قدس آنلاین: امسال در شرایط کرونایی وارد میهمانی خدا شدیم؛ شرایطی سخت برای مردم جهان که خداباوران را بیش از پیش متوجه خالق هستی کرده است و شاید ماه رمضانی متفاوت را برای مسلمانان رقم بزند. در تحلیل این شرایط با حجت‌الاسلام علی‌اکبر نوایی شورورزی، پژوهشگر و استاد حوزه علمیه خراسان به گفت‌وگو پرداختیم.
انسان می‌تواند حوادث را مغلوب خود کند
حجت‌الاسلام نوایی در ابتدا و با بیان اینکه انسان در عالم هستی و از لحظه‌ای که وارد این جهان مادی شده تا زمانی که از این جهان به جهانی دیگر منتقل می‌شود، در حصار انواع حوادث است، توضیح می‌دهد: بخشی از این حوادث، حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و... هستند. همچنین در تاریخ رد پای ویروس‌های مهاجم نیز وجود داشته، به گونه‌ای که گاهی در برهه زمانی خاصی دو سوم جمعیت یک کشور به وسیله برخی امراض و ویروس‌های ناشناخته از بین رفته‌اند؛ البته حوادث طبیعی چون موج دریا هستند؛ یعنی همچون موج های دریا از پس یکدیگر می‌آیند.
او می‌افزاید: نوع دیگری از حوادث، تزاحم‌های اجتماعی هستند که برای نمونه می‌توان به حادثه منا اشاره کرد و نوع دیگر مربوط به اتفاقات تاریخی، قدرت‌ها و حکومت‌ها مانند جنگ‌ها، قتل عام‌ها، کشتارها و... هستند. به طور کلی حوادث در زندگی انسان اجتناب‌ناپذیر هستند و مهم این است که انسان چگونه با این حوادث، مصائب، دردها، رنج‌ها، بلاها، مصیبت‌ها، زلزله‌ها، طوفان‌ها و ویروس‌های کشنده مواجه شود؛ زیرا خدای متعال به انسان قدرتی عطا کرده که می‌تواند با تکیه بر آن، حوادث را مغلوب اراده خود کند.
حوادث جهان خارج از اراده الهی نیست
مسئول دفتر نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان تصریح می‌کند: نحوه مواجهه انسان با عالم هستی، محیط پیرامون و حوادث بسیار مهم است؛ تسلیم شدن در برابر حادثه‌ها مرگ جامعه را در پی خواهد داشت، ولی مسلط شدن بر حادثه‌ها تداوم حیات اجتماعی و از بین رفتن اثر حوادث را در پی دارد.
او با تأکید بر اینکه انسان وظیفه و رسالتی در برابر عالم هستی، حوادث طبیعی، تاریخی، اجتماعی و... دارد، اضافه می‌کند: انسان برای اینکه بتواند راهبرد تعیین‌کننده‌ای در مواجهه با مشکلات داشته باشد، باید ابتدا ماهیت حادثه‌ها را بشناسد؛ شناخت ماهیت حادثه‌ها به منزله مقیاس و معیار عبور از آن‌هاست، اگر انسان از مشکلات آگاه شود، خود را تسلیم حوادث نمی‌کند؛ به طور مثال در برابر شیوع ویروس کرونا باید بدانیم چگونه ایجاد شده و پس از آن راه مواجهه با آن را یاد بگیریم.
این استاد حوزه بیان می‌کند: وظیفه دیگر این است که بدانیم هر حادثه‌ای در جهان رخ می‌دهد، خارج از اراده الهی نیست. اگر کل حوادث را به دو گروه تقسیم کنیم، برخی از حوادث خارج از اراده انسان هستند؛ مانند سیل، زلزله، طوفان و... که در این گونه حوادث صبر، تسلیم اراده خداوند بودن و استغفار در مواجهه با این حوادث اهمیت زیادی دارند. امروز بشریت در وضعیتی قرار گرفته که بی‌شک نتیجه دوری از خدا و مذهب است.
رسالت اصلی در برابر حوادث، صبر کردن است
حجت‌الاسلام نوایی تصریح می‌کند: نوع و سبک زندگی انسان‌ها هم در وقوع برخی حوادث نقش دارند. در خصوص نحوه مواجهه با چنین حوادثی نیز می‌توان مسئله استغفار را مطرح کرد. در آیه ۱۰ سوره نوح آمده است که حضرت(ع) به قوم خود فرمود: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً»؛ به درگاه خدای خود توبه کنید و آمرزش طلبید که او بسیار خدای آمرزنده‌ای است.
او تأکید می‌کند: رسالت اصلی در برابر حوادث صبر پیشه کردن است؛ همچنان که در آیه ۱۵۶ سوره بقره آمده است: «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهُ قَالُوا إِنَّا لله وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ»؛ چون پیشامد ناگواری رسید بگویید ما از آنِ خداییم و به سوی او باز می‌گردیم. اگر این حوادث را آزمون الهی و تازیانه انتقام الهی بدانیم، باید سعی کنیم در این آزمون با سربلندی بیرون بیاییم و در این راه شکر، صبر، استغفار، دعا و... بسیار مهم هستند.
این پژوهشگر دینی خاطرنشان می‌کند: برگزاری و حضور در جلسات دعا بسیار مهم و اثرگذار هستند، اما با توجه به شرایط پیش آمده و بحث فاصله‌گذاری اجتماعی باید بیشتر در منزل خود به دعا و نماز پرداخته و استغاثه و تضرع کرد؛ باید به یاد داشته باشیم که خداوند در قرآن کریم فرموده است شما را به پاره‌ای از سختی‌ها چون ترس، گرسنگی، نقصان اموال و نفوس و آفات زراعت بیازماییم.
خدا برای بنده‌اش کافی است
او به رسالت دیگر افراد در سختی‌ها اشاره کرده و بیان می‌کند: انسان مؤمنی که متکی به خداست، هیچ وقت مأیوس نمی‌شود؛ زیرا حوادث و بلاها دائمی نیستند؛ آن‌ها جزو طبیعت عالم اما ناپایدار هستند. تعاون و همکاری در برابر مشکلات هم بسیار مهم است؛ مانند آنچه امروز در سطح جامعه می‌بینیم که تمام اقشار با هم همکاری می‌کنند؛ از تولید ماسک و دستکش گرفته تا ضدعفونی کردن معابر و... تا از مشکل فعلی عبور کنند.
حجت‌الاسلام نوایی در پایان تأکید می‌کند: رسالت مهم دیگر هنگام مواجهه با بلاها و حوادث، شکوه و بی‌تابی نکردن است. براساس آنچه در روایات آمده، خداوند حضرت ایوب را مورد آزمایش بسیاری قرار داد، اما پس از ابتلا به هر بلا بیش از پیش به شکر خدا پرداخت تا اینکه خداوند تمام نعمت‌هایی که از او سلب شده بود را با بهترین حالت به او بازگرداند. استعانت از خدا رسالت دیگری است که باید در مواجهه با حوادث به آن توجه داشت؛ باید همیشه به خدای متعال اعتماد داشته و در نظر داشته باشیم که خداوند متعال منبع قدرت بی‌انتهاست و برای انسان کفایت خواهد کرد؛ همچنان که در آیه ۳۶ سوره زمر آمده است: «أَلَیْسَ اللهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ»؛ آیا خدا کفایت کننده بنده‌اش نیست؟
نظر شما