به گزارشس خبرنگار قدس انلاین، در حالی که شمارشگر صفحه ویژه ایران در سایت وزارت خارجه آمریکا امروز عدد ۱۸۱ را به نشانه روزهای باقی مانده تا لغو تحریمهای تسلیحاتی کشورمان در قطعنامه ۲۲۳۱ نشان می‌دهد، مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده دور جدیدی از تبلیغات و فشارهای رسانه‌ای و سیاسی را برای جلوگیری از این اتفاق آغاز کرده است .
وزیر خارجه امریکا دیروز در توئیتی نوشت: پیش از آنکه ایران رقابت تسلیحاتی جدیدی را در خاورمیانه آغاز کند، شورای امنیت باید تحریم تسلیحاتی آنها را تمدید کند.
وی با تکرار اتهامات بی اساس خود گفت: ایران سال گذشته به همسایگانش موشک‌های بالستیک شلیک کرد( اشاره به حمله تلافی جویانه ایران به پایگاه آمریکا در عراق)، تانکرهای نفتی را مین‌گذاری و متوقف کرد، به مناطق مناقشه سلاح قاچاق کرد و یک هواپیمای مسافربری را ساقط کرد. ما نمی‌توانیم این ریسک را بپذیریم که ایران سلاح‌های پیشرفته‌تری خریداری کرده و زرادخانه خود را به بازیگران مسؤولیت‌ناپذیر منتقل کند.
مجید تخت روانچی نماینده کشورمان در سازمان ملل به این موضوع واکنش نشان داده ، اظهارات پمپئو را تلاشی برای انحراف توجهات از تداوم تروریسم اقتصادی آمریکا علیه مردم ایران عنوان کرد و در پاسخ به آن، گفت: آمریکا موفق نخواهد شد که حمایت دیگران را در نقض قوانین بین‌المللی جلب کند.
شمارش معکوس برای تحقق دستاورد بزرگ
اکنون شمارش معکوس برای کلید خوردن یک بخش مهم از برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به عنوان ضامن و پشتوانه این توافق آغاز شده.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تا اکتبر ۲۰۲۰ یعنی مهر ماه امسال، بخش بزرگی از تحریم های تسلیحاتی ایران که شامل تحریم تسیحات سنگین و نیمه سنگین است برداشته خواهد شد و دولت آمریکا به هر دری خواهد زد تا مانع از اجرای این بند مهم قطعنامه مذکورشود. اتفاقی که شاید یکی از بزرگترین دستاوردهای جمهوری اسلامی در این مناقشه تلقی شود زیرا پس از ۴ دهه تحریمهای سنگین آمریکا و نزدیک به دو دهه تحریمهای شورای امنیت در زمینه تسلیحاتی، این موانع از مقابل کشور برداشته خواهد شدو ایران نه تنها می تواند تسلیحات مورد نیازش را در صورت لزوم خریداری کند بلکه در حوزه صادرات اقلام دفاعی و نظامی هم با توجه به محصولات پیشرفته و متوع خود، یک جهش بلند را رقم بزند.
تزلزل تحریمهای ۴۰ ساله
در عالم دیپلماسی معروف است که آمریکا تا کنون تحریم های هیچ کشوری را پس از وضع، لغو نکرده و برای مقامات کاخ سفید اتفاق سنگین و تلخ و غیر قابل تحملی است که تحریم هایی را که موفق شده بودند در قالب قطعنامه شورای امنیت درآورند، برچیده شود.
اگر چه شروع تحریمهای تسلیحاتی علیه کشورمان از سوی دولت آمریکا پس از پیروی انقلاب و در جریان تسخیر لانه جاسوسی آغاز شد، و بنابر همان سنتی که پیشتر بدان اشاره شد دولت آمریکا با آزادی گروگانها و امضای توافقنامه الجزایر باز هم از برداشتن تحریم تسلیحاتی ایران خودداری کردند، اما این تحریم‌ها تا دو دهه بعد شکل یکجانبه داشت و در سال ۲۰۰۳ بود که با کلید خوردن بحث پرونده هسته‌ای ایران و اتهام زنی آمریکایی‌ها در مورد نظامی بودن این برنامه، هدفگذاری برای مرتبط کردن آن با برنامه موشکی ایران و به دنبال آن وضع تحریمهای شورای امنیتی علیه توان موشکی و دفاعی ایران شکل گرفت.
با صدور قطعنامه ۱۶۹۶ در سال ۲۰۶ به دلیل طرح اتهامات آمریکا و گمانه زنی درمرود ارتباط دو برنامه هسته‌ای و موشکی ایران، هر گونه حمل و نقل اقلام مرتبط با توسعه برنامه موشکی ایران منع شده و این قطعنامه خواستار نظارت جدی دولت‌ها در این‌باره شد.
در قطعنامه‌های بعدی نیز با مدیریت و فشار آمریکا و متحدانش، لایه‌های تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران وسیعتر و پیچیده‌تر شد تا آنجا که در قطعنامه ۱۷۴۷ در همان سال، صادرات قطعات مرتبط با برنامه موشکی و همچنین اقلام دو منظوره فهرست شده در سند این قطعنامه به صورت کامل ممنوع و کشورها موظف به بازرسی و جلوگیری از فروش و یا واردات این اقلام از و یا به ایران شدند.
همچنین در بند ۶ این قطعنامه فروش هر گونه سلاح سنگین و یا کمک به خرید آن اعم از بالگرد، هواپیما، تانک و یا ناوهای سنگین نظامی ممنوع شد. به این ترتیب ایران رسما وارد یک دوره تحریم تسلیحاتی شد.
قطعنامه ۱۸۰۳ شورای امنیت در سال ۲۰۰۸ باز هم این تحریم ها را سختگیرانه تر کرد، اما ضربه سنگین را در سال ۲۰۱۰ قطعنامه ۱۹۲۹ ، ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل بر کشورمان وارد کرد که شدیدترین سطح تحریمهای تسلیحاتی بود.
بر مبنای این قطعنامه تمام کشورها موظف شدند تا نه تنها از فروش هرگونه سلاح سنگین به ایران خودداری کرده بلکه از حمل و نقل آنها توسط خود و اتباعشان نیز جلوگیری کنند. علاوه بر این هر گونه خدمات پشتیبانی فنی، مالی و مشاوره‌ای به برنامه‌های تسلیحاتی ایران نیز منع شد.
در این قطعنامه محدودیتهای دیگری نیز علیه ایران نیز وضع شد. از جمله این که ایران از هر گونه آزمایش موشک بالستیک منع شد و کشورها نیز موظف شدند تا جلوی هر گونه نقل و انتقال تجهیزات مرتبط با این برنامه را بگیرند. از سوی دیگر فهرست نهادهای نظامی تحت تحریم در این قطعنامه گسترده شد.
کلید شکستن تحریمهای تسلیحاتی
یکی از اقدامات هوشیارانه ایران در جریان مذاکرات هسته‌ای منتهی به توافق برجام تاکید و مشروط کردن توافق به لغو تحریمهای تسلیحاتی علیه کشور و مستند و تضمین کردن آن با قطعنامه شورای امنیت بود. به عبارت دیگر در برجام توافق شد که تمامی قطعنامه‌ای مرتبط با پرونده هسته‌ای ایران که تا آن زمان صادر شده ملغی شود.
اما آمریکایی‌ها حاضر نبودند زیر بار لغو تحریمهای تسلیحاتی بروند ولی با مقاومت تیم مذاکره کننده ایران در طولانی ترین مذاکرات تاریخ دیپلماسی وزرای خارجه قدرتهای برتر جهانی برای یک توافقنامه، در نهایت مقرر شد در دو بازه ۵ و ۸ ساله این تحریم ها برداشته شود.
بر این مبنا در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از تمام کشورهای جهان خواسته شده که محدودیتهای تسلیحاتی زیر را در ارتباط با ایران به مدت پنج سال رعایت کنند:
تأمین، فروش و یا انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هرگونه تانک جنگی، خودروهای رزمی زرهی، سامانه‌های توپخانه‌ای سنگین، هواپیماهای رزمی، بالگردهای تهاجمی، ناوهای جنگی، موشک‌ها و یا سامانه‌های موشکی، مطابق با اهداف فهرست تسلیحات متعارف سازمان ملل.
تأمین مواد مرتبط، شامل قطعات یدکی، از داخل و یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان، و یا توسط اتباع آنها و یا افراد تحت حاکمیت آنها، یا با استفاده از هواپیماها و یا کشتی‌های حامل پرچم‌های آنها، اعم از اینکه از قلمروشان نشأت گرفته یا خیر، به ایران یا برای استفاده در داخل ایران و یا در جهت تأمین منافع ایران.
ارائه آموزش فنی، منابع یا خدمات مالی، پیشنهادات، دیگر خدمات و کمک‌های مرتبط با تامین، فروش، انتقال، تولید، حفظ و نگهداری و یا استفاده از تسلیحات و مواد مرتبط توصیف شده در این بند فرعی، به ایران توسط اتباع این کشورها و یا از داخل یا از طریق قلمروهای تحت حاکمیت‌شان.
دل تو دل آمریکایی‌ها نیست
حالا ۶ ماه با برداشته شدن این فهرست بلند و استراتژیک باقی مانده و مقامات دولت ترامپ که دو سال پیش به امید بر هم زدن برجام و بازگرداندن همه محدودیتهای هسته‌ای و نظامی علیه ایران از این توافق خارج شدند، نگران و مشوش به مهر ماه می‌اندیشند که برای اولین بار قرار است رشته‌های تحریمشان پنبه شود.
آمریکایی‌ها که همین حالا هم با ضربه سنگین حیثیتی که از حمله موشکی نیروهای سپاه به پایگاه هایشان در عراق در تلافی ترور سردار شهید سلیمانی خوردند عصبانی هستند و در همین ایام هم هشدارهای نیروهای سپاه در آبهای خلیج فارس برای ناورگان نظامی اسم و رسم دار آنها در جهان به یک افتضاح سیاسی و نظامی بدل شده، نمی‌توانند ببینند که تحریم فروش تسلیحات سنگین ایران تا چند ماه دیگر برداشته می‌شود. به ویژه آنکه تهران خود را برای خریدهای راهبردی در این زمینه و حضور در بازار جهانی تسلیحات آماده می‌کند. این کابوسی برای واشنگتن است.
در همین رابطه پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد تهران ممکن است علاقمند به خرید انواعی از تسلیحات دفاعی پیشرفته روسیه از جمله سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ و هواپیماهای جنگنده سوخو-۳۰ باشد.
این موضوع را تلویحا امیر سرتیپ عبدالکریم بنی‌طرفی، مدیرعامل سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح در حاشیه نمایشگاه هوافضای روسیه در آذرماه گذشته نیز تایید کرده و در مورد خرید جنگنده توسط ایران گفت: کشورهای مختلفی به ما پیشنهاد می‌دهند. اما همه این‌ها منوط به آن است که تاریخ پایان تحریمهای تسلیحاتی فرا برسد.
گزارش‌های مختلفی منتشر شده که مدعی است ایران با روسیه در خصوص خرید هواپیماهای جنگنده سوخو ۳۰، هواپیماهای یاک۱۳۰، تانک های تی۹۰ و سیستم ضد موشکی اس ۴۰۰ و سیستم های موشکی باستیون در حال مذاکره است. این احتمال نیز وجود دارد که ایران با چین نیز قراردادهای تسلیحاتی امضا کند.
دکتر احمد بخشایش اردستانی در گفتگو با قدس آنلاین به نگرانی ترامپ از انتخابات ۳ نوامبر(۱۲ آبان‌ماه) و تقارن این موضوع با زمان لغو تحریم های تسلیحانتی ایران به عنوان کی ضربه و شکست سیاسی برای وی اشاره کرده و می‌گوید: رئیس جمهور آمریکا که دو سال پیش امیدوار بود با خروج از برجام این توافق را در هم بشکند ، حالا نه تنها با یک چالش حیثیتی سنگین در آستانه انتخابات روبروست و باید لغو تحریم های نظامی ایران را نظاره گر باشد، بلکه در بعد امنیتی، اطلاعاتی و نظامی نیز با عملیات عین‌الاسد و انهدام پهپاد پیشرفته ارتش آمریکا در خلیج فارس عملا دریافته که ایران چندان هم نیازمند خریدهای تسلیحاتی از بیرون نیست و این معادلات او را بر هم زده است.
این کارشناس مسائل راهبردی خاطرنشان کرد: آمریکایی ها با علم به این موضوع اکنون بیشترین فشار خود را بر روی تحریم های نفتی و بانکی ایران گذاشته اند تا مانع از دسترس ایران به منابع درآمدی خود شوند تا از این طریق تاثیر گذاری و نفوذ ایران را در منطقه کاهش دهند.
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: سرو صدا به راه انداختن‌های پمپئو در مورد تحریم های تسلیحاتی ایران و خطر توان نظامی کشورمان بیشتر یک جنجال تبلیغاتی برای منحرف کردن افکار عمومی به ویژه در داخل آمریکا در آستانه انتخابات است و به نظر نمی‌رسد او توان آن‌را داشته باشد که اروپایی‌ها را خاصه در شرایط بحران زده امروز این قاره در مورد بر هم زدن برجام که لازمه جلوگیری از اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ است مجاب کند. از اینرو به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها تا الان مغلوب بازی حساب شده ایران هستند.
انتهای پیام/
نظر شما