قدس آنلاین: با وجود اینکه تمامی سفرها و رایزنی‌های حضوری بین کشورها به دلیل بحران کرونا متوقف شده است، سفر وزیر امور خارجه کشورمان به سوریه از یک‌سو و آغاز دور تازه مذاکرات روند آستانه از امروز از سوی دیگر موجب قرار گرفتن تحولات این کشور و گفت‌وگوهای مقامات ایران و سوریه در کانون توجهات منطقه‌ای و بین‌المللی شده است.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در این سفر با بشار اسد، رئیس جمهور و ولید المعلم، وزیر خارجه سوریه دیدارهایی داشت و در خصوص روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و نیز آخرین تحولات سیاسی و میدانی مبارزه سوریه علیه تروریسم گفت‌وگو کرد.

این سفر در حالی صورت گرفته که قرار است نشست سه‌جانبه مذاکرات «روند آستانه» درباره سوریه امروز به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شود. دور جدید مذاکرات قرار بود در مارس امسال در ایران برگزار شود، اما شیوع بیماری کرونا موجب لغو این نشست شد.

نقش کلیدی ایران در فرایند آستانه

تحولات اخیر ادلب سوریه و برخی مداخلات نظامی ترکیه در این منطقه که درنهایت به انعقاد آتش بس میان طرف‌های درگیر منتهی شد، تغییرات گسترده‌ای را در عرصه تحولات سوریه رقم زد و به دنبال آن نیز حضور نیروهای ترک در سوریه موجب پیچیده‌تر شدن روند مذاکرات آستانه خواهد شد. سفر وزیر خارجه کشورمان با هدف بررسی اوضاع ادلب و تلاش برای میانجیگری میان سوریه و ترکیه صورت می گیرد تا در رایزنی‌های انجام شده به نوعی شرایط برای نتیجه بخش بودن نشست آستانه فراهم شود.

در همین راستا، «اسامه دنوره» تحلیلگر سیاسی و راهبردی و عضو سابق هیئت مذاکره کننده دولتی سوریه در مذاکرات ژنو، گفته است: ایران به عنوان یکی از سه [کشور] ضامن فرایند آستانه، در چندین محور نقش کلیدی دارد. ایران روابط اقتصادی و سیاسی محکمی با ترکیه دارد و همپیمان راهبردی و شریک تمام عیار سوریه و روسیه در مبارزه با تروریسم است. به همین دلیل، ایران در کنار مشارکت کامل در جنگ علیه تروریسم، می‌تواند نقش میانجی را ایفا کند که مورد پذیرش همه طرف‌ها قرار دارد.

از سوی دیگر، سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم روز دوشنبه در همین خصوص اظهار کرد: روند آستانه به عنوان مهم‌ترین روند سیاسی که ممکن است به شرایط بهتری در این وضعیت فعلی بینجامد، همچنان در دستور کار کشورهای عضو از جمله ایران قرار دارد و بنا بود نشست سران عضو روند آستانه را در تهران داشته باشیم که به دلیل کرونا این امر به تعویق افتاده، ولی این بدان معنا نیست که رایزنی‌ها و هماهنگی‌های ما در این زمینه مختل شود.

محاسبات اشتباه از اهداف و توان منطقه‌ای ایران

اما سفر وزیر خارجه کشورمان به سوریه و نقش آفرینی مؤثر در مذاکرات آستانه، از جنبه‌ دیگر نیز نشان از اهمیت مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت منطقه‌ای برای ایران دارد و در این بین برخی اتفاق‌های ماه‌های اخیر از جمله شهادت سردار سلیمانی نیز جمهوری اسلامی ایران را از هدف خود برای مبارزه با تروریسم و حمایت از محور مقاومت منصرف نخواهد کرد. در واقع این موضوع به نوعی تحرکات و محاسبات اشتباه برخی دولت‌های منطقه‌ای همچون رژیم صهیونیستی و قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا را که براساس آن معتقدند نبود سردار سلیمانی به نوعی نفوذ منطقه‌ای و نقش آفرینی ایران را تحت شعاع قرار داده است، به هم می ریزد و بیانگر ارتباطات گسترده و جدا نشدنی ایران با سوریه است.

در همین راستا، اصغر زارعی، کارشناس مسائل خاورمیانه در تحلیل سفر وزیر خارجه کشورمان به سوریه و اهمیت مذاکرات آستانه، اظهار می‌دارد: سفر آقای ظریف به سوریه و رایزنی‌های ایشان با شرایط و تحولات جاری منطقه مرتبط است. ورود نیروهای ترکیه به بخشی از اراضی استان ادلب سوریه و حمایتی که از گروه‌های تروریستی مستقر در این منطقه داشت، موجب تنش و درگیری بین نیروهای ترک و سوری و همچنین نیروهای ترک و روسی شد و شرایط را پیچیده‌تر کرد. از سوی دیگر، حضور نیروهای مقاومت مورد حمایت ایران در منطقه شرایط را به گونه‌ای رقم زد که به نوعی مذاکرات آستانه را در آستانه خطر شکست قرار داد. به همین دلیل، با توجه به برگزاری نشست آستانه، لازم بود مقامات رسمی کشورمان برای اعلام نقطه نظرات ایران و همچنین تبادل نظر با بشار اسد و ولید معلم به سوریه سفر کنند و درباره موضوعات دوجانبه هماهنگی لازم را داشته باشند.

اصغر زارعی به قدس می‌گوید: علاوه بر این باتوجه به بحران بین‌المللی کرونا و شرایطی که پس از بحران بر سوریه حاکم خواهد شد، حضور ایران در این کشور برای همکاری‌های دوجانبه به خصوص در حوزه اقتصادی و فعالیت در بازار آن و تأمین نیازمندی‌هایش یکی از موضوعاتی است که قطعاً مورد توجه ایران قرار دارد. از سوی دیگر، بحث امنیت و ثبات پایدار منطقه‌ای و تأکید بر حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه از موضوعات مورد توجه طرفین است.

سفر وزیر خارجه؛ زیربنای مذاکرات

کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است: ترکیه با وجود تفاهمات آستانه، کماکان خواسته‌های خود را دنبال می کند و درپی دستیابی به سوریه بدون بشار اسد و تصرف مناطق مرزی و شمال سوریه است که تمامی این موضوعات موجب پیچیده تر شدن شرایط شده و در این بین حتی ترک‌ها سعی داشتند در بحران اخیر از منطقه آوارگان سوری به عنوان یک اهرم فشار برای همراه کردن دولت‌های غربی با خود بهره ببرند. بنابراین، حضور دکتر ظریف در سوریه و مذاکرات انجام شده با مسئولان ارشد این کشور می تواند یک زیربنا و آغازی برای مذاکرات آستانه باشد و سران سه کشور اصلی نشست را به دستیابی نقطه نظر مشترک نزدیک کنند.

وی همچنین با اشاره به تداوم حمایت ایران از نیروهای مقاومت افزود: نفوذ ایران در بین نیروهای محور مقاومت، نفوذی ماندگار و معنوی است و جابه‌جایی افراد یا شهادت سرداران بزرگی همچون سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس نمی‌تواند خللی در این روند داشته باشد. برداشت غلطی که برخی تصور می کردند نبود سردار سلیمانی می‌تواند سبب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران و بی‌عملی نیروهای مقاومت در منطقه شود، اساساً درست نیست. امروز محور مقاومت متکی به شخص نیست و در واقع ما شاهد نوعی گفتمان در منطقه هستیم که پایدار است و به نیروهای بیگانه اجازه دخالت و اشغالگری نخواهد داد.

انتهای پیام/