف شیعیان، اهل سنت و کردها تقسیم شد. بر اساس این رویه ریاست جمهوری سهم کردها، ریاست مجلس به اهل سنت و نخست وزیری در اختیار شیعیان قرار گرفت. از آنجا که مقام نخست وزیری نهاد اجرایی بوده و رئیس الوزرا محسوب می‌شود، انتخاب وی از اهمیت بسیاری برخوردار و همواره محل نزاع بوده است.

در انتخاب آقای الکاظمی هم همین موضوع ملموس است، اما در این میان یک نکته مهم و فارغ از این بحث‌ها وجود دارد و آن اتحاد جریان‌های شیعه و تأثیر آن بر موضوع انتخاب نخست وزیر است. شیعیان به دلیل اکثریت، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند و اگر وحدت میان آن‌ها وجود داشته باشد در هر شرایطی می‌توانند نقش خود در انتخاب نخست‌وزیر را به درستی ایفا کنند. مشکل هنگامی ایجاد می‌شود که میان طیف‌های مختلف شیعیان اختلاف ایجاد شده و همین مسئله زمینه سوءاستفاده دیگران و موج‌سواری آمریکا و ارتجاع عربی بر این تحولات را فراهم می‌آورد. به عنوان نمونه در چند ماه گذشته و پس از کناره‌گیری عادل عبدالمهدی از مقام نخست وزیری، این عدم انسجام محسوس بود که همین عامل سرانجام سبب شد برهم صالح از موقعیت استفاده کرده و عدنان الزرفی که به عنوان مهره‌ای کاملاً وابسته به آمریکا تلقی می‌شد را نامزد نخست وزیری کند. اما با وحدت ایجاد شده بر سر معرفی الکاظمی این توطئه خنثی شد.

موضوع مؤثر دیگر در شرایط کنونی، نقش مثبت جمهوری اسلامی ایران در این معضلی بود که عراق با آن دست به گریبان شده بود. ایران به عنوان همسایه‌ای مهم از همان ابتدا اعلام کرد از هر فردی که منتخب مردم باشد در راستای انتخاب نخست وزیر عراق بدون هیچ پیش شرطی حمایت خواهد کرد، اما باید این خط قرمز یعنی عدم ایجاد اختلاف و تفرقه در عراق را رعایت کند. ایران در مسیر انتخاب نخست وزیر عراق نقش مشورت‌دهندگی و تسهیلگری نه تنها با شیعیان بلکه با اهل سنت و کردها را داشت. ما بسیار از ایران سپاسگزار هستیم که به ما در ایجاد وحدت کمک کرد و این وحدت‌بخشی همان چیزی است که مردم عراق از نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران انتظار دارند.

*یکی از مطالبات مردم عراق در چند سال اخیر، تأکید بر اخراج نظامیان اشغالگر آمریکایی از خاک کشورشان است. تا چه حد آقای الکاظمی را در پاسخ به این درخواست مردمی مصمم و توانمند می‌بینید؟

باید توجه داشت محور مقاومت اکنون یک موفقیت بزرگ کسب کرده‌اند و آن هم مجبور کردن عدنان الزرفی به انصراف از وظیفه محوله است. او شناسنامه آمریکایی دارد و به اذعان مقام‌های کاخ سفید یک شهروند این کشور است. اما این تمام ماجرا نیست؛ حال در گام دوم گروه‌های مقاومت باید شرط و شروط خود را به صورت آشکار به الکاظمی اعلام کنند. از این رو کمیسیونی از نمایندگان برای این هدف تشکیل و 10 شرط برای نخست‌وزیر مطرح شده است. مهیا ساختن بستر لازم برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در یک سال آینده، انتخاب مهره‌های امنیتی و نظامی بدون وابستگی آن‌ها به جریان خاص، تعهد به بهبود اوضاع اقتصادی و اینکه عراق به محلی برای حمله به هیچ‌کدام از همسایگانش تبدیل نشود از جمله این شروط است. البته در کنار این شرط‌ها اجرای بدون کم و کاست مصوبه مجلس در اخراج اشغالگران آمریکایی هم باید محقق شود، جریان‌های مختلف در این زمینه مطالبه‌ای جدی دارند و این موضوع مد نظر الکاظمی خواهد بود. مداخله‌های آمریکا تنها به حماقت آن‌ها در به شهادت رساندن سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس خلاصه نمی‌شود، بلکه از آغاز اشغال عراق تحرکات مشکوک ایالات متحده با هدف ایجاد اختلاف در این کشور ادامه داشته به‌طوری که مردم عراق بارها با برگزاری راهپیمایی، اخراج غربی‌ها از کشورشان را خواستار شده بودند.

*موضع کردها و اهل سنت عراق در برابر آقای الکاظمی چگونه است؟

خدا را شکر آن‌ها نیز تاکنون از روند استقرار نخست‌وزیر جدید حمایت کرده‌اند. البته آن‌ها هم در مراحل بعد احتمالاً شرط‌هایی مطرح خواهند کرد که احتمال دارد در مسیر انتخاب الکاظمی مشکل ایجاد کند. اما در نهایت همان‌گونه که گفته شد در شرایط کنونی آنچه مهم‌تر به نظر می‌رسد وحدت جریان‌های شیعه است. اگر آن‌ها بر سر انتخاب نخست وزیر که بر اساس قانون اساسی عراق متعلق به آن‌هاست، تفاهم داشته باشند باوجود همه سنگ‌اندازی‌های آمریکا، کردها و اهل سنت هم با آن‌ها همراهی خواهند کرد.

همان‌گونه که خودتان اشاره داشتید مسیر آقای الکاظمی در راه رسیدن به مقام نخست وزیری چندان هم هموار نیست. می‌توانید مهم‌ترین چالش‌ها و معضلاتی که ایشان در این راه با آن مواجه خواهد بود را نام ببرید؟

یک چالش آن است که الکاظمی فرد حزبی و وابسته به هیچ جریانی نیست. البته این در شرایط کنونی که عراق با آن مواجه است به عنوان یکی از خواسته‌های معترضان مطرح شده و مفید است، اما نداشتن حامی در مجلس می‌تواند الکاظمی را در مراحل بعد با مشکل روبه‌رو کند. این اتفاق پیشتر برای عادل عبدالمهدی افتاد. چالش دیگر اتهام‌های وارد شده به نخست وزیر مأمور تشکیل کابینه از سوی برخی جریان‌های مقاومت است. او به عنوان رئیس دستگاه اطلاعاتی عراق در ماجرای ترور سردار بزرگ شهید سلیمانی و دیگر همرزمانش به کم کاری متهم شده؛ تا کنون سندی در این زمینه رو نشده اما همین اتهام‌ها هم برای او چالش‌برانگیز خواهد بود. چالش بعدی افت شدید قیمت نفت در میانه بروز ویروس مرگبار کرونا در محیط بین‌المللی است. یکی از خیانت‌های بزرگ ایالات متحده پس از اشغال عراق در حق این کشور، وابسته کردن گسترده مردم این کشور به بودجه نفتی است به‌طوری که 96 درصد وابستگی دولت کنونی عراق به نفت است و جال‌بتر آنکه بخش بزرگی از همین بودجه هم صرف امور اجرایی دولت و پرداخت حقوق کارمندان می‌شود. این یک چالش مهم نه تنها برای دولت آینده بلکه برای کل آتیه عراق است. حال اگر روند نزول قیمت نفت ادامه یابد دولت عراق با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد شد. اینکه آمریکا تمام مردم را به بودجه نفتی وابسته کرده خیانت بزرگی بود.