قدس آنلاین:  سخنان اخیر رهبر معظم  انقلاب در ارتباط تصویری با ستاد ملی مقابله با کرونا حاوی یک نکته مهم بود. رهبری به صراحت گفتند ثبت و ضبط مجاهدت‌های بی‌نظیر ملت ایران در عرصه مقابله با ویروس کرونا، نیاز به یک آوینی دارد. متن دقیق سخنان ایشان در این باره به این شرح است: «این یک مطالبه جدی و یک آرزو است، ان‌شاءالله این آرزو برآورده بشود. کاش کسانی بتوانند مثل شهید آوینی روایت کنند این جهاد عظیم و عمومی را. همچنان که شهید آوینی با آن بیانِ شیرین و زیبا و اثرگذارِ خودش توانست جزئیات جبهه را برای ما روایت بکند و آن را ماندگار بکند، کاش کسانی بتوانند این کار را بکنند، هم در گفتار و هم در نوشتار و هم در کارهای هنری و نمایشی‌ها و پدیده‌های هنری».

صراحت رهبر معظم انقلاب در نام آوردن از یک مستندساز مشهور دفاع‌مقدس یعنی شهید آوینی، حاوی نکات برجسته و مهمی است که اهتمام و توجه جدی هنرمندان و روایتگرانی را می‌طلبد که قصد ورود به این عرصه را دارند. این نکته از بیانات رهبر معظم انقلاب اگر در کنار گلایه اخیرشان از ساخت ضعیف مستندهای گروه‌های جهادی قرار بگیرد، آن وقت است که می‌شود به معنای دقیق‌تر به اهمیت هنر روایت در نگاه رهبری پی برد. چند ماه پیش رهبر انقلاب در سخنانی که به صورت عمومی پخش و منتشر شد از ساخت ضعیف مستندهایی که درباره گروه‌های جهادی و فعالیت‌هایشان ساخته شده است انتقاد کرده و خواستار ورود هنرمندانه‌تر و جدی‌تر هنرمندان و راویان به این عرصه شده بودند. درباره اینکه چرا رهبر انقلاب چنین مطالبه‌ای را از هنرمندان به‌ویژه مستندسازان برای ثبت جهاد عظیم و عمومی مردم در مبارزه با بیماری کرونا در این مقطع تاریخی دارند، با سیدسلیم غفوری، مدیر شبکه مستند گفت‌وگو کردیم.

* اهمیت ثبت اتفاقی بزرگ به شیوه‌ای هنرمندانه

غفوری معتقد است: اتفاقاتی که در مبارزه با بیماری کرونا در حال رخ دادن است، بی‌شباهت به دلاورمردی‌های رزمندگان و مردم در هشت سال دفاع مقدس نیست. وی می‌گوید: کرونا اتفاقی همه‌جانبه است که فقط سیستم درمانی و بهداشتی ما درگیر آن نیست، بلکه نیروهای مسلح، گروه‌های جهادی و گروه‌های مردمی هم درگیر آن هستند، حتی خانواده‌ها. آن‌قدر ابعاد این اتفاق عظیم و بزرگ است که قطعاً ثبت و ضبط آن به شیوه‌ای هنرمندانه اهمیت پیدا می‌کند.

وی اضافه می‌کند: هر چه یک اثر رسانه‌ای و هنری هنرمندانه‌تر باشد ماندگارتر و  اثرگذارتر می‌شود. این اتفاق باید در قالب‌های مختلف هنری بگنجد از هنر مستندسازی و سینما بگیرید تا ادبیات، شعر، موسیقی و غیره. همه هنرها باید به خدمت گرفته شوند تا آثار جدی‌تری تولید شود.

وی با بیان اینکه مستندسازان در خط مقدم ثبت مبارزه با بیماری کرونا حضور دارند، خاطرنشان می‌کند: در کمتر از سه ماه که کشورمان دیگر این بیماری منحوس شده، مستندسازان حضور میدانی مؤثری داشته‌اند هم در انعکاس تلاش‌های مجاهدانه کادردرمانی و بهداشتی و هم در ثبت کمک‌های مؤمنانه و فعالیت گروه‌های مردمی و جهادی. گروه‌های مستندسازان در همه این عرصه‌ها حضور داشتند و آثاری را تولید کردند که بخشی از آن روی آنتن سیما رفته و بخشی را در دست تولید دارند.

مدیر شبکه مستند ادامه می‌دهد: از اسفند ماه سال گذشته تاکنون حدود ۲۰ مستند تولید و از شبکه‌های سیما پخش شده که در مقایسه با عظمت کاری که مردم در مقابله با این بیماری دارند انجام می‌دهند، کفایت نمی‌کند و باید آثار کیفی بیشتری ساخته شود.

وی با بیان اینکه حضور مستندسازان در میدان اتفاقات موجب نگرانی‌هایی از ابتلای آن‌ها به بیماری کرونا می‌شود، می‌گوید: قطعاً این نگرانی‌ها وجود دارد، ولی گروه مستندسازان تمام تلاش خود را برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی دارند چنان که در این وضعیت عده‌ای از تیم درمانی هم به این بیماری مبتلا شدند و این خطر برای گروه‌های مستندساز هم وجود دارد. هر کسی که در محیط آلوده قرار می‌گیرد احتمال ابتلایش به بیماری بالا می‌رود. خوشبختانه همکاری خوبی بین سیستم بهداشت و درمان و گروه‌های مستندساز صورت گرفته تا پروتکل‌های بهداشتی کاملاً رعایت شود، ولی این نگرانی برای خودشان و خوانواده‌هایشان وجود دارد.

* انعکاس زیبایی از یک واقعه زشت

مدیر شبکه مستند با اشاره به فرمایشات اخیر رهبری مبنی بر ثبت هنرمندانه تلاش‌های مجاهدانه اقشار مختلف مردم در مبارزه با کرونا، توضیح می‌دهد: تولید آثاری با این موضوع از ابتدای ورود ویروس کووید ۱۹ به کشورمان، جزو دستور کار جدی ما در شبکه مستند بود که چندین اثر تولید و پخش شد. ما از طرح‌ها و ایده‌های خوبی که مستندسازان دارند استقبال می‌کنیم، ضمن اینکه پس از تأکیدات رهبری، تولید مستندهایی درباره مبارزه با بیماری کرونا را به شکل ویژه‌تری دنبال خواهیم کرد.

غفوری با بیان اینکه محتوای مستندهایی که درباره مبارزه با بیماری کرونا ساخته شده در آغاز ورود این ویروس به کشورمان، درباره راه‌های پیشگیری و شرح واقعه بود و اکنون انعکاس تلاش‌های گروه‌های درمانی، جهادی و مردمی است، توضیح می‌دهد: همزمان با موج اول ورود کرونا در کشورمان، موظف بودیم جامعه را نسبت به این بیماری هوشیار کنیم و درباره تبعاتی که این ویروس برای عموم جامعه دارد صحبت کنیم که طبیعتاً برخی از مستندها با همین رویکرد ساخته شد. در گام دوم به دلیل تلاش خالصانه‌ای که جامعه پزشکی و بهداشتی انجام می‌دادند و مواجهه پرخطری که کادردرمان با این بیماری داشتند مضمون بخشی از مستندها به این سمت میل پیدا کرد. با شروع سال جدید که موج کمک‌های مردمی جدی‌تر شد و پویش کمک مؤمنانه شکل گرفت، این موضوع در دستور کار تولید مستندها قرار گرفت همچنان که انعکاس تلاش جامعه پزشکی و کادر درمان در دستور کار قرار داشت. البته تلاش سایر نهادها همچون نیروهای مسلح، بسیج، گروه‌های جهادی و مردمی هم از چشم مستندسازان دور نماند.

وی با تأکید بر اینکه تمام اتفاقات مربوط به شرایط کرونایی کشور باید برای ماندگار شدن در تاریخ ثبت و ضبط شوند، می‌گوید: بخشی از مستندسازی، انعکاس اتفاقات در لحظه است و بخشی از آن به عنوان اسناد تاریخی  باقی می‌ماند به طوری که اهمیت آثار مستند از اهمیت آثار مکتوب کمتر نیست. ثبت این اتفاقات به عنوان اسناد تصویری کشور برای آیندگان باقی خواهد ماند و در گام بعدی باید روایت‌های جامع‌تری از نحوه مواجهه همه اقشار کشور در مقابله با این بیماری ارائه شود که انجام خواهد شد.

* وجه‌تمایز آثار شهید آوینی

سلیم غفوری با اشاره به این فرمایش رهبری که «کاش کسانی بتوانند مثل شهید آوینی روایت کنند این جهاد عظیم و عمومی را» درباره اینکه مستندهای شهید آوینی چه ویژگی‌هایی داشت که رهبری این مطالبه را از مستندسازان برای ثبت جهاد مردمی در وضعیت فعلی دارند، توضیح می‌دهد: بارزترین ویژگی مستندسازی شهید آوینی، نزدیک شدن به عمق وجودی ماجرا و افرادی بود که آن ماجرا را رقم می زدند. در آثار شهید آوینی می‌بینید که مهم‌تر از ثبت  اتفاقاتی که در صحنه نبرد رخ می‌دهد، به افرادی که صحنه جنگ را اداره می‌کردند، نزدیک‌تر می‌شد، یعنی مسئله روحیات رزمندگان و باورهای بسیجی‌ها از عملیات‌های جنگی برایش مهم‌تر بود.

وی می‌گوید: آنچه آثار شهید آوینی را از بقیه آثار جنگی متفاوت کرد، این بود که صرفاً یک گزارش از صحنه جنگ را نشان نمی‌داد بلکه به آدم‌های جنگ نزدیک می‌شد. به همین دلیل بسیاری از آثاری که در مقطع جنگ تولید می‌کرد به  جست وجوی زندگی آدم‌های جنگ، خارج از جبهه‌های نبرد می‌پرداخت.

مدیر شبکه مستند یادآور می‌شود: شاید منظور رهبر معظم انقلاب از بیان نکاتشان این بوده که مستندسازان در موضوع مواجهه با بیماری کرونا باید به سراغ افرادی بروند که تلاش و جهاد مؤمنانه دارند و انگیزه‌ای که موجب شده آن‌ها برای حفظ جان مردم از جانشان بگذرند را به تصویر بکشند، چون این‌ها برای ثبت در تاریخ لازم است.

غفوری با تأکید بر اینکه مستندسازان باید مسیر شهید آوینی را ادامه دهند، یادآور می‌شود: واقعاً شهید آوینی تک بود و مستندسازی در سطح ایشان نمی‌شناسم، ولی مستندسازان با انگیزه در نسل امروز بسیار هستند. شهید آوینی علاوه بر اینکه به تکنیک سینما احاطه داشت، حکمت هم می‌دانست و نگاه اشراقی داشت که این نگاه، آثار ایشان را از دیگر آثار سینمای مستند جنگی متمایز می‌کرد. از این وجه در تراز ایشان کسی را سراغ ندارم، ولی بچه‌های مستندساز خوب، توانمند، انقلابی و دغدغه‌مند داریم که در این عرصه نقش‌آفرینی می‌کنند.

انتهای پیام/