قدس آنلاین:«قدر» معانی متعددی همچون قدرت، تقدیر و اندازه‌گیری، تنگ گرفتن، مساوی بودن یک چیز با چیز دیگر بدون کم و زیاد دارد اما در اینکه چه شبی از شب‌های ماه رمضان، شب قدر است اختلاف دیدگاه وجود دارد. آنچه موافق با سنت پیامبر گرامی اسلام(ص) و روایات امامان معصوم(ع) است، اینکه شب قدر در دهه آخر ماه رمضان قرار دارد و طبق نقل، یکی از شب‌های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم است و در بین این سه شب نیز شب بیست و سوم احتمالش بیشتر است. چنان که امام صادق(ع) فرمود: شب نوزدهم شب تقدیر است و شب بیست و یکم شب بستن و تعین و اِحکام است و شب بیست و سوم شب حتمی شدن و امضای آن است.
در مورد فضایل شب قدر باید گفت که شب نازل شدن دفعی و یک‌جای قرآن در بیت‌المعمور است که به طور تدریجی در ۲۳ سال بر قلب نازنین پیامبر گرامی اسلام(ص) نازل شده است. همچنین عبادت و کارهای نیک، در شب قدر، بهتر است از عبادت و کارهای نیک در هزار ماه که دارای شب قدر نباشد. از فضائل دیگر شب قدر آنکه این شب، شب نزول و پایین آمدن فرشتگان خداوند به خصوص بزرگ‌ترین فرشته خداوند، به زمین است و این شب، شب تقدیر و سرنوشت یک سال انسان است. خدای تعالی در آن شب حوادث یک سال یعنی از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‌کند، زندگی، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و چیزهایی دیگر از این قبیل را مقدر می‌سازد که فرشتگان به امر پروردگار، آن را انجام می‌دهند. در این شب، درهای جهنم بسته و درهای بهشت گشوده می‌شود و شیطان در این شب بیرون نمی‌آید تا صبح آن طلوع کند و درهای آسمان و رحمت الهی روی بندگانش گشوده می‌شود و شب قبولی اعمال است.
اسلام عزیز تنها دینی است که معجزه‌اش کتاب بزرگی به نام قرآن کریم است. شکی نیست نزول قرآن حکیم تأکید بر اهمیت دین مبین اسلام بر کتاب و خواندن است؛ چرا که در نخستین آیه‌ای که نازل شد به پیامبر فرمان خواندن می‌دهد. (اقرا باسم ربک الذی خلق) و در ادامه خداوند از میان نعمت‌های بی‌شمارش فقط به دو نعمت اشاره کرده است: آفرینش و آموزش؛ خلق الانسان (آفرینش انسان) وعلم بالقلم (انسان را با قلم آموخت).
شاید دغدغه مهم همه ما این باشد این شب‌های عزیز که سرنوشت یکساله انسان در آن مقدر می‌شود چگونه بگذرانیم.
به خصوص که احیا و شب زنده‌داری در این شب‌ها از مستحبات است. تا صبح چه کنیم و چه بگوییم؟ بزرگان ما چه می‌کردند؟ سیره عالمان دین ما در این شب‌ها چه بوده؟ آیا باید فقط دعا خواند و نماز و قرآن؟ کار دیگری هم می‌شود کرد؟ صرف نظر از اعمال وارده در این شب‌های باعظمت و نورانی جالب است بدانیم برخی از عالمان برجسته دین ما در شب قدر مشغول علم بودند و کتاب می نوشتند. اشتباه نکنید هیچ منافاتی میان علم و عبادت نیست. چه بسا همان عالمانی که در شب قدر به تألیف اشتغال داشتند و کتابت می‌کردند بخشی از شب را نیز به عبادت و دعا اختصاص می‌دادند.
سخن کوتاه اینکه عالمان دین ما در بهترین و برترین شب سال که مقدرات یک سال آینده انسان رقم می‌خورد، علاوه بر عبادت و قرائت قرآن و تفکر، دستی به کتابت هم داشتند. از آسمان نور معرفت گرفته و زمینیان را با کتاب‌ها و نوشته‌ها جانشان را نورانی می‌کردند.
هر چند عالمان بسیاری در تاریخ بودند که در شب قدر کتاب نوشتند و تاریخ آن‌ها را ثبت نکرد اما در خاتمه به کتاب‌هایی اشاره می‌کنیم که نویسندگان آن‌ها در پایان کتاب‌هایشان تأید کردند که در شب ۱۹یا ۲۱ یا ۲۳ماه مبارک رمضان به اتمام رسانده‌اند:
۱- کشف الغمه فی معرفه الصحابه از بهاءالدین اربلی شب ۲۱رمضان ۶۸۷
۲- جام جم از رکن‌الدین اوحدی مراغی شب قدر ۷۳۲
۳- تفسیر القطب الشاهی از محمد شاه قاضی یزدی شب قدر۱۰۲۱
۴- بحارالانوار ج۲۲ از علامه محمدباقر مجلسی شب ۲۱رمضان ۱۰۸۴
۵- جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام از شیخ محمدحسن نجفی شب ۲۳رمضان ۱۲۵۴
۶- عیون الوصول الی علم الاصول از محمدمهدی کلباسی اصفهانی شب قدر ۱۲۵۶
۷- نفس الرحمان فی فضائل سلمان از میرزاحسین نوری شب ۲۳رمضان ۱۲۸۳
۸- تحفه الاحباب فی نوادر آثار الاصحاب از شیخ عباس قمی شب ۱۹رمضان ۱۳۳۱
۹- الاحکام الشرعیه فی مواریث الجعفریه از محمدحسن بیک شب ۲۳رمضان ۱۳۴۹
۱۰- منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل از شیخ عباس قمی شب ۲۳رمضان ۱۳۵۰
۱۱- تصحیح کشف‌الاسرار و عده‌الابرار از علی‌اصغر حکمت شب ۲۳رمضان ۱۳۸۰
۱۲- معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه از آیت‌الله سیدابولقاسم خویی شب ۱۹ رمضان ۱۳۸۹
۱۳- تصحیح مانقه عبدالوهاب فی شرح کلمات امیرالمؤمنین از میر جلال‌الدین حسینی ارموی شب۲۳ رمضان۱۳۸۹
۱۴- المیزان فی تفسیر القرآن از علامه طباطبایی شب ۲۳رمضان ۱۳۹۲
۱۵- حدیث الافک آیت‌الله جعفر مرتضی عاملی شب ۲۱رمضان ۱۳۹۹ه. ق
۱۶- اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه از آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی شب ۲۱ رمضان۱۴۱۱
۱۷- تفسیر القرآن المجید المستخرج من تراث الشیخ المفید از حجت‌الاسلام سید محمدعلی ایازی شب قدر ۱۴۱۳
۱۸- ترجمه قرآن از استاد بهاءالدین خرمشاهی شب ۲۳رمضان۱۴۱۵
و حکایت کتابت عالمان و بزرگان در شب‌های قدر همچنان باقی است ...
نظر شما