قدس آنلاین: مذاکرات شورای امنیت در مورد قطعنامه پیشنهادی آمریکا به منظور تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان که  قرار است مهر ماه امسال و بر مبنای توافق هسته‌ای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در حمایت از آن برداشته شود از امروز آغاز شد.

این درحالیست که تلاش آمریکا برای جلوگیری از اجرای این بخش از قطعنامه ۲۲۳۱ و تداوم بخشیدن به تحریم سلاح‌های متعارف برای ایران وضعیت بسیار پیچیده و بغرنجی را بر شورای امنیت سازمان ملل متحد حاکم کرده است.

کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که یکی از دشوارترین و طولانی‌ترین رایزنی‌ها در این نشست شورای امنیت بر سر قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران شکل خواهد گرفت زیرا اختلاف نظر بین روسیه و چین با واشنگتن در مورد این قطعنامه بسیار زیاد است.

به گزارش بلومبرگ، روسیه و چین، دو عضو دائمی دیگر شورای امنیت (دارای حق وتو) پیشاپیش اعلام کردند که از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت نمی‌کنند، زیرا آن‌ها دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را مقصر می‌دانند که به طور یکجانبه از توافق هسته‌ای خارج شده است.

پیش‌نویس قطعنامه ایالات متحده از تمامی کشورها درخواست می‌کند تا «از عرضه مستقیم یا غیرمستقیم، فروش یا انتقال» تسلیحات به و از جمهوری اسلامی ایران خودداری کنند، مگر آنکه یکی از کمیته‌های شورای امنیت به صورت موردی، دستکم از ۳۰ روز قبل از هرگونه ارائه تسلیحات به ایران، آن را مورد تأیید قرار دهد.

«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از آنکه واشنگتن چند روز قبل پیش‌نویس قطعنامه خود را در اختیار مسکو قرار داد تا از کرملین استمزاج کند، در واکنش به آن، گفت: اگر اقدامات برای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ ادامه یابد، منجر به بحران وخیمی در شورای امنیت می‌شود که قدرت آن را تضعیف خواهد کرد».

هفته گذشته سرگی لاوروف و وانگ‌یی وزرای خارجه روسیه و چین رسما در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل تلاش‌های آمریکا علیه ایران را به دلیل خروج یکجانبه این کشور از توافق هسته‌ای و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مردود و غیرقابل قبول دانستند.

لاوروف در نامه خود به گوترش با استناد به حکم دادگاه بینالمللی در مورد اینکه اگر یک طرف از توافقی خارج شود یا تعهداتش ذیل آن را انجام ندهد، نمی‌تواند از حقوقی که ذیل آن رابطه داشت، برخوردار شود، صراحتا گفت که تلاش‌های آمریکا علیه ایران را به دلیل خروج یکجانبه این کشور از توافق هسته‌ای و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مردود و غیرقابل قبول است.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین هم روز گذشته و پس از آنکه دوشنبه آمریکا رسما متن قطعنامه پیشنهادی خود را در شورای امنیت توزیع کرد در توئیتی گفت: فشار یک‌جانبه و سیاسی آمریکا در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به هیچ جا نخواهد رسید.

«ژائو لیجیان» روز گذشته نیز در یک کنفرانس خبری در تشریح موضع چین نسبت به این قطعنامه، با یادآوری خروج آمریکا از برجام تأکید کرد: این کشور از هیچ حقی برای درخواست از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران برخوردار نیست.

وی افزود: «طرف‌های باقی‌مانده در برجام باید بین حقوق و تعهدات موجود در این توافق توازن ایجاد کنند.

دو دوزه بازی تروئیکای اروپایی

در این میان سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس که دیگر اعضای دائم و دارای حق وتو شورای امنیت هستند بین موضع روسیه و چین در یک سو و آمریکا در سوی دیگر دودوزه بازی می‌کنند و تلاش دارند دو سر این رشته را جایی در میانه کار طوری گره بزنند که هم ترامپ راضی شود و هم روسیه و چین سکوت کنند.

آنها ظاهرا می‌خواهند نقش میانجی و مصلح را برای ایران بازی کنند و آنگونه که وال‌استریت ژورنال به نقل از منابع خود خبر داده کشورهای اروپایی قصد دارند با ارائه پیشنهادی برای «تمدید محدود تحریم تسلیحاتی ایران» به مصالحه‌ای با آمریکا برای حفظ برجام برسند.

به گفته این رسانه آمریکایی، دیپلمات‌های فرانسه، آلمان و انگلیس به دنبال آن هستند، این است که تجارت تسلیحاتی احتمالی با ایران به قدر کافی محدود شود تا هم دولت ترامپ راضی شود و هم با محدود کردن وسعت و دوره تحریم تسلیحاتی ایران، روسیه و چین را آرام کنند و در شورای امنیت دستکم رأی ممتنع بدهند.

اروپایی‌ها امیدوارند با این سفسطه و دودوزه بازی بتوانند از واکنش سخت ایران و احتمال خروجش از برجام و یا اقدامات دیگری همچون اجرا نکردن پروتکل الحاقی و یا حتی خروج از ان‌پی‌تی که این روزها زمزمه‌هایش قوی‌تر شده هم جلوگیری کنند.

بیانیه دو پهلوی اروپایی‌ها

آنچه این خبر را تقویت می‌کند بیانیه دوپهلو و معنادار وزرای خارجه سه کشور اروپایی پس از تصویب قطعنامه ضدایرانی آنها در شورای حکام است. سه کشور اروپایی اگرچه گفته بودند از تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران حمایت نمی‌کنند اما پس از گزارش مشکوک گوترش و ادعای او در مورد منشا ایرانی حملات به تاسیسات نفتی عربستان و نقش آفرینی آلمان، فرانسه و انگلیس در صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام ، وزرای خارجه این تروئیکا در بیانیه‌ای تلویحا موضع خود را در مورد تمدید تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان تغییر دادند.

آنها در این بیانیه مبهم تاکید کردند: «سه کشور اروپایی به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که در سال ۲۰۱۵ برای حمایت از برجام صادر شده، پایبند هستند. با این حال، ما معتقدیم که لغو برنامه‌ریزی شده تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ در ماه اکتبر [مهرماه] انجام می‌شود، تأثیرات مهمی بر امنیت و ثبات منطقه خواهد داشت. یادآور می‌شویم که تحریم‌های اتحادیه اروپا بر صادرات سلاح‌های متعارف و فناوری موشکی [به ایران] تا سال ۲۰۲۳ برقرار خواهد بود.»

آنها در ادامه افزودند: «ما دوست داریم که این موضوع را با همکاری نزدیک روسیه و چین، سایر طرف‌های باقی‌مانده در برجام و همچنین دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل و کشورهای ذینفع بررسی کنیم.»

به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها هم روی این معامله و دلالی تروئیکای اروپایی حساب باز کرده‌اند وگرنه با موضع صریح و سختی که روسیه و چین در مقابل قطعنامه آنها گرفته‌اند، که عملا به معنای وتو کردن آن در عرف شورای امنیت است، حداقل رایزنی‌های و مذاکرات طولانی‌تری را قبل از بردن متن قطعنامه به شورای امنیت انجام می‌دادند.

«جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه تصریح کرد «رایزنی‌های خوبی» با چین در خصوص حفظ برجام داشته است.

امکان ضعیف بده بستان آمریکا با روسیه و چین

در همین رابطه دکتر علی خرم نماینده اسبق ایران در سازمانهای بین‌المللی و مقر سازمان ملل در اروپا با تشریح پروسه پیشنهاد یک قطعنامه از سوی اعضا به شوای امنیت به خبرنگار قدس آنلاین گفت: معمولا کشوری که می خواهد یک قطعنامه را ارائه دهد متن آن‌را از چند هفته تا چند ماه قبل بین اعضا توزیع می کند. آمریکایی‌ها به دلیل اهمیتی که برای جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران قائلند، از اواخر سال قبل میلادی متن قطعنامه پیشنهادی خودش را به سه کشور اروپایی داده بود و چند هفته قبل هم آنرا در اختیار روسیه و چین قرار داد که با واکنش منفی مسکو و پکن روبه‌رو شد.

وی با اشاره به استمزاج آمریکایی‌ها از روسیه و چین و واکنش منفی آنها نسبت به تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، در پاسخ به این سوال که چرا آمریکایی‌ها با وجود احتمال بالای وتوی این قطعنامه از سوی مسکو یا پکن آنرا با عجله به شورای امنیت آوردند، اظهار داشت: اگر کشورها مطمئن باشند قطعنامه پیشنهادی‌شان وتو می‌شود معمولا ریسک نمی‌کنند اما اگر نظرات فاصله کمی داشته باشد رایزنی‌ها پشت پرده و قبل از جلسات رسمی شورای امنیت برای بده بستان و امتیاز دادن و گرفتن انجام می‌شود.

وی در پاسخ به این سؤال که با موضع روشن پکن و مسکو آمریکایی‌ها علی القاعده نباید قطعنامه را به جریان می‌انداختند، گفت: ممکن است آنها هنوز به رایزنی‌ها و بده‌بستان در داخل شورا و در دل مذاکرات امیدوار باشند ضمن اینکه حتی اگر این قطعنامه در شورای امنیت تصویب نشود با آنها می‌توانند آنرا به مجمع عمومی سازمان ملل بیاورند و اگر با اکثریت آرا تصویب شود جنبه اجرایی پیدا کند که البته با توجه به زمنابندی لغو تحریم‌ها این موضوع بعید به نظر می‌رسد.

دکتر خرم درباره امکان مسکوت گذاشتن اجرای بخش مربوط به لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی رئیس شورای امنیت در صورت مناقشه برانگیز شدن این موضوع در این شورا برای مدت محدود هم تصریح کرد: این موضوع قانونا در اختیارات رئیس شورا نیست چون اختیارات اجرایی ندارد.

وی افزود: با این حال رئیس شورای امنیت می‌تواند بیانیه توصیه‌ای صادر کرده و درباره یک موضوع ابراز نگرانی کند و مثلا از برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران به این دلیل که ممکن است ایران به مسیری برود که تهدید صلح و امنیت بین‌المللی باشد ابراز نگرانی کند.

انتهای پیام/