مهدی کاهانی مقدم/
سرانجام پس از ماه‌ها کش‌وقوس بین موافقان و مخالفان، اعضای شورای اسلامی شهر مشهد روز گذشته تمامی بندهای اسناد اصلاحی طرح تفصیلی پیشنهادی حوزه جنوب غرب مشهد را تصویب کردند و در حالی که برای تصویب نهایی آن می‌بایست کمیسیون موضوع ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تصمیم‌گیری کند، اما هنوز اجماع فکری بین کارشناسان در این خصوص به وجود نیامده است.
رئیس سابق گروه نظارت معاونت حمل‌ونقل شهرداری مشهد، معتقد است: توسعه جنوب مشهد حاشیه شهر جدیدی را ایجاد خواهد کرد.
سعید اکبریان که در میزگرد مجازی «بزرگراه» که با موضوع کمربند جنوبی مشهد، توسط مرکز پژوهش‌های شورای شهر برگزار شد، سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه طرح جامع سوم مشهد، توسعه غرب و جنوب شهر را تأیید می‌کند، گفت: دامن زدن به توسعه در ضلع جنوبی شهر، حاشیه شهر جدیدی را در این نقاط و حاشیه شهر نوینی را در سایر نقاط شهر رقم خواهد زد.
شهردار تربت حیدریه افزود: وقتی به راحتی می‌توانیم با هزینه بسیار نازل‌تر از ایجاد کمربند جنوبی، خطوط چهارگانه BRT و با هزینه زیاد اما مؤثر LRT و همچنین خطوط شبکه دوچرخه‌سواری را تکمیل کنیم، اینجاست که اعتراض می‌کنیم چرا فقط کمربند جنوبی؟ چرا کمربند میانی طبرسی به رسالت اجرا نشد؟ آیا آنجا به این حلقه مبدل نیاز ندارد؟ آیا قرار است الگوی توسعه شهر مشهد که ابتدا الگوی شعاعی بود و بعد تبدیل به الگوی حلقوی شد، از یک سمت حلقه‌ها اضافه شود یا باید رینگ کامل باشد؟
وی با بیان اینکه الگوی کوه‌پارک ارائه شده می‌تواند گامی رو به جلو باشد، ولی سه شرط باید تأمین شود، خاطرنشان کرد: یک شرط اینکه نسبت قبل و بعد این قسمت کوه‌پارک همین ابتدا تعیین تکلیف شود. اینکه اینجا به صورت شریانی و عبوری نقش ترافیکی نخواهد داشت، باید به عنوان یک حکم تثبیت شود. دوم عدم صدور مجوز ساخت‌وسازهای مسکونی در بافت‌های همجوار بوده که باید تثبیت و تسریع شود که کاربری‌های بزرگ‌مقیاس خدماتی هستند. سوم اینکه نقش کوه‌پارک تبدیل به یک زیست‌بوم شهری شود؛ اینجا باید زیستگاهی با حفظ پیاده‌روی، کوه‌پیمایی و ویژه گروه‌هایی باشد که در قالب طبیعت‌گردی از این نقاط استفاده می‌کنند. کوهسنگی و پارک‌های متعددی برای تفریحات روزمره مردم داریم، اما باید اینجا را به‌عنوان یک زیستگاه شهری مفید و مؤثر برای آیندگان حفظ کنیم.
* ساخت کمربند جنوبی اشتباه است
یک فعال محیط زیست هم در این میزگرد با ابراز تعجب از میزان علاقه‌مندی مسئولان به جاده‌سازی و بیان اینکه شهر را برای مردم بسازید نه برای خودرو، اضافه کرد: ساخت بزرگراه کمربند جنوبی اشتباه است؛ ما بولوارهای نماز و فکوری را داریم که بسیار خلوت است و اصلاً مشکل ترافیک ندارد، پس چرا باید سرمایه‌ای به این عظمت را در جایی بریزیم که به آن نیاز چندانی نیست. در کشوری که دچار فقر و مسئله کروناست در این شرایط واقعاً هزینه چند هزار میلیارد تومانی برای ساخت این بزرگراه لازم است؟
وی در مورد عوارض زیست محیطی این بزرگراه، گفت: در این قسمت از ارتفاعات یکسری آبراه وجود دارد که از بین می‌رود. بیش از ۱۲۰ انفجار صورت گرفته است. همچنین اتصال طرقبه شاندیز به مشهد، نوعی آشوب است که دریافت آب و آب‌خواره را کاهش و سبب ایجاد سیلاب می‌شود. حیات‌وحش در این منطقه از بین می‌رود و گسل‌های مناطق زکریا استقامتی در برابر زلزله در هنگام ساخت‌وساز نخواهند داشت.
* کمربند جنوبی مشهد قانونی شروع شده است
به باور رئیس کمیسیون حقوقی شورای شهر مشهد، توقف کمربند جنوبی کمکی به محیط زیست نمی‌کند؛ چراکه در سال‌های گذشته زیرسازی کمربند و سازه پل‌ها در بیشتر موارد به انجام رسیده و از نظر فنی تغییر کاربری به معنای دقیق کلمه اتفاق افتاده است و چه بسا اجرای باقیمانده پروژه البته با لحاظ تدابیر ویژه‌ای که لازم دارد، بتواند به بهبود وضعیت محیط زیستی این پروژه کمک کند.
سیدمحسن حسینی پویا در همین حال با بیان اینکه طرح کمربند جنوبی مربوط به طرح‌های جامع و تفصیلی حدود ۲۰ سال پیش است و بر مبنای همان طرح‌های قانونی شروع شده است، می‌گوید: این طرح و شروع عملیات اجرایی آن، در زمان خودش کاملاً قانونی بوده و اگر قوانین بعدی شرایط سختگیرانه‌تری را از نظر محیط زیستی در رابطه با پروژه‌های عمرانی بیان کرده‌اند، این شرایط قابل تعمیم به طرح‌ها و پروژه‌های سابق نیستند و عطف به ماسبق نمی‌شوند؛ به عبارتی دیگر نمی‌شود بر مبنای قوانین بعدی، پروژه‌های قبلی را که منطبق بر قوانین زمان خودشان بوده‌اند، متوقف کرد.
* بزرگراه جنوبی قانونی، مطالعاتی و اقتصادی است
عضو کمیته تخصصی حمل‌ونقل و ترافیک کمیسیون فنی و عمران شورای اسلامی شهر مشهد نیز با ابراز گلایه‌مندی از اینکه چرا شهرسازان، به‌زعم وی، مهم‌ترین سند شهری را نقد کرده‌اند و می‌گویند فاقد مطالعات مبناست، گفت که به این صحبت‌ها اعتقادی ندارم.
رامین آهویی در پاسخ به افرادی که می‌گویند این پروژه اقتصادی نیست نیز اظهار کرد: این افراد باید از لحاظ اقتصادی بازنگری جدی انجام دهند، زیرا اگر بحث ما سبد عمومی اقتصادی و سبد هزینه‌های عمومی باشد، به شدت این پروژه اقتصادی است. این پروژه موجب کاهش مصرف سوخت، اتلاف وقت مردم و هزینه‌ها می‌شود و در زمان بسیار کوتاهی خودش را توجیه می‌کند.
وی ادامه داد: این پروژه قانونی و از لحاظ مطالعاتی بسیار قوی پیش رفته و عملکرد آن شهری است.
* تصمیم‌گیری بر اساس آمار ارائه شده بسیار خطرناک است
در عین حال یک عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران در این باره گفت: اگر بزرگراه کمربند جنوبی را از لحاظ فنی مورد بررسی قرار دهیم، به عقیده بنده این آمار و ارقام که این بزرگراه ۱۷ درصد سبب کاهش زمان سفر، ۱۰ درصد کاهش مصرف سوخت و ۱۰ درصد موجب کاهش آلاینده می‌شود، کاملاً اشتباه و تصمیم‌گیری بر اساس این آمار بسیار خطرناک است.
شهاب‌الدین کرمانشاهی تصریح کرد: در هیچ کجای دنیا با ساخت چند کیلومتر بزرگراه نتوانستند ۱۷.۹ درصد زمان سفر را کاهش دهند و چنین پدیده‌ای تاکنون دیده نشده است. شاید با اضافه شدن حمل‌ونقل عمومی مانند مترو، سواری و... اتفاق‌هایی اینچنینی رخ دهد و نزدیک به یک‌ششم زمان سفر کم شود، اما این امر در بزرگراه حرف عجیبی است.
وی با اشاره به اینکه مسئولیت این امر به عهده مهندس آهویی -عضو کمیته تخصصی حمل‌ونقل و ترافیک کمیسیون فنی و عمران شورای شهر مشهد- نیست و باید سند رسمی آن دیده شود، گفت: اگر چنین مدلی نشان داده شده، باید حتماً چک شود که چرا چنین چیزی عنوان شده که با عقل سلیم در تضاد است. اصولاً نقشه راه این گونه است که بایستی به اطراف آن دسترسی بهتری داشته باشیم و به لحاظ فنی بزرگراه نمی‌تواند محدودکننده رشد باشد بلکه دامن‌زننده به آن است.
وی ادامه داد: از لحاظ حقوقی و قانونی این بزرگراه باید بگویم که هر آنچه در طرح جامع گفته شده دلیلی بر این نیست که وحی‌منزل است، همان جایی که طرح جامع در آن گفته شده به طور قطع راه اصلاح آن نیز آمده است، بنابراین این فرصت برای شهر مشهد فراهم است که دوباره به این طرح نگاه کند.
نظر شما