گسترش اسلام در ایران از زمان خلیفه دوم کلید خورد، همان طورکه در متون تاریخی آمده است با افزایش نارضایتی بین اقوام ایرانی نسبت به حکومت ساسانی، مسلمانان با حمله به مناطق تحت حکومت سلسله ساسانی توانستند سرزمینهای تحت زعامت شاهان ساسانی را یکی بعد از دیگری به فتوحات خود بیافزایند. فرهنگ اسلامی به سرعت توانست در منطقه گسترش یابد به طوری که مطالعات اسلامی، خصوصاً فراگیری احادیث نبوی و صحابه پیامبر(ص) در جمع مردم مناطق تازه مسلمان در قسمتهای مختلف ایران قدیم رو به گسترش یافت. حوزه فراگیری علوم اسلامی در شهرهایی مانند نیشابور و برآمدن علمای بزرگی چون بخاری، بیهقی، ترمذی، نسایی و... که نویسندگان کتب جامع حدیثی اهل سنت هستند در همین منطقه ایران بزرگ صورت گرفت.

نکته مهم در این منطقه علاوه بر گسترش روز افزون فرهنگ اسلامی، علاقه ایشان به اهل بیت علیهم السلام است به طوری که بنی العباس نیز برای به کنار نهادن بنی امیه که ستیز با اهل بیت علیهم السلام ویژگی بارز ایشان بود با طرح قرابت ایشان با اهل بیت توانستند حمایت سپاه ابومسلم خراسانی را به دست آورده و حکومت بنی عباس را پایه ریزی نمایند.

مأمون عباسی که بعد از خلع برادر خود امین با بحران مشروعیت مواجه بود برای ترمیم این موضوع، امام رضا علیه السلام را به مرو فراخواند تا با تحمیل ولایت عهدی بر ایشان بتواند به میزانی بحث مشروعیت خود را حل نماید. با حضور امام رضا علیه السلام در مرو، فضای تشنه سرزمین بزرگ ایران با حلاوت علوم اهل بیت علیهم السلام جانی تازه یافت و رگه های علاقه مردم این سرزمین به اهل بیت، این مرز و بوم را به مأمن و ملجاء نسل سادات و شیعیان تبدیل کرد به طوری که در فضای اختناق بعضی از خلفای عباسی برخی از سرزمینهای ایرانی نظیر طبرستان بود که پذیرای سادات تحت تعقیب خلفای جور قرار می گرفت.

بدون شک پذیرش ولایتعهدی توسط امام رضا علیه السلام باعث شد مردم ایران که تشنه یادگیری فرهنگ اسلامی بودند، بتوانند نسخه ای ناب از آموزه های اسلامی را نزد یکی از فرزندان معصوم پیامبر صلی الله بیابند و شهادت ایشان در توس و سپس بارگاه ملکوتی ایشان در این خطه باعث شد علوم اهل بیت در این سرزمین جایگاه خود را بیابد. جایگاهی که اگرچه در طول تاریخ شدت و ضعفهای فراوان داشت و با اینکه در برهه هایی روی اقلیت به خود دید، ولی با تربیت نیروهای با کیفیت که به گفته حضرتش به احیاء امر اهل بیت و شناساندن محاسن کلام ایشان به مردم می پرداختند در نهایت ایران را به پایگاه اصلی شیعه و پیروان اهل بیت علیهم السلام تبدیل نمود.

انتهای پیام/