قدس آنلاین: این خبر از چند جهت اهمیت دارد. یکی اینکه دوستداران شعر این شاعر و پژوهشگر گران‌قدر پس از دو دهه، مجموعه جدیدی از آثار او را خواهند داشت و البته دو دهه زمان بسیاری است. بسیار شاعران جوان را می‌بینیم که هنوز کارشان به مرحله قابل قبولی نرسیده، به انتشار کتاب دست می‌زنند و تا آن کتاب به فروش نرفته، کتاب دیگر را به وسیله ناشر دیگری به بازار می‌فرستند و البته کتاب‌هایی کم‌جان هم از نظر تعداد صفحات و هم از نظر کیفیت.
وجه اهمیت دیگر این است که نشان می‌دهد جناب دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی با همه استغراق در پژوهش‌های ادبی، همچنان در کار شعر فعال است و از آن دسته از استادان دانشگاه و پژوهشگرانی نیست که وجه آکادمیکشان به مرور شخصیت شعری‌شان را کمرنگ سازد.
ما شاعران دانشگاهی بسیار داشته‌ایم، ولی دکتر شفیعی کدکنی را به جرئت می‌توان نمونه عالی تعادل و کمال در هر دو وجه آن دانست. یعنی می‌توان گفت او در بین دانشگاهیان از بهترین شاعران و در بین شاعران، از بهترین دانشگاهیان بوده است. این تعادل در کار دکتر شفیعی بسیار جالب است. غالب شاعران دانشگاهی با رهیافت‌های نوین شعر فارسی میانه خوبی ندارند و برعکس بسیاری از نوگرایان، با ذوق و سلیقه آکادمیک بیگانه‌اند. به نظر می‌رسد دکتر شفیعی کدکنی از این جهت یگانه باشد و تنها کسی که در این زمینه به او نزدیک شد، مرحوم قیصر امین‌پور بود.
موضوع دیگری که خالی از اهمیت نیست، پیش‌فروش‌شدن این کتاب شعر است. من نمی‌دانم به این قضیه از وجه مثبت یا منفی نگاه کنم. از جهتی اینکه کتاب دکتر شفیعی کدکنی پیش‌فروش می‌شود، می‌تواند نشانگر این باشد که علاقه‌مندان بسیاری وجود دارند که در انتظار انتشار این کتاب هستند و ناشر با آگاهی از این اشتیاق و انتظار، به پیش‌فروش آن اقدام کرده است. این می‌تواند وجه امتیاز و برتری باشد که البته مهم است.
اما اگر از یک جنبه دیگر بنگریم، اینکه ناشری کتابی را پیش‌فروش می‌کند، نمی‌تواند مایه این نگرانی باشد که نکند دیگر اطمینانی یا برآوردی از وضعیت توزیع کتاب پس از انتشار ندارد و به این وسیله می‌خواهد ضمن تأمین سرمایه انتشار کتاب، زیان‌های احتمالی در اثر استقبال نشدن از آن را به حداقل برساند.
به نظر می‌رسد این پیش‌فروش کردن کتاب که البته سابقه هم دارد و جدید نیست، می‌تواند یک عامل دیگر هم داشته باشد و آن، امکان چاپ دیجیتال کتاب در سال‌های اخیر است، به طوری که انتشار کتاب در شمارگان اندک، در حد چندصد نسخه و یا حتی چند ده نسخه هم مقدور است. با این وصف برای ناشر دشوار نیست که مثلاً با به فروش رسیدن ۱۰۰ نسخه از کتاب به صورت پیش‌فروش، ۱۰۰ نسخه از آن را منتشر کند و به آن افراد برساند. یا حتی تعداد کمتر. به نظر می‌رسد ما با یک نظام جدید در انتشار و شمارگان کتاب مواجهیم، یعنی انتشارهای پیاپی کتاب‌ها در شمارگان اندک، بسته به نیازی که پیش از این بیان شده است.
من در مورد بازار نشر کتاب شعر آن مقدار وقوف ندارم که بتوانم این قضیه را ارزشیابی کنم، ولی می‌شود انتظار داشت این مکانیسم جدید از این پس رونق بیشتری بگیرد و البته سود و زیان‌های خاص خود را هم داشته باشد.
نظر شما